Fransız ulusal havayolu şirketi Air France ve Avrupalı uçak üreticisi Airbus'ın 2009 yılında Rio de Janeiro’dan kalktıktan kısa bir süre sonra 228 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçak kazasıyla ilgili yargılandığı dava bugün başladı. 13 yıldır adalet bekleyen, çoğunluğunu Fransız, Brezilyalı ve Almanların oluşturduğu 33 farklı ülkeden kazazedelerin aileleri, yargı sürecinin başlamasıyla Paris Ceza Mahkemesi'ne akın etti.
"Bu mücadele herkesin güvenliği için"
Airbus şirketi tarihinde en fazla ölüme yol açan uçak kazasında oğlunu kaybeden Daniele Lamy, Reuters'e verdiği demeçte "On üç yıldır bu günü bekliyorduk ve uzun zamandır hazırlık yapıyorduk" dedi. Kazada 27 yaşındaki kardeşi Nicolas'ı kaybeden Ophelie Toulliou; Associated Press’e “Sevdiklerimizin bir hiç uğruna ölmedekilerini göstermek ve gerçeği ortaya çıkarmak için uğraşıyoruz. Bu mücadele aynı zamanda her gün bir Airbus’a veya Air France’a herkesin güvenliği için" diye konuştu.
Pinpona dönüşecek korkusu
İki firmanın da kendilerini dokunulmaz olarak gördüğünü savunan Lamy, "Onlar için biz bir hiçiz. 228 kişiyi kaybetmediler. Bir uçak kaybettiler” dedi. Bazı mağdur yakınları ise aradıklarını cevapları bulamamaktan ve dava sürecinin Air France ile Airbus arasında yeni bir pinpon oyunu olarak devam etmesinden korkuyor.
Davanın geçmişi
Kazayı soruşturan uzmanlar, pilotların buzlu sensörlerden gelen geçici bir veri kaybıyla yönlerini kaybettikten sonra yaptıkları hatalar sonucu uçağın düştüğü görüşüne varıp, iki şirketi de suçlamıştı. Air France ve Airbus suçlamaları reddederken, daha önce davayı takip eden sulh hakimleri, kazayı esas olarak pilot hatasına bağlayarak 2019'da takipsizlik kararı vermişti. Hukuk mücadelesini sürdüren kurbanların yakınlarının başvurusu üzerine Paris istinaf mahkemesi geçen yıl aldığı kararda, davanın açılması için yeterli kanıt olduğunu belirterek, duruşma yapılmasına hükmetmişti.
Air France hakkında dikkat çeken rapor
Bu kazadan bağımsız olarak Fransa’da uçak kazalarıyla ilgili kurum BEA, yayımladığı yeni bir raporda, son zamanlarda Air France uçaklarının pilotlarının güvenlik prosedürlerini uygulamakta gösterdiği eksikliklere dikkat çekti. Soruşturma ve Analiz Bürosu'nun (BEA) bu raporu, ulusal havayolu Air France’ın pilotlarında ortaya çıkan güvenlik prosedürlerinin uygulanmasındaki eksikliklerden kaygı duyulduğunu belirtiyor. BEA, Air France yönetimini, firmanın güvenlik prosedürlerine uyulmasını yeniden sağlamaya çağırıyor.
İhmallerden örnekler
BEA, 31 Aralık 2020 günü meydana gelen bir olayı örnek veriyor. Brazzaville (Kongo)-Paris (Fransa) seferini yapan Airbus A330 uçağında, uçuş irtifasında meydana gelen yakıt sızıntısı nedeniyle pilotlar uçağı Çad’ın başkenti Encemine’ye yöneltiyor. Ancak pilotlar bu sırada “Fuel leak” güvenlik prosedürünü uygulamayı ihmal ediyor. Yakın sızıntısı prosedürü, sızıntının olduğu taraftaki motorun durdurulmasını öngörüyor.
Raporda, “Motorun kapatılması (…) kasıtlı olarak ihmal edildi. Motorun durdurulmaması büyük bir yangın tehlikesi yarattı ve uçuş güvenliğini önemli ölçüde azalttı. Yangın çıkması, tesadüfen önlendi” deniyor.
Güvenlik sorunları dikkat çekiyor
Air France, firmanın soruşturmaya konu olan uçuşlarının son derece az sayıda olduğunu bildirse de, son zamanlarda yapılan soruşturmalardan pilotların bazı prosedürleri uygun biçimde uygulamadıklarını gözlemlediğini belirtiyor. BEA, Air France pilotlarının yol açtığı başka güvenlik sorunlarına da dikkat çekiyor. Bunlar arasında, geçen şubat ayında kalkıştan hemen önce uçağın motorlardan birinin çalıştırılmasının unutulması ve başka bir uçakta kaptan pilot ile ikinci pilot arasında kavga çıkması da bulunuyor.
