Türkiye ve Mısır'ın on yıldan az bir süredir devam eden siyasi anlaşmazlığın ardından yakında diplomatik ilişkilerini normalleştireceği tahmin ediliyor. Ankara ve Kahire, Libya gibi çeşitli konularda temel anlaşmazlıklar yaşamaya devam edecek olsa da, siyasi bir uzlaşma nihayetinde Türkiye'nin Mısır'a başta silahlı insansız hava araçları olmak üzere askeri donanım satması söz konusu olabilir.
Mısır ve Türkiye arasındaki ilişkiler, demokratik yollarla seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin kısa ömürlü hükümetini deviren Temmuz 2013'teki Kahire darbesinin ardından ciddi şekilde gerildi. Mısır'ın şimdiki cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi, Mısır'ın eski ordu komutanı sıfatıyla bu darbeye liderlik etti ve daha sonra cumhurbaşkanı oldu. Türkiye, Mursi'nin Müslüman Kardeşler hükümeti döneminde Mısır ile bağlarını güçlendirebileceğine dair kısa bir süre büyük umutlar besledi çünkü bu hükümet Türkiye'de iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile benzer bir İslamcı bakış açısını paylaşıyordu.
Türkiye'nin İHA endüstrisi yükselişe geçti
Mursi'nin kısa süren iktidarı sırasında Mısır Türkiye'den on adet Anka askeri insansız hava aracı almayı planlıyordu. Ancak darbe sonrası ve Türkiye'nin Sisi'yi şiddetle kınaması nedeniyle hiçbiri teslim edilmedi. Aradan geçen yıllarda Türkiye'nin insansız hava aracı endüstrisi yükselişe geçti ve Bayraktar TB2 insansız hava aracı dünya çapında birçok ülke tarafından rağbet gördü. İnsansız hava aracı Libya'daki iç savaş sırasında Mısır destekli güçlerle de karşı karşıya geldi ve Kahire'yi kızdırdı. 2020'nin ortalarında Türkiye destekli güçler daha fazla ilerlerse Libya'ya doğrudan müdahale edebileceğini ima etti. Türkiye ve Mısır'ın, yakınlaşmayı kabul eden birçok bölgesel rakibin izinden giderek yakında ilişkileri onarabileceği düşünüldüğünde, Kahire TB2'yi satın alabilir.
Mısır'ın rakiplerine İHA satışları
Analistler, diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesinin savunma anlaşmalarına yol açabileceğini belirtiyor ancak bunun uzun bir yol olabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar. Türkiye, Kahire'nin rakiplerinden birine satmış olduğu için Mısır'a insansız hava aracı teklif edebilir. Türkiye'nin 2021 yılında Etiyopya'ya TB2 insansız hava aracı satmasıyla, Mısır'la ilişkileri düzeltmeye yönelik ilk girişimleri neredeyse rayından çıkarıyordu. Ankara, Addis Ababa'ya, Kuzey Afrika ülkesinin Büyük Etiyopya Rönesans Barajı (GERD) ve Tigray bölgesindeki ayrılıkçı isyancılara karşı iç çatışması nedeniyle Mısır'la yaşadığı anlaşmazlığın ortasında insansız hava araçlarını sattı. Çin ve İran insansız hava araçlarıyla birlikte işletilen TB2 insansız hava araçlarının Tigray Savaşı'nın sonucunda önemli bir rol oynadığı belirtildi.
Etiyopya, Türkiye'nin silahlı insansız hava aracı sattığı komşusuyla anlaşmazlık yaşayan tek Afrika ülkesi değildi. Fas da aynı yıl tahmini 13 adet TB2 satın aldı. Cezayir, Türkiye'yi Kasım 2021'de tartışmalı Batı Sahra bölgesinde üç vatandaşının ölümüne neden olan karanlık bir İHA saldırısında bunları kullanmakla suçladı. Ankara, Fas'a İHA satarak Cezayir'in batı komşusuyla olan anlaşmazlığında taraf tutmadığında ısrar etti ve Cezayir'e Türk İHA'larını da satın alabileceğini söyledi. Sonuç olarak Cezayir 10 adet Türk yapımı Anka-S silahlı insansız hava aracı satın aldı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın damadı tarafından yönetilen özel Baykar şirketi tarafından üretilen TB2'nin aksine, Anka İHA'ları devlete ait Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) tarafından üretiliyor.
Mısır ortak üretime ilgi duyabilir
Ankara benzer şekilde GERD anlaşmazlığında tarafsızlığını göstermek amacıyla Kahire'ye TB2 veya ihraç edebileceği diğer insansız hava araçlarını teklif edebilir. Mısır kendi insansız hava aracı endüstrisini geliştirmekle ilgileniyor ve önemli teknoloji transferlerini içerebilecek ortak üretime ilgi duyabilir.
Libya iç savaşında Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Trablus'taki müttefikine karşı Mısır ile aynı safta yer aldı. Hatta Çin yapımı Wing Loong II insansız hava araçlarını Libya'nın başkentine yönelik saldırılarda kullandı. Abu Dabi, 2021 yılında Türkiye ile ilişkilerini düzelttiğinden bu yana, tahmini 2 milyar dolar karşılığında 120 adet TB2 insansız hava aracı sipariş etti. Yerel üretim için Emirlik topraklarında bir Baykar fabrikası kurulmasından da söz ediliyor. Mısır'ın TB2'leri veya diğer Türk insansız hava araçlarını satın almakla ilgilenip ilgilenmediği şu anda bilinmese de bu senaryolar ihtimaller dahilinde görülüyor.
