ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İskoçya'da yürütülen görüşmelerin ardından “tarihin en büyük ticaret anlaşması” olarak sunulan bir uzlaşıya vardı. Ancak açıklanan metin, bir çerçeve anlaşma niteliğinde olup detayları hala belirsizliğini koruyor. Peki bu ikili anlaşmanın kazananları ve kaybedenleri kimler?
Trump: Büyük kazanan
BBC'nin analizine göre, Trump, onlarca ülkeyle yeni ticaret anlaşmaları yapma vaadini sürdürürken, şimdiye kadarki en büyüklerinden birini elde etti. İlk analizler, Avrupa'nın daha fazla taviz verdiğini gösteriyor. Capital Economics'e göre AB ekonomisi bu anlaşmadan dolayı %0,5’lik bir GSYH kaybı yaşayabilir.
ABD ise milyarlarca dolarlık ek vergi geliri kazanacak. Ancak bu zafer, hafta içinde açıklanacak olan enflasyon, istihdam ve büyüme verileriyle gölgelenebilir.
ABD tüketicisi: Sessiz kaybeden
Amerikalı tüketiciler, hali hazırda artan yaşam maliyetlerinden şikayetçiyken, AB mallarına getirilen %15 oranındaki gümrük vergisi ile fiyatlar daha da yükselebilir. Bu vergi, ithalatçılar tarafından çoğunlukla tüketiciye yansıtılıyor.
Piyasalar: Kazançlı çıktı
Asya ve Avrupa borsaları, anlaşma haberinin ardından yükselişe geçti. Belirsizliklerin yerini göreli bir istikrara bırakması, yatırımcı güvenini artırdı. Avustralyalı aracı kurum Pepperstone’dan Chris Weston, anlaşmanın “piyasa dostu” olduğunu belirtti.
AB dayanışması: Zedelendi
27 AB üyesinin onayına ihtiyaç duyan anlaşma, içeride ciddi görüş ayrılıklarına neden oldu. Fransa Başbakanı Francois Bayrou, “Bu, özgür halkların ittifakının teslimiyetidir,” diyerek anlaşmayı eleştirdi. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise daha sertti: “Trump, von der Leyen’i kahvaltıda yedi.”
Otomotiv sektörü (AB): Zararda
Trump’ın daha önce uyguladığı %27,5’lik otomobil vergisi %15’e düşürüldü. Ancak bu hala yüksek bir oran. Almanya gibi otomotiv ihracatında ön sırada yer alan ülkeler için ağır bir fatura anlamına geliyor. Alman Otomotiv Sanayicileri Birliği (VDA), bu verginin “otomotiv sektörüne milyarlarca avroya mal olacağını” açıkladı.
ABD'li otomotiv firmaları: Karışık ama kazançlı
AB, ABD yapımı otomobillerdeki %10’luk vergiyi %2,5’e indirdi. Bu, Amerikan araçlarının Avrupa’da daha rekabetçi hale gelmesini sağlayabilir. Ancak ABD’de satılan araçların bir kısmı Kanada ve Meksika’da üretildiğinden, bu araçlar hala %25 tarifeye tabi. Bu da AB’den gelen araçlarla rekabette dezavantaj yaratabilir.
Avrupa ilaç sektörü: Belirsiz
Avrupa’nın ilaç ihracatında netlik sağlanmadı. Trump, ilaçların anlaşma dışında kaldığını söylerken, von der Leyen ilaçların da dâhil olduğunu ifade etti. Bu belirsizlik, İrlanda gibi ilaç ihracatına dayalı ekonomilerde siyasi tepkilere neden oldu.
ABD enerji sektörü: Anlaşmanın yıldızı
Von der Leyen, AB’nin ABD’den 750 milyar dolarlık enerji alımı yapacağını ve 600 milyar dolarlık ek yatırım planladığını duyurdu. Bu gelişme, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmayı hedefleyen AB için stratejik bir yön değişimini temsil ediyor.
Havacılık: Çift taraflı kazanç
Anlaşmaya göre uçak parçaları, bazı kimyasallar ve belirli tarım ürünleri tarifelerden muaf tutuldu. Bu, özellikle hem ABD hem de AB merkezli havacılık ve parça üreticileri için büyük bir avantaj olarak görülüyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
