Irak, terör örgütü DAEŞ'e karşı ABD öncülüğünde kurulan koalisyonun askeri misyonunun sona ermesi ve koalisyon danışmanlarının kademeli olarak azaltılması için bir takvim oluşturma konusunda ABD yönetimiyle anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Irak Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, ABD ve Irak hükümetleri arasında Ağustos 2023'ten bu yana devam eden müzakere turlarının başarıyla sonuçlandığı belirtildi. Açıklamada, DAEŞ'in oluşturduğu tehdit ile operasyonel gereklilikleri değerlendirmek ve Irak güvenlik güçlerinin kapasitesini artırmak amacıyla Yüksek Askeri Komite (HMC) kurulduğu ifade edildi. Söz konusu komitenin, koalisyon danışmanlarının Irak'ta bulunacağı süreyle ilgili bir takvim oluşturma, danışmanların kademeli olarak azaltılmasına yönelik girişimlerde bulunma ve koalisyonun askeri misyonuna son verme görevini üstleneceği kaydedildi. Komitenin, Irak hükümetinin vizyonuyla tutarlı olarak koalisyon ülkeleriyle siyasi, ekonomik, kültürel, güvenlik ve askeri alanlarda kapsamlı ikili ilişkilere geçişin garantörlüğünü yapacağı aktarıldı. Açıklamada, Irak hükümetinin, bu komitenin çalışmalarının durmaması veya aksamaması ve Irak'ın istikrarıyla oynanmaması çağrısı yaptığı dile getirildi.
Müzakereler önümüzdeki günlerde başlayacak
Irak Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi, ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin görevinin sona ermesiyle ilgili takvimin belirlenmesi için koalisyon ülkeleriyle müzakerelerin önümüzdeki günlerde başlayacağını duyurdu. Irak resmi haber ajansı INA'ya göre, Abbasi, Irak-Amerikan Askeri Komitesi'nin koalisyon güçleri ülkeleriyle müzakerelere Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin vereceği talimatlar üzerine önümüzdeki günlerde başlayacağını bildirdi. Savunma Bakanı Abbasi, daha sonra koalisyon güçlerinin çekilmesiyle ilgili takvimin de belirleneceğini belirterek, "Silahlı kuvvetlerimiz, koalisyon güçlerinin geri çekilmesi ve ülkedeki güvenlik dosyasının tam kontrolünü ele alması için tam hazırlıklı" ifadelerini kullandı.
Austin: Kalıcı bir ikili güvenlik ortaklığına geçiş sağlanacak
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de ABD ile Irak hükümeti arasında oluşturulan Irak'taki ABD askeri varlığının geleceğinin tartışılacağı ABD-Irak Yüksek Askeri Komisyonu'nun (HMC) çalışma grubu toplantılarına ileriki günlerde başlayacağını duyurdu. Austin, yaptığı yazılı açıklamada, HMC’nin, 7-8 Ağustos 2023’te Washington’da yapılan ABD-Irak Ortak Güvenlik İşbirliği Diyaloğu sırasında iki tarafın taahhüt ettiği sürecin devamı olduğunu belirtti. HMC’nin, Irak ve Suriye’de DAEŞ'i yenme misyonunun başarılarına dayanarak ABD ile Irak arasında kalıcı bir ikili güvenlik ortaklığına geçişi sağlayacağını bildiren Austin, görüşmelerde DAEŞ tehdidi, operasyonel ve çevresel gereksinimler ile Irak güvenlik güçlerinin yetenek seviyelerinin ele alınacağını kaydetti.
Austin, askeri ve savunma profesyonellerinden oluşan uzman çalışma gruplarının DEAŞ’ın yeniden canlanmasını önlemek için DEAŞ karşıtı koalisyonun misyonunun en etkili şekilde değişimi konusunda HMC'ye tavsiyelerde bulunacağını açıkladı. ABD ve Irak’ın, Irak hükümetinin daveti üzerine 10 yıldır güvenlik konularında derin ve verimli bir ortaklığa sahip olduğunu savunan Austin, "HMC sürecinin başlangıcı, Stratejik Çerçeve Anlaşması kapsamında gelişen ABD-Irak ikili ilişkisini yansıtıyor ve Irak ve bölgede istikrarı geliştirmek için güvenlik işbirliğimizi derinleştirme taahhüdümüzün altını çiziyor" ifadelerini kullandı.
"ABD kuvvetlerinin çekilmesini içermiyor"
ABD'li üst düzey yetkililer, ABD ile Irak hükümeti arasında oluşturulan ABD-Irak Yüksek Askeri Komitesi (HMC) çalışma grubunun görüşmelerinin, ABD kuvvetlerinin Irak'tan çekilmesi konusunda bir müzakereyi içermediğini söyledi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), konuyla ilgili üst düzey Pentagon, Dışişleri ve Ordu yetkililerin katıldığı kapalı bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda üst düzey Pentagon yetkilisi, HMC’nin Ağustos 2023’te iki ülke arasında gerçekleştirilen güvenlik işbirliği toplantısının bir süreci olduğunu vurgulayarak, "Açıkça söyleyeyim, HMC toplantısı ABD kuvvetlerinin Irak'tan çekilmesi konusunda bir müzakere içermiyor" diye konuştu. ABD ve koalisyon ortaklarının, DAEŞ'le mücadele için Irak hükümetinin daveti üzerine Irak’ta bulunduğunu hatırlatan Pentagon yetkilisi, "Iraklı ortaklarımız, gelecekteki ABD askeri varlığını şekillendirmek ve DAEŞ'in kalıcı yenilgisini sağlamak için birlikte çalışma konusundaki kararlılıklarına dair bize güvence verdiler" ifadesini kullandı.
Gazetecilerin, Irak tarafının görüşmelerin, ABD öncülüğünde kurulan koalisyonun askeri misyonunun sona ermesi ve koalisyon danışmanlarının kademeli olarak azaltılması için bir takvim oluşturulacağı yönündeki açıklamalarıyla ilgili sorularına yanıt vermekten kaçınan üst düzey ABDli yetkililer, bu konuda bir zaman çizelgesi veremeyeceklerini belirtti. Üst düzey yetkililer, görüşmelerin yeni başlayacağına dikkati çekerek, "ABD ve Irak, ABD'nin gelecekteki askeri varlığını şekillendirmek ve Irak'ın DAEŞ'e karşı kalıcı yenilgiye uğratılmasına liderlik etmesini sağlamak için birlikte çalışmaya devam edecekler" ifadelerine yer verdi. DAEŞ karşıtı uluslararası koalisyon 85 ülke ve örgütün katılımıyla Eylül 2014'te kurulmuştu.
Ne olmuştu?
ABD’nin, Irak'ta bulunan üslerine yapılan saldırılara karşılık olarak, İran destekli gruplara yönelik gerçekleştirdiği hava saldırılarının ardından Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ABD’nin ülkeden askerlerini çekmesini istemiş, ancak Pentagon bu konuda kendilerine resmi bir talep ulaşmadığını belirtmişti. ABD’nin halihazırda Irak’ta yaklaşık 2 bin 500 askeri bulunuyor.
Kaynak: AA