ABD'li milletvekilleri, hükümeti, Çin'in Arktik'teki bilimsel araştırmaları konusunda daha fazla önlem almaya çağırdı. Çin’in bu araştırmalarının askeri amaçlar taşıyabileceğini ve ulusal güvenlik için tehdit oluşturabileceğini belirten milletvekilleri, Çin'in NATO müttefikleri Norveç ve İzlanda’daki "çift amaçlı" projelerine dikkat çekti. Hem sivil hem askeri amaçlara hizmet eden bu projeler, Çin'in Arktik’teki stratejik nüfuzunu artırma çabası olarak görülüyor.
Newsweek tarafından elde edilen bir mektuba göre, iki partili bir kongre komitesi, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin'e hitaben yazdığı yazıda, Çin'in özellikle Norveç’in Arktik adası Svalbard'da ve İzlanda’da gerçekleştirdiği bazı bilimsel çalışmaların ABD'nin güvenliğini tehdit edebileceğini vurguladı. Bu projelerin radar ve füze izleme gibi askeri kullanımları olabileceği belirtiliyor. Komite, Çin’in bu tür faaliyetlerini ABD ve NATO güvenliğine yönelik bir tehdit olarak değerlendiriyor ve bu durumun müttefik ülkelerle işbirliği yapılarak ele alınması gerektiğini savunuyor.
Çin’in doğa olaylarını incelerken askeri araştırmalar da yaptığı iddia edildi
Özellikle Svalbard’daki Çin Araştırma Enstitüsü’nün, Çin’in askeri sanayi kompleksiyle ilişkili olduğu iddia edilen çift amaçlı araştırmalar yürüttüğü, bu enstitünün Çin Halk Kurtuluş Ordusu’yla (PLA) işbirliği yaptığı ve gizli projeler üzerinde çalıştığı kaydedildi. Ayrıca, Çin'in İzlanda’da kurduğu ve kuzey ışıkları gibi doğa olaylarını araştırdığını öne sürdüğü bir diğer tesiste de çift amaçlı araştırmalar yapıldığı iddiaları dikkat çekiyor. ABD’li milletvekilleri, bu faaliyetlerin Çin’in Arktik bölgesindeki stratejik çıkarlarını güçlendirmeye yönelik olduğunu belirtiyor. Çin'in 2018’de yayımladığı Arktik Stratejisi’nde kendisini "Arktik’e yakın bir devlet" olarak ilan ettiğine dikkat çekilirken, Çin’in bu bölgedeki bilimsel araştırmalarının askeri hedefler doğrultusunda kullanıldığına dair artan endişeler dile getiriliyor.
Çin’in hassas teknolojilere ve verilere erişimini kısıtlanması gerektiği vurgulandı
Komite, Blinken ve Austin’e yazdıkları mektupta, Çin’in Svalbard’daki ve İzlanda’daki araştırmalarının ABD’nin füze savunma, denizaltı tespiti ve uydu takip yeteneklerine yönelik bir tehdit oluşturup oluşturmadığının değerlendirilmesini talep etti. Ayrıca, ABD’nin Norveç, İzlanda veya İsveç hükümetleriyle bu konuda herhangi bir görüşme yapıp yapmadığını sorguladı ve Çin’in hassas teknolojilere ve verilere erişimini kısıtlamak için atılabilecek adımların belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Çin hükümeti ise bilimsel çalışmalarının tamamen barışçıl olduğunu ve Arktik'teki sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmeye yönelik olduğunu iddia ediyor. Ancak ABD’li yetkililer ve bazı uzmanlar, bu açıklamalara şüpheyle yaklaşıyor. Özellikle Çin Elektronik Teknoloji Grubu Şirketi (CETC) gibi askeriye ile bağlantılı devlete ait şirketlerin bu tür projelerde yer alması, Çin’in Arktik’teki bilimsel faaliyetlerinin askeri amaçlar taşıdığına dair endişeleri artırıyor.
Komite ayrıca, ABD'nin İzlanda'nın savunmasından sorumlu olduğuna dikkat çekerek, İzlanda hükümetini Çinli bilim insanlarının yürüttüğü araştırmalarla ilgili ulusal güvenlik incelemesi yapmaya teşvik etmeleri gerektiğini savundu. İzlanda yasalarının şu anda bu tür güvenlik incelemeleri için uygun hükümler içermediği belirtildi. ABD’li uzman LJ Eads de Çin’in Arktik’te yürüttüğü araştırmaların, küresel ısınma veya iklim değişikliğiyle ilgili olmadığını, bu işbirliklerinin asıl amacının askeri hedefleri geliştirmek olduğunu belirtti. Radar sistemleri, füze yönlendirme ve uzay gözetim kapasitelerini artırmaya yönelik bu çalışmaların, Çin'in askeri gücünü Arktik'te güçlendirmeyi hedeflediğini ileri sürdü.
ABD ve Çin arasındaki jeopolitik rekabetin giderek arttığı bu dönemde, Arktik bölgesi her iki ülke için de yeni bir mücadele alanı haline gelmiş durumda. ABD’li milletvekillerinin Çin’in Arktik faaliyetlerine karşı önlem çağrısı, bu bölgenin ABD’nin güvenliği açısından taşıdığı önemin artmakta olduğunun bir göstergesi. Biden yönetiminin bu endişelere nasıl bir yanıt vereceği henüz belirsizliğini koruyor, ancak Arktik konusu ABD-Çin rekabetinin önemli bir unsuru olarak gündemde kalmaya devam edecek gibi görünüyor.
