Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un meclisi neredeyse tehdit ederek emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkarmasının ardından ülkede sular durulmuyor. Macron’un hamlesi Avrupa’da da bir emeklilik tartışması başlattı. Macron ise kararı kamu lehine aldığında ısrarcı. Kararını savunmak için canlı yayına çıkan Macron çareyi gençleri inka etmekte arıyor.
“Özellikle gençler tarafından dile getirilen daha fazla sosyal adalet ve demokrasimizin yenilenmesi taleplerini başta ben olmak üzere hiç kimse görmezden gelemez. Buna verilen cevap da aşırılık olamaz” diyen Macron enflasyonun arttığına dikkat çekerek birçok Fransızın gelirinin refah içinde yaşamaya yetmediğini söyledi.
Ülke genelinde 16 Mart'tan bu yana düzenlenen protestolarda 1000'den fazla kişi göz altına alındı. Bir süre durulan protestolar yasanın kesinleşmesinin ardından tekrar alevlendi. Macron’un konuşmasından bir gün önce de sendikaların da katılımıyla ülke çapında eylemler düzenlendi.
Fransız mitolojisi: Erken emeklilik
Fransa’da emeklilik yaşı tartışmasının alevlendiği ocak ayında The Economist dergisi “Fransa’da düşük emeklilik yaşı ülkenin milli mitolojisinin bir parçasıdır” diye yazmıştı. Dergi, ülkede o dönemde 62 olan emeklilik yaşını “çok düşük” diye tanımlıyordu. Yasalar her ülkede farklı emeklilik koşulları gerektiriyor. Ancak 62 yaş, İsveç, Portekiz, Norveç, İtalya ve Avusturya da dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde “erken emeklilik” yaşı.
Örneğin Norveç ve İzlanda'da normal emeklilik yaşı 67. AB ortalaması erkeklerde 64.3, kadınlarda 63.5. Fransa'da 2027'de yeni yasanın yürürlüğe konmasıyla bu ortalama az da olsa etkilenecek.
AB üyeleri arasında Yunanistan, İtalya, Lüksemburg ve Slovenya emeklilik yaşının en düşük olduğu ülkeler. Yaş istisnalar dışında hem kadınlar hem de erkekler için 62.
Emeklilik süresi uzadı
Öte yandan varlıklı ülkelerde emeklilik süresi de giderek uzuyor. Doğum oranının azalması ve yaşam beklentisinin yükselmesiyle OECD ülkelerinde 65 yaş ve üstü nüfusun 20 ila 64 yaş arasındakilere oranının 2050 itibarıyla ikiye bire yükselmesi bekleniyor. Bu oran 1990'da beşe birdi. İnsanların yaşamlarının emekli olarak geçirdikleri kısmı da son 50 yılda arttı. 1970'de erkekler ortalama olarak 66 yaşında emekli oluyordu. Bundan sonraki ortalama yaşamları da 12 yıldı. 2020'de ortalama emeklilik yaşı 64'e çıktı. Önlerindeki ortalama yaşam süresi de 20 yıla yükseldi. Özellikle Fransız erkekler 25 yıl ile en uzun emeklilik süresi geçirenler.
