İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail ile yaşanan 12 günlük savaş sonrası ilk kez kamuoyunun karşısına çıktı. Devlet televizyonu, Hamaney’in Cumartesi günü, Şii dünyasının en önemli dini günlerinden biri olan Aşura’nın arifesinde Tahran’daki İmam Humeyni Camii’nde düzenlenen bir törende görüntülendiğini duyurdu.
Görüntülerde Hamaney’in cemaati selamladığı, ardından kıdemli din adamı Mahmud Kerimi’ye dönerek “Ey İran” marşını söylemesini istediği görüldü. Son dönemde popülerliği artan bu vatansever marş, İsrail ile yaşanan son çatışmalar sırasında da sıkça gündeme gelmişti.
Kalabalığa hitap etmedi
Devlet televizyonunda yayınlanan görüntülerde Hamaney’in kalabalığa el salladığı ve sahnenin kenarına oturduğu görüldü. Kalabalığa hitap etmedi.
ABD’nin İran’ın nükleer tesislerini bombalamasının ardından ve İsrail ile ateşkesin yürürlüğe girmesinden sonra yayınlanan kısa video mesajlarında ise Hamaney’in cümlelerini zor tamamladığı ve kısık bir ses tonuyla konuştuğu dikkat çekmişti.
İran devlet televizyonu, halkı Hamaney’in kamuoyuna dönüşüne dair duygularını paylaştıkları videolar göndermeye davet etti. Yayınlarda destekçilerin dini lideri televizyonda görmenin sevincini yaşadıkları anlara geniş yer verildi.
Hamaney’in kamuoyuna dönüşü, Şii takvimine göre Muharrem ayına denk geldi. Bu ay boyunca İran’da matem törenleri düzenleniyor ve dini liderin bu törenlere katılması geleneksel bir uygulama olarak kabul ediliyor. Aşura günü, Muharrem ayının 10. günü olan 6 Temmuz’a denk geliyor. Şii Müslümanlar bu günde, Hazreti Muhammed’in torunu Hüseyin’in Kerbela’da öldürülmesini anıyor.
12 günlük savaş
İran ile İsrail arasında 13 Haziran’da başlayan savaş, 12 gün boyunca devam etti. İsrail’in İran’daki nükleer ve askeri tesislere yönelik sürpriz saldırısıyla başlayan çatışmalarda, İranlı üst düzey komutanlar ve nükleer bilim insanları yaşamını yitirdi. İran, buna karşılık İsrail’e yönelik hava saldırılarıyla yanıt verdi.
22 Haziran’da ise ABD doğrudan çatışmalara dahil oldu. ABD’nin 125 savaş uçağıyla düzenlediği operasyonlarda İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki üç nükleer tesisi hedef alındı.
İran yargısı, savaş boyunca 900’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Savaş sonrası karşılıklı suçlamalar
Savaş sırasında sadece üç kez video mesajla halka seslenen Hamaney’in bir sığınakta saklandığına dair iddialar gündeme gelmişti. 27 Haziran’da yayımlanan video konuşmasında Hamaney, savaşın sona ermesinin ardından İran’ın “zafer kazandığını” savunmuş, ABD’nin saldırılarından hiçbir sonuç alamadığını söylemişti.
ABD Başkanı Donald Trump ise Hamaney’i “yalan söylemekle” suçlamış, İran’ın nükleer altyapısının “yerle bir edildiğini” ve Hamaney’i “çok çirkin ve aşağılayıcı bir ölümden kurtardığını” öne sürmüştü.
