İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından yapılan açıklamada, Nahal Tugayı'nda görevli bir askerin Pazartesi günü ülkenin kuzeyindeki bir üste intihar ettiği belirtildi.
Tel Aviv merkezli Haaretz gazetesinin haberine göre son iki haftada, iki zorunlu asker ve uzun süreli yedek askerlik görevinden terhis olan iki yedek askerin de intihar ettiği bilgisi verildi. Ordunun olayları soruşturduğu ve bulguların askeri savcılığa iletileceği kaydedildi.
İntihar vakalarında belirgin artış
Çatışmaların başladığı 7 Ekim 2023'ten bu yana aktif görevdeki askerler arasında intihar oranında önemli bir artış yaşandı. 7 Ekim 2023'ten aynı yılın sonuna kadar yedi asker intihar ederken, 2024'te 21 asker yaşamına son verdi. Bu yılın başından beri ise en az 15 askerin daha intihar ettiği bildirildi. 2018-2022 yılları arasında ise yıllık asker intiharı sayısı 9 ila 14 arasında değişiyordu.
İsrail, intihar sayılarına ilişkin resmi verileri paylaşmayı reddediyor ve intihar sayısındaki artışı, özellikle yedekler olmak üzere hizmet veren personel sayısındaki önemli artışa bağlıyor. Nitekim, 7 Ekim'den bu yana intiharların çoğu aktif görevdeki yedek askerler arasında yaşandı.
Ordu kaynaklarına göre, vakaların dökümü, savaşın başlangıcından bu yana kişisel nedenlere bağlı intihar sayısında bir azalma olduğunu, buna karşılık muharebeye bağlı intiharların arttığını gösteriyor. Bu durum, intihar eden askerlerin önemli bir yüzdesinin muharebede ciddi olaylara maruz kaldığını ve bunun zihinsel durumlarını etkilediğini ortaya koyuyor.
Resmi rakamların ötesinde
Ancak ordunun verileri, aktif görevde olmayan askerlerin intiharlarını içermiyor. Haaretz gazetesinin bulgularına göre, Gazze'ye yönelik saldırıların başlamasından bu yana en az 12 kişi, askeri hizmetleri nedeniyle ortaya çıktığı anlaşılan zihinsel sorunlar nedeniyle intihar etti. Bu vakaların bazıları 7 Ekim'den bu yana savaşta görev yapan askerlerken, diğerleri daha önceki savaşlarda görev yapmış, akıl sağlığı sorunları olan gazilerdi.
Aktif görevdeyken intihar edenlerin aksine, gazi intiharlarını takip eden bir kurum bulunmuyor. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ile mücadele eden kişilere yardım eden kuruluşlar, muharebe ile ilgili intihar sayısının resmi rakamdan daha yüksek olduğunu, çünkü çoğu vakanın rapor edilmediğini belirtiyor.
Sayılar günden güne artıyor
Geçen hafta, Golani Tugayı'ndan bir asker, askeri polis tarafından sorgulandıktan sonra Sde Teiman üssünde intihar etti. Asker, bir ay önce başlatılan bir soruşturmayla ilgili olarak sorgulanmak üzere Gazze Şeridi'nden arkadaşlarıyla birlikte üsse gelmişti. Soruşturmanın ardından komutanları, askerin askeri tüfeğine el koymaya karar verdi. Birkaç saat sonra, sabahın erken saatlerinde, uyuyan bir arkadaşının tüfeğini alarak intihar etti ve geride bir intihar notu bıraktı. Soruşturmanın, askerin görev sırasındaki davranışlarıyla ilgili olmadığı ve sosyal medyadaki söylentilerin aksine, Filistinlilere taciz veya zarar verme iddiasıyla soruşturulmadığı belirtildi.
Askerin yakın bir arkadaşı, geçen ay güney Gazze'deki Han Yunus yakınlarında zırhlı bir personel taşıyıcıya bağlı patlayıcı bir cihazın infilak etmesi sonucu hayatını kaybeden yedi asker arasındaydı.
Birkaç gün önce ise, yaklaşık bir yıldır yedek askerlik yapan ve travma sonrası stres bozukluğu teşhisi konulan 24 yaşındaki Safedli Daniel Edri, kendini yakarak intihar etti. Edri'nin cesedi, Safed yakınlarındaki Biriya ormanında yanmış bir arabanın içinde bulundu. Edri, Şubat ayında Savunma Bakanlığı'nın rehabilitasyon dairesi tarafından "yaralı gazi" olarak tanınmıştı ve son aylarda profesyonellere intihar düşünceleri ve dürtülerinden muzdarip olduğunu ve zihinsel durumunun kötüleştiğini söylemişti. Yaklaşık iki ay önce, Edri Safed'deki Ziv Tıp Merkezi acil servisine gitmiş, yaşadıklarını ayrıntılı olarak anlatmış ve psikiyatri servisine yatırılmayı talep etmişti. Ancak hastane personeli, kendisi için bir tehdit oluşturmadığına inanmış ve eve gönderilmişti.
Savaş travmaları askerleri etkiliyor
Safedli 24 yaşındaki Edri, Gazze ve Lübnan'da yaklaşık bir yıl boyunca aktif görevde bulunmuştu. Ayrıca, Edri'nin çocukluk arkadaşlarından ikisi, 7 Ekim 2023'teki Nova müzik festivali katliamında hayatını kaybetmişti; bu kayıp, zihinsel durumunu derinden etkilemişti.
Terhis olduktan sonra, düşen askerlerin cesetleri de dahil olmak üzere birçok travmatik olaya tanık olduğunu anlatmıştı. Edri, sağlık uzmanlarına, bu deneyimlerin görüntüleri ve kokularının kendisine musallat olduğunu ve ani seslerin şiddetli anksiyeteyi tetiklediğini söylemişti.
Halkın resmi verilere güveni azalıyor
2021 yılında IDF, önleyici programlar aracılığıyla intihar oranlarını yüzde 75 oranında azalttığını iddia etmişti, ancak bu rakamların doğruluğu daha önce sorgulanmıştı. Aynı yıl, İsrail Demokrasi Enstitüsü'nden Profesör Tamar Hermann, Knesset'in IDF Personel Alt Komitesi'ne, "IDF'nin önleme ve müdahale çabalarına ilişkin sunulan bilgilere, halkın bu konuda IDF'ye olan güven eksikliği göz önüne alındığında şaşırdığını" söylemişti.
Enstitü tarafından yapılan anketler, halkın IDF'nin intihar raporlamasına olan güveninin 2020'de yüzde 46'dan 2021'de yüzde 38'e düştüğünü ortaya koydu. Güvensizlik özellikle genç İsrailliler arasında belirgindi. 18-24 yaş arası kişilerin sadece yüzde 29'u bu konuda IDF'ye güven duyarken, 55 yaş ve üzerindekilerin yüzde 44'ü güven duyduğunu belirtmişti.
IDF, tarihsel olarak İsrail'deki genel nüfusa ve küresel diğer ordulara kıyasla daha düşük intihar oranları bildirmişti.
Kaynak: Gazete Oksijen
