Elon Musk’ın ABD dış yardım bütçesinde yaptığı büyük kesintiler, özellikle Küresel Güney’deki HIV hastaları gibi savunmasız grupları olumsuz etkiledi. Ancak, yasa dışı vahşi yaşam ticaretini yöneten uluslararası suç örgütleri için bu durum beklenmedik bir kazanç sağladı.
23 milyar dolarlık yasa dışı vahşi yaşam ticareti, Çinli mafya grupları ve Meksikalı karteller gibi küresel suç örgütlerinden, yerel kaçak avcılara kadar geniş bir aktör yelpazesi tarafından yürütülüyor.
Uzmanlar ve kampanya yürütücüler, Trump yönetiminin vahşi yaşam kaçakçılığına ve nesli tehlike altındaki türlerin korunmasına yönelik ABD destekli programları iptal etmesinin bu suç örgütlerine avantaj sağladığını belirtiyor.
Wildlife Conservation Society (WCS) Uluslararası Politika Başkan Yardımcısı Susan Lieberman, “Kaçakçılar bundan çok memnun. Daha az kısıtlama var ve ‘Kimse bizi yakalayamaz’ diye düşünüyorlar” dedi.
Genelde neler kaçırılıyor?
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), gelişmekte olan ülkelerde vahşi yaşamın korunması, kaçak avcılıkla ve kaçakçılıkla mücadele için yılda en az 375 milyon dolar harcıyordu.
Bu destek, Uluslararası Uyuşturucu ve Kolluk Kuvvetleri Bürosu (INL) ile ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi aracılığıyla da sağlanıyordu ancak bu fonlarda da kesintiler yapıldı.
Bu koruma programları, birçok ülkede kolluk kuvvetleri, sınır kontrolü ve toplum bilgilendirme faaliyetlerini destekleyerek, organize suçun yayılmasını engellemekte önemli bir rol oynuyordu.
Kaçakçılar, özellikle Çin ve Vietnam gibi ülkelerde yüksek talep gören gergedan boynuzu, kaplan dişleri ve dünyada en çok kaçakçılığı yapılan memeli olan pangolinlerin pulları gibi hayvan parçalarını küresel alıcılarına tedarik ediyor.
Bangkok merkezli vahşi yaşam kaçakçılığı uzmanı Sulma Warne, USAID’in bu alanda öncü olduğunu ve bütçe kesintilerinin sınır ötesi polislik ve talep azaltma çalışmalarını zayıflatacağını söyledi.
Meksika'yı yöneten kartel başrolde
Los Angeles merkezli Earth League International’ın yöneticisi Andrea Crosta, ABD koruma yardımlarının Çin bağlantılı çetelerin serbestçe hareket etmesini engelleyen tek önlem olduğunu belirtti. Kaçakçılıkla mücadele çalışmalarının uluslararası suç örgütlerine nüfuz etmek için en etkili yol olduğunu vurguladı.
Crosta, gizli bir operasyonda Meksika’nın güçlü Sinaloa kartelinin yasa dışı hayvan ürünleri ticareti yapan üyeleriyle karşılaştıklarını ve bunların uyuşturucu kaçakçılığı, kara para aklama gibi diğer ağır suçlarla bağlantılı olduğunu aktardı.
Bir üst düzey koruma görevlisi, ABD’nin vahşi yaşam koruma programlarını terör ve organize suçla mücadelede bir güvenlik stratejisinin parçası olarak kullandığını ancak sivil toplumun bu bağlantıyı açıkça söylemekten çekindiğini söyledi.
ABD hükümetinin bölgede saha çalışmalarını “terörle mücadele” olarak ilan etmesinin zor olduğu, ancak “vahşi yaşam kaçakçılığına karşı mücadeleyle” bu tür faaliyetlerin meşrulaştırılabildiği ifade edildi.
Lieberman, kesintilerin kırılgan biyolojik çeşitlilik zengini ülkelerde güvenlik ve yönetim üzerinde de olumsuz etkileri olacağını belirtti: “Doğa zarar görecek ama bu aynı zamanda küresel güvenlik ve yönetişimi de zayıflatacak.”
'Bu maliyetli bir iş'
Afrika kıtasında 23 koruma alanı yöneten African Parks, 2016-2024 arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki projeleri için USAID’den 27 milyon dolar aldı. Her iki ülkede de büyük güvenlik sorunları bulunuyor.
Liberia Chimpanzee Rescue & Protection yöneticisi James Desmond, ülkesindeki şempanze rezervi projesine ayrılan 3 milyon dolarlık fonun kesildiğini ve geri gelmesini beklemediklerini söyledi. “ABD hükümetinin kapasite geliştirme ve kolluk desteğine yaptığı yatırım yok olacak.”
Öte yandan, Nairobi merkezli African Wildlife Foundation, projelerinin ABD ulusal güvenliği ile ilgili olduğunu göstererek INL destekli iki anti-kaçakçılık programındaki kesintileri geri çektirmeyi başardı.
Koruma kurumları ve hükümetlerin, doğa koruma görevlileri, sınır güvenliği ve vahşi yaşam yönetimi için ayırabilecekleri kaynaklar önemli ölçüde azalacak. Eswatini’den efsanevi koruma uzmanı Ted Reilly, “Herkes doğanın bedava olduğunu düşünüyor ama doğayı korumak inanılmaz derecede maliyetli bir iş” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
