29 Mart 2024, Cuma
Haber Giriş: 30.01.2023 10:32 | Son Güncelleme: 30.01.2023 11:31

Çin'e meydan okumanın bedelini protestocular ödüyor: Bunu görüyorsanız kaçırıldım

Çin'deki sıfır Covid protestolarının üstüden bir aydan fazla bir zaman geçti ancak insanlar ortadan sessizce kaybolmaya başladı. Polis Pekin'de genç göstericileri boş bir kağıt parçası tutmak kadar küçük bir suçtan gözaltına alırken 26 yaşındaki Cao Zhixin'in arkadaşları haber alamıyor
Arşiv
Arşiv

Çin'deki Covid kısıtlamalarına katılan ve haklarını savunmak isteyen 26 yaşındaki Cao Zhixin'in arkadaşları aralık ayı sonlarında, Pekin'deki bir protestoya katıldıktan bir ay sonra Cao'dan haber alamadı. Cao'nun böyle bir şeyin olabileceğini tahmin ettiği düşünülüyor. Kasım ayında Covid kısıtlamalarına karşı düzenlenen gösterilere katılan birkaç arkadaşı da polis tarafından gözaltına alındı. Protestolardan sonra giderek daha fazla insan ortadan kaybolurken arkadaşlarından biri The Telegraph'a "Kendimi çok yalnız hissettim" dedi.

Yakın arkadaşları, Cao'nun hazırladığı bir video mesajını yayınlayıp yayınlamama konusunda endişeliydi. İçlerinden biri, "Hiçbirimizin ne yapacağımız, neyin en iyisi olacağı konusunda bir fikri yoktu. Daha önce hiç böyle bir durumla karşılaşmamıştık" dedi. Sonunda, üç dakikalık video yayınlandı ve Çin'de sansürlenmiş olmasına rağmen viral oldu. 

Cao, 23 Aralık'ta kaybolmadan bir gün önce kaydedilen videoda "Eğer bunu görüyorsanız, diğer arkadaşlarım gibi polis tarafından götürüldüğüm anlamına geliyor. 18 Aralık'ta polis tutuklamalar yapmaya başladı ve birkaç arkadaşımı sessizce götürdü. Boş bir tutuklama emrini imzalamaya zorlandılar. Polis onlara gözaltında tutuldukları yeri ya da suçlamalarını söylemeyi de reddetti" ifadelerini kullanıyor.

Genç kız o zamandan beri farkında olmadan direnişin sembolü haline geldi.  Cao, 1989'da demokrasi yanlısı protestocuların Tiananmen Meydanı'nda toplanıp ordu tarafından vurularak öldürülmesinden bu yana anakaradaki en yaygın gösterileri başlatmanın bedelini ödeyen yeni nesil genç Çinlilerin bir parçası. O, sadece Pekin'de haftalardır polis tarafından gözaltında tutulan ve çoğu Noel tatili döneminde Batı meşgulken yakalanan yaklaşık bir düzine kişi arasında yer alıyor. 

Sorun çıkarmakla suçlanıyorlar

Hiçbiri aktivist ya da özellikle siyasi değildi ama üç yıldır süren sokağa çıkma yasaklarından bıkmışlardı. Kısa bir süre sonra Çin lideri Şi Cinping çok övündüğü sıfır Covid politikasını terk etti. Bazı protestocular bunun bir zafer olduğunu düşünerek sevindiler. Ancak şimdi yetkililer daha da sertleşiyor. Cao gibi protestocular, ellerinde boş bir kağıt parçası tuttukları için muğlak bir suçlama olan kavga çıkarmak ve sorun çıkarmakla suçlandılar. Bu suçlama on yıla kadar hapis cezası öngörüyor. 

Aktivistler ve gruplarından oluşan bir koalisyon olan Çinli İnsan Hakları Savunucuları'nın yaptığı açıklamaya göre en az sekiz şehirde protestocular tutuklandı. Ancak ABD'de sürgünde bulunan Çin'in önde gelen insan hakları avukatlarından Teng Biao dış dünyanın bildikleri buzdağının sadece görünen kısmı. Bunun nedeni ailelerin Çinli yetkililer tarafından dış dünyaya bilgi vermemeleri konusunda uyarılmaları, bu da tam olarak kaç kişinin ve hangi nedenlerle tutuklandığını doğrulamayı neredeyse imkansız hale getiriyor.

"Önlem almamız gerektiğini bilmiyorduk"

The Telegraph tarafından derlenen çok sayıda ifadeye göre, mitinge katılmanın tehlikesinin farkındaydılar ancak o ana kendilerini kaptırmışlardı ve izlerini gizlemek için fazla bir şey yapmadılar. Cao'nun arkadaşlarından biri, "Hiçbirimiz gerçekten politik tipler değildik. Biz sadece sokağa çıkma yasakları ve ölümcül salgın nedeniyle üzgün olan sıradan insanlarız. Kendimizi korumak için miting hakkındaki fotoğrafları ya da mesajları silmek gibi önlemler almamız gerektiğini bile bilmiyorduk" dedi.

İnsan hakları aktivistleri Cao ve diğerlerinin bu hafta sonu serbest bırakılma ihtimali olduğunu söylüyor. Çin ceza hukukuna göre, polis ve savcılığın bir şüpheliyi gözaltına aldıktan sonra resmi bir tutuklama yapmak ve onaylamak için 37 günü var. Ancak yetkililerin günleri saymaya ne zaman başlayacağı bilinmiyor.