“Kaçış mutasyonu” gerçek olur mu?

Dünyada özellikle son aylarda mutasyona uğramış koronavirüs endişe yaratan bir konu. Çin’de ortaya çıkan orjinal koronavirüsün şimdiye dek 4 binden fazla kez değişime uğradığı sanılıyor. Bu değişimlerden 3’ü; İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya mutasyonları virüsün daha hızlı yayılmasına neden oluyor. İngiltere varyantında 17, Güney Afrika varyantında 9, Brezilya varyantında ise 3 mutasyon var. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Ülkemizde 263 İngiltere, 23 Güney Afrika varyantı, 106 adet de kökeni belli olmayan varyant tespit edildi” demişti. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Hasan Tezer de kökeni belli olmayan bu mutasyonların bir kısmının Türkiye’ye özgü koronavirüs varyantları olduğunu söyledi. Yani virüs sürekli olarak kendini yeniliyor ve değişiyor, tabi burada en önemli soru işareti bu durumun geliştirilen aşıların koruyuculuğunu etkileyip etkilemediği. İşte saygın bilim dergisi New Scientist de bu konuyu kapağına taşıdı.  New Scientist’e göre mutasyon, virüsler için çok doğal bir süreç. Ancak asıl korku yaratan “kaçış mutasyonu” (escape mutation) adı verilen koronavirüsü, ilaç ve aşıların koruyucu etkisinden ‘kaçıracak’ bir değişim yaşanma ihtimali. Bu durumda salgının başına dönme ihtimali söz konusu. Georgetown Üniversitesi’nden Angela Rasmussen’e göre kaçış mutasyonu öyle bir anda olacak bir şey değil. Ancak bu ihtimalin yakından takip edilmesi gerekiyor. Çünkü bu tür bir varyant ne kadar erken tespit edilirse alınacak önlem de o kadar erken olabilecek. Ayrıca virüs değişse bile her zaman aşıları da bu değişime uyum sağlayacak hale getirmek mümkün olacak. Geliştirilecek yeni aşıların yeniden klinik testlere alınmasına da gerek olmayacak.