Cell dergisinde yayınlanan araştırmaya göre Covid’e neden olan SARS-CoV-2 virüsünün bileşenleri, bazı Covid hastalarının bağırsaklarında uzun süre kalarak kalıcı enflamasyona, vagus siniri işlev bozukluğuna ve nörolojik semptomlara neden oluyor.
Sadece ABD’de Covid geçiren her 5 kişiden biri uzun süreli Covid semptomları yaşıyor. Çoğu hasta iyileştikten sonra aylarca beyin sisi, odaklanma ve hafıza problemleri, kronik yorgunluk ve baş ağrılarından şikayet ediyor. Uzun Covid’e neden olan mekanizmalar henüz netleşmediği için semptomları azaltmada geniş ölçüde etkili bir tedavi de bulunmuyor.
Enfeksiyondan uzun süre kalıyor
Penn araştırmacıları, Uzun Covid yaşayan hastaların dışkılarında enfeksiyondan aylar sonra bile SARS-CoV-2 virüsü izleri buldu. Bu da, virüs bileşenlerinin bazı hastaların bağırsaklarında enfeksiyondan sonra uzun süre kaldığını gösteriyor. Viral rezervuar adı verilen bu kalan parçalar, bağışıklık sistemini virüsle savaşan interferon adı verilen proteinleri serbest bırakması için tetikliyor. Bu interferonlar, bağırsaklardaki amino asit triptofanın emilimini azaltan iltihaplanmaya neden oluyor.
Triptofan, öncelikle mide-bağırsak kanalında üretilen ve beyindeki sinir hücreleri arasında ve tüm vücutta mesajlar taşıyan serotonin de dahil olmak üzere birçok nörotransmitter için bir yapı taşı. Bellek, uyku, sindirim, yara iyileşmesi ve vücutta homeostaziyi (bir canlının ya da hücrenin sahip olduğu iç denge) koruyan işlevlerin düzenlenmesinde önemli rol oynar. Serotonin aynı zamanda vücut ile beyin arasındaki iletişime aracılık eden bir nöron sistemi olan vagus sinirinin de önemli bir düzenleyicisi.
Araştırmacılar, kalıcı viral inflamasyon nedeniyle triptofan emilimi azaldığında serotoninin tükendiğini, bunun da vagus sinir sinyalinin bozulmasına yol açtığını, bu yüzden hafıza kaybı gibi uzun süreli Covid semptomların yaşandığını ileri sürüyor.
