Reuters'ın üç farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre ABD, geçtiğimiz günlerde yaptırımların uygulanması amacıyla denizde bir tankerdeki İran petrolüne el koydu ve bir deniz güvenlik firmasına göre günler sonra İran misilleme olarak petrol yüklü bir başka tankere el koydu.
Petrol piyasaları tedirginliğini korurken, kargoya el konulması, İran'ın nükleer programı nedeniyle ABD'nin yıllardır uyguladığı yaptırım baskısının ardından Washington ile Tahran arasında tırmanan son gerilim oldu. İran yaptırımları tanımıyor ve petrol ihracatı artıyor.
Tahran nükleer programının sivil amaçlı olduğunu söylerken Washington İran'ın nükleer bomba geliştirmek istediğinden şüpheleniyor.
Deniz güvenlik şirketi Ambrey, ABD'nin el koyma işleminin İran'ın Perşembe günkü eyleminden en az beş gün önce gerçekleştiğini söyledi. Şirketten müşterilere yapılan açıklamada "Ambrey, İran Donanması tarafından el konulmasının ABD'nin eylemine bir yanıt olduğunu değerlendirdi" denildi.
İran bunu ilk kez yapmıyor
Ambrey tarafından yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
"Her iki tanker de Suezmax büyüklüğündeydi. İran daha önce de petrol yüklerine el konulmasının ardından misliyle karşılık vermişti"
Konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, Washington'un daha önce alınan bir mahkeme kararının ardından Marshall Adaları'na ait Suez Rajan adlı tankerdeki petrol yükünün kontrolünü ele geçirdiğini söyledi. Gemi takip verilerine göre tankerin bildirilen son konumu 22 Nisan'da Güney Afrika yakınlarındaydı.
Geminin Yunanistan merkezli yöneticisi Empire Navigation ve ABD Adalet Bakanlığı bu gelişmeler üzerine herhangi bir açıklama yapmadı.
İran'dan ABD'ye misilleme
ABD Donanması, İran'ın Perşembe günü Umman Körfezi'nde Marshall Adaları bandıralı bir tankere el koyduğunu, bunun Tahran'ın hassas Körfez sularında ticari gemilere yönelik son el koyma ya da saldırı olduğunu söyledi.
İran devlet televizyonu Cuma günü yaptığı açıklamada, tankerin İran'a ait bir tekneyle çarpışmasının ardından sekiz saat boyunca telsiz çağrılarını duymazdan geldiğini, bunun sonucunda birkaç mürettebatın yaralandığını ve üçünün kaybolduğunu söyledi. İran donanma komutan yardımcısı Tuğamiral Mostafa Tajodini yayın kuruluşuna yaptığı açıklamada "Güç kullanmadan önce gemiye durması için çağrı yapmaya çalıştık ancak iş birliği yapmadılar" dedi.
Birleşmiş Milletler de gelişmeleri takip ediyor
BM sözcüsü Cuma günü yaptığı açıklamada, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Umman Körfezi'ndeki el koyma olayından haberdar olduğunu ve uluslararası deniz hukukuna desteğini bir kez daha teyit ettiğini söyledi.
Geçen yıl ABD'nin Yunanistan yakınlarında bir İran petrol kargosuna el koymaya çalışması, Tahran'ın Körfez'de iki Yunan tankerine el koymasına neden oldu. Yunanistan'ın yüksek mahkemesi kargonun İran'a iade edilmesine karar verdi. İki Yunan tankeri daha sonra serbest bırakıldı.
Perşembe günü 12 ABD'li senatör, gerilimi daha da arttırması muhtemel bir adım atarak Başkan Joe Biden'a, İç Güvenlik Bakanlığı'nın bir yıldan uzun bir süredir İran petrol sevkiyatlarına el koymasını engelleyen Hazine Bakanlığı politika engellerini kaldırması çağrısında bulundu.
2020 yılında Washington, Venezuela'ya giden yabancı gemilerdeki dört kargo İran yakıtına el koymuş ve bunları açıklanmayan yabancı ortakların yardımıyla ABD'ye giden diğer iki gemiye aktarmıştı.
