364 numaralı kuruluş belgesi

Ekim ayının son haftası… Ankara hareketli günler yaşamaktadır.
Saltanat 1 Kasım 1922’de kaldırılmış, ülke yaklaşık bir yıldır meclis hükümeti tarafından yönetilmektedir. Her bakanı tek tek Meclis seçmektedir. Dolayısıyla Bakanlar Kurulu’nda uyumsuz kişiler yer almakta, her bakanlık için gruplar arasında uzun tartışmalar yaşanmaktadır.

Bu arada Lozan imzalanmış, doğan çocuğun adını koyma zamanı da gelmiştir. Ancak bu o kadar da kolay değildir.
Mustafa Kemal, ülkeyi cumhuriyet rejiminin ilanına götürecek bir fırsat aramaktadır. O fırsat 23 Ekim’de gelir.

Hükümetin başında, aynı zamanda dışişleri bakanlığını da yürüten Ali Fethi (Okyar) Bey vardır.
Fethi Bey, 23 Ekim’de dışişleri bakanlığını Ahmet Ferit (Tek) Bey’e bırakmak ister. Ancak Meclis bunu kabul etmez, Erzincan milletvekili Sabit Bey’i seçer.

TBMM İkinci Başkanı Ali Fuat (Cebesoy) Bey de görevinden ayrılıp yerine Yusuf Kemal (Tengirşenk) Bey’i aday gösterir. Ancak Meclis, Yusuf Kemal Bey’i değil, Lozan görüşmeleri sırasında İsmet Paşa’yla ters düşüp görevini bırakan eski Başbakan Rauf (Orbay) Bey’i seçer. (Lozan görüşmeleri sırasında bazı hükûmet kararlarının dışına çıktığı için İsmet Paşa’ya sözleşmeyi imzalama yetkisini vermemesi iki devlet adamının arasını açmıştı. İsmet Paşa’ya gerekli yetkiyi TBMM Başkanı Mustafa Kemal vermiş, Lozan Anlaşması’nın imzalanmasından sonra Rauf Bey başbakanlıktan istifa etmişti.)