15 Mayıs 2024, Çarşamba Gazete Oksijen

Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel


Cumhuriyeti eleştirerek sahiplenmek
Eleştirerek sahiplenmek

Ben cumhuriyeti, benim de içinde bulunduğum, aktörü ve paydaşı olarak var olduğum, toplumumuzun yaşayıp...

27 Ekim 2023
Ali Yaycıoğlu Ali Yaycıoğlu
Tevhid-i Efkar Şakşakçı ve fırıldaklar
Tevhid-i Efkar Şakşakçı ve fırıldaklar

Cumhuriyet’in yaklaşan ayak seslerini aylardır sert yazılarla eleştiren muhalif gazeteler bugün ibretle okunan satırlarla alınan karara itiraz ediyordu

27 Ekim 2023
Atatürk: İstanbulumuz güzeldir ama Ankara noksanlarına rağmen daha az güzel değildir
Atatürk: İstanbulumuz güzeldir ama Ankara noksanlarına rağmen daha az güzel değildir

Yunus Nadi, 7 Mayıs 1924’te, Cumhuriyet’in ilk sayısını çıkardığı gün Mustafa Kemal Paşa ile yaptığı röportajı yayımlamıştı. Cumhuriyetin 100’üncü yılında, o röportajın Atatürk’ün neden Ankara’yı başkent olarak seçtiğini anlattığı bölümünü yayınlıyoruz

27 Ekim 2023
‘Hadi bakalım, Musiki İnkılabı yapacakmışız’
‘Hadi bakalım, Musiki İnkılabı yapacakmışız’

Maarif Vekili’nin bu sözleriyle açılan Ankara’daki kongrenin hedefi, Türkiye Cumhuriyeti’ni teksesli müzikten çoksesli müziğe geçirmektir. Hararetli görüşmeler sürerken, Atatürk Çankaya’dan birkaç kez telefon ettirerek “İnkılap ne yolda?” diye sordurur

27 Ekim 2023
Türk tıbbının gözleri onun sayesinde açıldı
Türk tıbbının gözleri onun sayesinde açıldı

Fransız gazetesinde gördüğü haberin ardından Askeri Tıbbiye Mektebi’ndeki küçük bir odaya kapanan Esad Feyzi’nin elinde bir Crookes tüpü, bir Ruhmkorff bobini, bir de elektrik pili bataryası vardı. Feyzi sadece birkaç gün içinde o odadan ilk röntgen filmini çekerek çıktı...

27 Ekim 2023
Anadolu karadan ibaret değil, denizle anlamlı
Anadolu karadan ibaret değil, denizle anlamlı

Anadolu’ya hem kara hem de deniz bağlamında baktığımızda, mimarisinin tarihi Bizans, Selçuklu veya Osmanlı mimarisinin kara temelli anlatılarına belki de uymayan ve kıyıda yer alan anıtları da kapsayan şekilde genişliyor

27 Ekim 2023
Köy Enstitüleri: 100 yılın yarası, 100 yılın çaresi!
100 yılın yarası ve çaresi

1940’ta açılan Köy Enstitüleri kapatılmasa bugün 83 yaşında olacaktı. Köy Enstitüleri’nde...

27 Ekim 2023
Selçuk Şirin Selçuk Şirin
Cumhuriyet ve kültür
Cumhuriyet en zoru başardı

Bir ülkede çağdaş ve yüksek kültür yaratılarının yeşerebilmesi, sanatçıların kendi kültür kökleri temeli üzerine kurduğu evrensel yapıtlarla mümkün olabilir. Halktan kopuk bir şey yapılamaz ama halkı taklit etmek Cemal Süreya’nın belirttiği gibi folklorla sanat yapılamayacağı gerçeğine götürür

27 Ekim 2023
Zülfü Livaneli Zülfü Livaneli
Kritik on yıl ve “muhalefet”
En kritik 10 yıl ve muhalefet

Cumhuriyet’in ilanının öncesindeki ve sonrasındaki beşer yıla odaklanmam sebepsiz değil. “Kurumlar”, “halklar” ve “din” meseleleri bahsettiğim bu dönemde ortalığı kasıp kavurdu ve nihayetinde karara bağlandı. Ama anlaşmazlıklar çözüme kavuşturulmadı

27 Ekim 2023
Anıtkabir bize ne anlatıyor?
Anıtkabir bize ne anlatıyor?

Atatürk’ün ebedi istirahatgahı Anıtkabir, pek çok mimari sembol barındırıyor. 24 aslan heykeli 24 Oğuz boyunu, aslanların çift olması birlik ve bütünlüğü simgeliyor. Ulu Önder, Selçuklu-Osmanlı kümbet mimarisine göre yapılmış sekizgen şeklindeki mezar odasında, “vatan toprağında” yatıyor

27 Ekim 2023
Lale Aytaman: 100’üncü yılda en azından 30-40 ilde kadın vali olmalıydı
Lale Aytaman: 100’üncü yılda en azından 30-40 ilde kadın vali olmalıydı

Lale Aytaman, 1991’de Muğla’ya vali olarak atandığında cumhuriyetin ilkleri arasına girdi. “32 yıl önce Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın valisi oldum. Bu benim için büyük bir onur. Şimdi 2 kadın vali var. Bugün daha fazla örneğin olmasını, en azından 30-40 ilde kadın vali olmasını isterdim” diyor

27 Ekim 2023
Elif Ergu Demiral Elif Ergu Demiral