Güney Amerika ülkesi Guyana, gelişen petrol zenginliğini paylaşmak üzere daha önce benzeri görülmemiş bir hamleyle vatandaş başına yaklaşık 478 dolar nakit hibe verileceğini duyurdu. Toplam 100.000 Guyana dolarına eşdeğer olan bu ödenekten, yurtdışında ikamet edenler de dahil olmak üzere 18 yaşından büyük tüm vatandaşlar faydalanabilecek.
The Guardian’ın haberine göre, bu karar, Guyana'nın son dönemdeki ekonomik talih kuşuna geniş bir erişim sağlama amacını yansıtıyor ve hükümet, gelişen petrol endüstrisiyle beslenen hızlı büyümenin ardından kapsayıcı dağıtım ihtiyacını vurguluyor.
İlk olarak hane başına 200.000 Guyana doları verilmesi önerildi. Ancak bu model, özellikle genç yetişkinlerin ve bağımsız bir hane kurmamış kişilerin dışlanabileceği endişelerini doğurdu. Başkan Irfaan Ali, vatandaşlardan gelen geri bildirimler üzerine planın kişi başı ödeme şeklinde revize edildiğini duyurdu.
2015'te yapılan devasa petrol keşifleri sonrası, 2019 yılında petrol üretmeye başlayan Guyana ekonomisi son yıllarda üç katına çıktı. Bir zamanlar bölgenin en düşük GSYH'sine sahip ülkelerden biri olan Guyana, artık dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri. Guyanalı medya analisti Alex Graham, bu büyümenin ülke için ne kadar değerli olduğunu belirterek, altyapı projeleri ve kamu yatırımlarının hızlandığını vurguladı. Graham, nakit hibenin birçok Guyanalı için maddi açıdan önemli bir destek sağlayacağını ifade etti.
Muhalefet sürekli vatandaşa aktarılması gerektiğini savunuyor
Essequibo bölgesindeki Tapakuma köylerinin yerel şefi ve öğretmen Keanu Thomas, bu ödemenin birçok aileye tarımsal projelerle yerel gıda güvenliğine katkı sağlama fırsatı sunacağını belirtti. Thomas, "Bu hibe, birçok aileye yerel gıda güvenliği ve ekonomik kalkınma sağlayacak tarımsal projeleri büyütme imkanı sunuyor" dedi.
Georgetown Ticaret ve Sanayi Odası'ndan ekonomist Richard Rambarran, bu ödemelerin enflasyona neden olabileceğini ancak genel olarak ülke ekonomisi için olumlu olduğunu söyledi. Rambarran, vatandaşlara bu fonları akıllıca kullanmalarını tavsiye ederek, fonların daha çok uzun vadede değer sağlayacak alanlara yatırılmasının faydalı olacağını belirtti.
Muhalefet koalisyonu APNU+AFC üyesi Ganesh Mahipaul, petrol sektöründen elde edilen muazzam gelirin tek seferlik yerine sürekli bir sistemle vatandaşa aktarılması gerektiğini savundu. Mahipaul, "Son nakit dağıtımı duyurusunu memnuniyetle karşılasak da halkımız daha fazlasını hak ediyor" diyerek, vatandaşlara kalıcı ve hesap verebilir bir nakit transfer sistemi kurulması çağrısında bulundu.
Guyana için tarihi bir dönüm noktası
Yaklaşık 800.000 nüfusu ve 400.000 diasporası ile Guyana'nın nakit hibe dağıtımı kararı, ülkenin yeni petrol zenginliğiyle başlattığı dönüşüm yolculuğunda tarihi bir dönüm noktasını işaret ediyor. 2019'dan bu yana GSYH'sini üçe katlayan Guyana, artık ekonomik kazancını toplumun her kesimine yayma amacını daha güçlü bir şekilde vurguluyor.
İhtiyaç sahipleri ve gençler başta olmak üzere tüm vatandaşlar için doğrudan faydalar sağlanırken, toplumun gelecekteki refahını sürdürülebilir kılmak için kapsamlı adımlar atılıyor. Ancak, muhalefet ve çeşitli uzmanlar, petrol gelirinin sadece tek seferlik ödemelerle sınırlı kalmayıp kalıcı bir ekonomik iyileşme aracı olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunuyor.
Bu görüşler, hükümetin acil yardım ve uzun vadeli strateji arasında bir denge kurma sorumluluğunu öne çıkarıyor. Guyana, hızlı büyümenin getirdiği fırsatlar ve toplumsal beklentilerle yeni bir çağın eşiğinde; vatandaşlarının gelecekteki refahını güvence altına alacak adımlarla bu yeni ekonomik dönemi şekillendirmeye kararlı görünüyor.
