Amerikan havayolu şirketi Alaska Airlines, 5 Ocak'ta uçaklarından birinin kapısının havada kopmasının ardından Boeing eleştirilerin hedefi oldu. Öte yandan bu kaza, eski uçaklara olan talebi de güçlendiriyor.
Leasing firması Avolon, Boeing ve Airbus'taki pandemi kesintileri ve diğer darboğazlar nedeniyle sektörün halihazırda Covid-19 öncesi planladığından yaklaşık 3 bin uçak eksik çalıştığını kaydetti. Şimdi de, Boeing'in kazaya karışan uçağının üretiminin kısıtlanması, havayollarını eski uçakları daha uzun süre uçurmaya zorluyor.
Havacılık analiz şirketi Cirium'dan analist George Dimitroff, "Bu olanalr sadece arz sıkıntısını arttırıyor ve dengeli bir pazara dönebileceğimiz tarihi daha fazla öteliyor" dedi ve en az 2027'ye kadar havacılık sektöründe sorunun süreceğini söyledi.
4,7 milyar yolcu ve arz sıkıntısı
Taşıyıcılar, havayolları grubu IATA'nın 2024 yılında 4,7 milyar yolcuya ulaşmasını beklediği talebi karşılayacak kadar büyük bir filoya sahip olmak için daha yüksek fiyatlar ödüyor. Arz sıkıntısı, bu hafta en büyük kiralayıcıların birçoğuna ev sahipliği yapan Dublin'deki büyük bir toplantıda ana gündem maddesiydi.
Dünyanın en büyük uçak tüccarı ve kiralayıcısı AerCap'in CEO'su Aengus Kelly, alışılagelmiş kalıplardan farklı olarak bazı havayolu şirketlerinin kira uzatma görüşmeleri yapmak yerine kiraladıkları uçakları satın aldıklarını söyledi. Kelly, bu gelişmeyi "Havayolu şirketlerinin yaşadığımız sorunların yakın zamanda çözülmeyeceğini bildiklerinin bir işareti" şeklinde yorumladı.
Kiralar yükseldi
Küresel yolcu filosunun yarısından fazlası kiracılara ait. Bu uçaklar için kira fiyatları, Boeing'in üretimini durdurmasına yol açan 5 Ocak'taki kazadan çok önce yükselişine başlamıştı.
Cirium, MAX model uçaktan önce gelen 10 yaşındaki bir Boeing 737-800 için tipik kira ücretlerinin Ocak 2023'te 183 bin dolar ve 2022'de 156 bin dolar iken Ocak 2024'te aylık 220 bin dolar civarında olduğunu söyledi.
Boeing, 2018 ve 2019'daki kazalardan kaynaklanan ve yıllar süren bir krizin ardından MAX uçak ailesinin üretimini artırmayı umuyordu. Ancak Alaska Airlines'ın 5 Ocak'taki uçuşunda meydana gelen panel patlaması, üretim artışını yavaşlatması beklenen düzenleyici gözetimini de beraberinde getirdi.
