Dünyada 2023 böyle geçti: Yıla damga vuran olaylar
1 Ekim
- Birleşmiş Milletler'in (BM) ilgili kurumlarının temsilcilerinden oluşan misyon, incelemelerde bulunmak üzere Azerbaycan'ın Karabağ bölgesine gitti. BM misyonu, bölgeye yaklaşık 30 yıl aranın ardından ilk defa ziyaret gerçekleştirdi.
2 Ekim
- 2023 Nobel Tıp Ödülü, mRNA içerikli Covid-19 aşısının geliştirilmesini sağlayan çalışmalara imza atan 68 yaşındaki Macar asıllı bilim insanı Katalin Kariko ile 64 yaşındaki ABD'li bilim insanı Drew Weissman'a verildi.
3 Ekim
- ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, partisi Cumhuriyetçiler içindeki desteğinin azalmasının ardından Mecliste yapılan oylamada görevinden düşürüldü. McCarthy, Amerikan tarihinde kendi partisinden üyelerin de oylarıyla koltuğundan edilen ilk meclis başkanı oldu.
- 2023 Nobel Fizik Ödülü'nü, maddedeki elektron dinamikleriyle ilgili çalışmalarından dolayı ABD'li fizikçi Pierre Agostini, Macar fizikçi Ferenc Krausz ve Fransız fizikçi Anne L'Huillier kazandı.
4 Ekim
- 2023 Nobel Kimya Ödülü'nü, kuantum noktalarının keşfi ve senteziyle ilgili çalışmalarından dolayı Moungi Gabriel Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov aldı.
- Antarktika kıtası üzerindeki ozon tabakasında oluşan ve 26 milyon kilometrekare olarak ölçülen delik, en büyük genişliklerinden birine ulaştı.
5 Ekim
- Karabağ'daki Rus barış gücü, Askeran, Ağdere ve Şuşa bölgelerindeki gözlem noktalarını kaldırdı.
- 2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nü söylenemeyenleri dile getiren yenilikçi oyunları ve nesirleri dolayısıyla Norveçli yazar Jon Fosse kazandı.
6 Ekim
- Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara, Başbakan Patrick Achi'yi görevden alarak hükümeti feshetti.
- 2023 Nobel Barış Ödülü, kadın hakları konusundaki çalışmalarından dolayı cezaevinde bulunan İranlı aktivist Nergis Muhammedi'ye verildi.
7 Ekim
- Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam, İsrail'e karşı Aksa Tufanı isimli operasyon başlattıklarını duyurdu. İsrail ordusu, sabah saatlerinden itibaren roketlerin fırlatıldığı abluka altındaki Gazze Şeridi'ne doğru saldırı başlattı.
- Saldırılarda Filistinli gruplar, çok sayıda İsrailli askeri ve bazı sivilleri esir alarak abluka altındaki Gazze Şeridi'ne götürdü. İsrail, Gazze saldırıları sonrası savaş durumu ilan etti.
- ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezine (USGS) göre, Afganistan'ın batısında, İran sınırında bulunan Herat vilayetinde art arda 6,3, 5,5, 6,3 ve 5,9 büyüklüğünde 4 deprem meydana geldi. Depremlerde 2 bin 500 kişi yaşamını yitirdi.
8 Ekim
- Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın abluka altındaki Gazze Şeridi'nden İsrail'e başlattığı saldırının ardından Türkiye ve bazı ülkeler, itidal çağrısı yaparken Batı ülkeleri, İsrail'e destek veren açıklamalarda bulundu.
- Doğu Afrika ülkesi Sudan, 7 yıl aradan sonra İran ile diplomatik ilişkileri yeniden başlatmaya karar verdi.
9 Ekim
- 2023 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kadınların iş gücündeki yerine ilişkin çalışmalarından dolayı Harvard Üniversitesinde görevli Amerikalı Profesör Claudia Goldin kazandı.
10 Ekim
- BM Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, İsrail ve Gazze'deki son şiddet olaylarında savaş suçlarının işlenmiş olabileceğine dair açık kanıtların bulunduğunu bildirdi.
- Hollanda ve Kanada'nın Suriye rejimine yönelik 1984 tarihli BM İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanında (ICJ) Suriye aleyhine açtığı ve geçici tedbir talebinde bulunduğu davanın duruşmasına başlandı.
12 Ekim
- İsrail Enformasyon Bakanı Galet Distel, İsrail'in abluka altındaki Gazze Şeridi'ne karşı yürüttüğü saldırılarla birlikte işlevsizleşen bakanlığının bütçesi kamu israfı olduğu gerekçesiyle istifa etti.
