Alitalia’nın hüzünlü vedası

İhtişamlı günlerinde başta papalar olmak üzere, sanatçılar, politikacılar ve ünlü futbolculara ev sahipliği yapan, Avrupa’nın önde gelen ulusal hava yolu şirketlerinden Alitalia gökyüzüne veda etti. 75 yaşındaki şirket son uçuşunu Roma Fuimicino ile Sardunya Cagliari arasında yaptı. Alitalia’nın vedasıyla birlikte hisseleri yine İtalyan Hazinesi’ne ait olan İtalia Trasporto Aereo (ITA) adlı yeni şirket devreye girdi. ITA ilk uçuşunu Roma ile Bari arasında gerçekleştirdi. 2000 yılından bu yana tek bir mali yılda bile kara geçemeyen Alitalia, bu dönemi İtalyan hükümetinden aldığı yardımlarla geçirdi. AB mevzuatına aykırı olan illegal devlet desteği Avrupa başkentlerinde sık sık eleştiri konusu oldu. Alitalia 2010’lu yılların ortalarında bir ara Birleşik Arap Emirlikleri devletine ait Etihad’ın kontrolüne geçti. Ancak BAE’li şirket de Alitalia’nın düze çıkmasını sağlayamadı ve 2017’de şirketi tekrar İtalyan hükümetine bıraktı. Roma yönetimi, ortada kalan Alitalia’ya aynı yıl 900 milyon euro tutarında hükümet desteği sağladı. Pandemiyle birlikte hava yolu şirketlerinin işleri daha zorlaştı ve sermayelerinde kamu hisseleri bulunan tüm şirketler gibi Alitalia da yeni desteklere ihtiyaç duydu. Bu yöntem özel sermayeli low-cost hava yolu şirketleri tarafından sertçe eleştiriliyordu. Avrupa’nın en büyük hava yolu şirketi olan Ryanair’in “sivri dilli” CEO’su Michael O’Leary, hükümetlere ağır eleştiriler yöneltirken Lufthansa’yı hedef alıyor ve Alman milli hava yolunu “kokain bağımlısı bir müptelaya” benzetiyordu. İllegal yardımlara son vermek isteyen İtalyan hükümeti, Alitalia’yı İtalyan iş insanlarından oluşan bir konsorsiyuma devretmek istedi. Konsorsiyumda Benetton Ailesi’ne ait olan otoyol işletme şirketi Atlantia da vardı. Görüşmeler sürerken, Atlantia pandemi koşullarını da öne sürerek bu girişimden çekildiğini açıkladı. Bu karar, Alitalia’nın 75 yıllık varlığını Sardunya Adası’nın Cagliari kenti havaalanındaki inişle sona erdirdi. Alitalia’nın 290 milyon euro muhammen bedelle satışa çıkan yeşil, beyaz ve kırmızı renkli logosu, istenen rakamın çok altında sadece 90 milyon euro bedelle ITA’ya devredildi. AB’nin “devlet yardımı almama” koşuluyla İtalyan hükümeti tarafından kurulmasına izin verdiği ITA 52 uçak ve 2.800 personeliyle 44 noktaya uçuşa başladı. Alitalia kapandığı sırada 110 uçak ve 10 bin personelle faaliyet gösteriyordu. (Halen THY’nin 360’dan fazla, Pegasus’un ise 94 uçağı bulunuyor) Kapanışı büyük protestolara neden olan Alitalia’nın 3 bin kadar personeli ITA’ya geçti. Kalan 7 bin personel ise halen iş bulamadı. İtalyan hükümeti 7 bin Alitalia işsizine 2022 sonuna kadar ücret ödemeyi sürdürecek.

İlk 10’da 3 Türk havalimanı