Pandemide 3’üncü yılı doldururken hala Covid-19’un sıfır noktasını bulmaya çalışıyoruz. Yeni salgın ihtimallerini ortadan kaldırmak için virüsün kaynağının kesinlikle belirlenmesi gerektiğini söyleyen isimlerin başında tıp dergisi Lancet’in Covid komisyonuna liderlik eden Columbia Üniversitesi’nden Prof. Jeffrey Sachs geliyor. Sachs, ABD yönetiminde etkin bir araştırma yapılmasını istemeyen kişiler olduğunu iddia eden bir isim. Sachs’a göre, ABD’nin finanse ettiği ve desteklediği araştırmalar didik didik edilirse bunlardan birinin milyonlarca kişinin ölümüne sebep olduğu gerçeğinin ortaya çıkmasından korkuyorlar.
Çünkü böyle bir durumda saygın bilim insanlarının insanlığın felaketine sebep olduğu gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kalacaklar. Lancet dergisinin virüsün kökenine ilişkin yayınladığı 58 sayfalık raporda da tam bu ihtimale işaret ediliyor. Raporun sonuç kısmında, “Virüsün insanlar tarafından geliştirilen laboratuvar sızıntısı sonucu ortaya çıkmış olma olasılığı güçlü bir ihtimal. Bu konuda hem Çin’de hem de ABD’de birçok laboratuvar çalışmalar yürütüyor. ABD’deki bu tesisler hakkında hiçbir inceleme yapılmış değil” ifadesi yer aldı.
Görmemizi istemedikleri 290 sayfa
Sachs, “Covid’in bir Amerikan biyoteknoloji laboratuvarından sızdığına neredeyse eminim” diyor: “ABD ve Çin’de SARS benzeri virüsleri laboratuvar ortamında çok daha tehlikeli hale getirmek için çalışan laboratuvarlar var.
Ulusal Sağlık Enstitüsü’ne bilgi edinme özgürlüğü kapsamında “SARS benzeri virüslerle ilgili yürütülen çalışmalar nedir?” diye sorduk. Bize 290 sayfası kapatılmış bir yanıt gönderdiler. O sayfaları görmemizi neden istemiyorlar?
Büyük tepki çekti
Lancet dergisinin raporu ve Prof. Sachs’ın pandemiden ABD’yi sorumlu tutan açıklamaları büyük bir tepki dalgasına sebep oldu. Sachs’ın ekonomist olmasına rağmen bir virolog ya da genetikçi gibi yargılarda bulunduğunu belirten Kanada Aşı ve Viroloji Enstitüsü’nden Angela Rasmussen, “Bu belki de Lancet dergisinin en utanç verici hali” ifadesini kullandı.
Sachs’ın liderlik ettiği komisyonun üyesi olan Texas Tıp Okulu’ndan Peter Hotez de raporun komisyon içinde de büyük tartışma yarattığını söyledi.
Lancet’in ilk vukuatı değil
Lancet dergisi 1998 yılında da İngiliz doktor Andrew Wakefield’ın karma aşıların çocuklarda otizme sebep olabileceğine yönelik makalesini yayınlamış ve eleştirilerin hedefi olmuştu. Söz konusu makalenin tamamen sahte veriler içerdiği ortaya çıkınca 2010’da yayını durduruldu. Wakefield’ın da İngiltere’de doktorluk yapması yasaklandı. Ancak aşı karşıtları yıllarca bu makaleyi argümanlarını desteklemek için kullandı.