ABD'de 2024 Başkanlık Seçimleri için yarışan Cumhuriyetçi Parti'den 5 başkan aday adayı 3. defa münazara için bir araya geldi. Amerikan kanalı NBC'deki program, Cumhuriyetçi Parti aday adaylarından Ron DeSantis'in valisi olduğu Florida eyaletinin Miami kentinde yapılırken, burada dış politika, ekonomi ve kürtaj konuları ele alındı.
Katılımcıların Cumhuriyetçi Ulusal Komitesi (RNC) tarafından belirlendiği canlı yayın tartışmasına, Florida Valisi Ron DeSantis, eski Güney Carolina Valisi ve ABD'nin 29. Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Nikki Haley, eski New Jersey Valisi Chris Christie, Güney Carolina Senatörü Tim Scott ve genç multimilyoner Vivek Ramaswamy katıldı.
Yarıştan çekilen eski Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Kuzey Dakota Valisi Dough Burgum, son tartışma programında yer almadı. Dış politikanın ağır bastığı münazarada, bazı adaylar arasındaki rekabet zaman zaman karşılıklı atışmalara dönüştü.
Trump, 3. münazaraya da katılmadı
Başkanlık anketlerinde diğer adaylara karşı açık ara üstünlüğü devam eden eski Başkan Donald Trump, öncekilerde olduğu gibi Florida'daki canlı yayına da katılmama kararı aldı. Tartışmayla eş zamanlı olarak Florida'daki bir stadyumda destekçileriyle buluşan Trump, rakiplerinin karşısına çıkma cesaretinin olmadığı yönündeki iddialara, "Şu anda on binlerce insanın önünde duruyorum ve bu televizyonda yayımlanıyor. Bunu yapmak tartışmaya katılmaktan çok daha zor" ifadelerini kullandı.
Trump, RNC'ye, canlı yayın tartışmalarına son vererek zaman ve kaynak harcamayı bırakması çağrısında bulundu. Ayrıca Trump'ın kıdemli kampanya danışmanı Chris LaCivita, anketlerde diğer rakiplerinden açık ara önde olan eski başkanın, 6 Aralık'ta Alabama'da yapılması planlanan 4. tartışma programına da katılmayacağını şimdiden açıkladı. Cumhuriyetçi aday adayları, münazaraya 3. kez katılmayan Trump'ı ağır eleştirilerle hedef aldı.
İsrail'e destekte yarıştılar
Cumhuriyetçi aday adayları, münazaranın ilk bölümünde tamamen dış politikaya odaklanırken, İsrail'i destekleme konusunda adeta birbiriyle yarışa girdi. Gazze'de çatışmalara ara verme çağrısı yapan ABD Başkanı Joe Biden'ı eleştiren eski New Jersey Valisi Christie, "İsrail'in, insani duraklamalarla veya ateşkes önerileriyle değil, onlara ihtiyaç duydukları her şeyi sağlayacağımızı bildirerek savunulması gerektiğini bilen bir Amerikan başkanları olduğunda, bu aynı zamanda piyasaya istikrar da getirecektir" ifadelerini kullandı.
Güney Carolina'nın eski Valisi Haley, "ABD'nin İsrail'in arkasında sıkı şekilde durması, İsrail'in de Hamas'ı tamamen yok etmesi" gerektiğini söyledi. ABD üniversitelerinde antisemitizmin yayıldığını ifade eden Senatör Scott ve Florida Valisi DeSantis ise Hamas'ı destekleyen vizeli öğrencileri sınır dışı etme sözü verdi.
Yemen, Irak, İran ve Suriye gibi ülkelerden binlerce insanın ABD'ye geldiğini belirten Scott, "Amerika'da uyuyan terörist hücrelerin" bulunduğunu iddia ederken, ulusal güvenlik konusuna değinen diğer isim DeSantis, Ukrayna'daki savaşın sona ermesi ve ABD'nin kendi iç güvenlik sorunlarına odaklanması gerektiğini belirtti. DeSantis ayrıca Biden'a, "Orta Doğu'daki Amerikan askerlerini koruyamadığı" suçlamasını yöneltti.
Aday adaylarının hepsi Meksika sınırından ABD'ye sokulan ve her yıl on binlerce Amerikalının ölümüne sebep olan opioid maddesinin önlenmesi konusunda daha fazla yatırım yapılması konusunda aynı fikri paylaştı.
Emeklilik yaşı ve kürtaj konusunda net ifadelerden kaçındılar
Emeklilik yaşının gelecek nesiller için yükseltilip yükseltilmemesi konusundaki soruya net cevap veren tek aday Tim Scott oldu. Scott, emeklilik yaşını yükseltmeyeceğini belirterek, "Sosyal güvenliğinizi koruyacağım" ifadesini kullandı. Aynı konuda fikir beyan eden Nikki Haley, "Kuralları yarı yolda değiştiremeyiz" derken, DeSantis ve Ramaswamy "ekonomik büyümeyi güçlendirmekle bu sorunun çözülebileceği" yönünde net olmayan ifadeleri tercih etti.
Christie ise emeklilik yaşını sabit tutmak için vergileri artırmanın çözüm olmayacağını, bu konuda gerçekçi olunması gerektiğini söyledi. Kürtaj konusunda ise Haley yaşam yanlısı olduğunu belirtirken, Scott, 15 haftalık sınırlama önerisinde bulundu. Süre tartışmasına girmeyen Christie, kürtaj kararının eyaletlere bırakılması hususunu, Ramaswamy de bu konuda erkeklerin daha sorumlu davranması gerektiğini dile getirdi.
Haley ve Ramaswamy sık sık atıştı
Cumhuriyetçi aday adaylarının münazarasında en çok Nikki Haley ile Vivek Ramaswamy arasında söz düellosu yaşandı. Haley, tartışmanın başına, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in, Ramaswamy gibi birinin Oval Ofis'te olma ihtimali karşısında salyalarının aktığını söyledi.
Ramaswamy ise Çin kökenli sosyal medya uygulaması TikTok'un ABD'de yasaklanması konusunda Haley'i samimi bulmadığına, kadın rakibinin önce kızına Tiktok kullanmayı bıraktırması gerektiğine yönelik ifadeler kullandı. Haley bunun üzerine, Ramaswamy'ye "Kızımı adını ağzına alma" diye bağırırken, girişimci rakibine pislik diye seslendi. Canlı yayın sonunda aday adaylarının hepsi birbirleriyle el sıkışırken, Haley ve Ramaswamy birbirini görmezden geldi. Öte yandan, Vivek Ramaswamy, Demokratların adayı Biden'ı yönetici sınıfının kuklası olarak tanımladı ve kenara çekilmesi, adaylığını hemen sona erdirmesi gerektiğini savunarak dikkatleri üzerine çekti.
Kaynak: AA
