İspanya, bir İsrail şirketinden milyonlarca mermi için verdiği 6,6 milyon euroluk (5,7 milyon sterlin) siparişi iptal etti. Karar koalisyon hükümetinin küçük ortaklarının bunu “ittifak anlaşmasının açık bir ihlali” olarak nitelendirmesi ve Gazze’deki eylemlerinden dolayı İsrail’i sorumlu tutma yönündeki sürekli çabaları tehlikeye attığını söylemesinin ardından geldi.
Ülkenin sosyalist başbakanı Pedro Sanchez, Gazze Savaşı sırasında İsrail’in tutumunu en sert eleştiren liderlerden biri olmuştu. Sanchez Filistinli ölümlerinin sayısını “gerçekten dayanılmaz” olarak nitelendirmişti.
Sanchez’in söylemleri, İspanya’nın geçen yıl Filistin devletini resmen tanıma kararıyla ve hükümetin, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırılarıyla başlayan Gazze’deki çatışmalardan bu yana İsrail’e ne silah satacağına ne de İsrail’den silah alacağına dair taahhüdüyle daha da pekişti.
İçişleri Bakanlığı reddetmişti
Çarşamba günü ise, İspanya İçişleri Bakanlığı’nın İsrailli IMI Systems şirketinden 9 mm çapında 15,3 milyon mermi satın alma işleminin sürmesini istediği ortaya çıktı. Bakanlık, sözleşmenin iptali için sürecin çok ilerlemiş ve maliyetin çok yüksek olduğunu, iptalin Guardia Civil (Sivil Muhafızlar) polis gücünü görevlerini yerine getirmede ihtiyaç duydukları mühimmattan mahrum bırakacağını savundu.
Sözleşmenin devam edeceğine dair haberler, Çalışma Bakanı ve aynı zamanda başbakan yardımcılarından biri olan Yolanda Diaz tarafından kurulan sol görüşlü Sumar platformundan sert tepki aldı. Sumar, sözleşmenin derhal iptal edilmesini talep ederken, platformun içindeki Birleşik Sol grubunun lideri, “Yürütmenin herhangi bir kanadının soykırımcı bir devleti finanse etmesine asla müsamaha göstermeyeceklerini” söyledi. İsrail, Güney Afrika’nın başvurusuyla Uluslararası Adalet Divanı’nda incelenen soykırım suçlamalarını reddediyor.
Koalisyonda gerginlik yükseldi
Bu silah anlaşması, sosyalistler ile Sumar arasında zaten var olan gerilimi daha da artırdı. Zira iki taraf, Sanchez’in İspanya'nın uzun süredir yerine getiremediği NATO taahhüdü olan GSYH’nin %2’sini savunmaya ayırma hedefi doğrultusunda 10,5 milyar euroluk yatırım planı konusunda da anlaşmazlık yaşıyor. Diaz’ın platformu bu adımı “tutarsız” ve “tam anlamıyla fahiş” olarak nitelendirmişti.
Perşembe sabahı, Sanchez ve Diaz’ın ofislerinden yapılan açıklamada, söz konusu sözleşmenin tek taraflı olarak iptal edileceği ve mühimmat için ithalat lisansının verilmeyeceği duyuruldu. Hükümet, anlaşmanın iptalini ilan ederken “konuyla ilgili tüm müzakere yollarının tükendiğini” ve şu anda hukuki danışmanlık alındığını belirtti.
Kaynaklar ayrıca, 7 Ekim 2023’ten önce İsrail’den verilmiş ve henüz teslim edilmemiş olan tüm silah siparişlerinin de iptal edileceğini ekledi.
