Güney Suriye’deki Druze toplumunu hedef alan şiddet olayları, İsrail’in Suriye’deki yeni liderlikle iş birliği kurma planlarını sekteye uğrattı. Ahmed Şara ile yürütülen temaslar, Süveyda ve Cebel el-Dürzi bölgesinde rejim güçlerinin sürpriz saldırıları sonrası ciddi bir çıkmaza girdi.
İsrail medyasından Maariv’e konuşan Hayfa Üniversitesi’nden Orta Doğu uzmanı Prof. Amatzia Baram, İsrail’in Şam ile güvenlik iş birliği kurma arayışı ile Dürzi azınlığını koruma yükümlülüğü arasındaki çelişkiye dikkat çekerek “Bu denklem tutmuyor,” dedi.
Baram, “İsrail-Suriye güvenlik iş birliği görüşmeleri ilerlerken, Dürzi meselesi büyük bir engele dönüştü,” ifadelerini kullandı.
Stratejik bir test
Baram’a göre dönüm noktası, rejim güçlerinin Druze topluluklarına yönelik beklenmedik saldırısıyla yaşandı. Başlangıçta Bedevi ve Druze grupları arasındaki yerel bir anlaşmazlık olarak başlayan çatışmalar, stratejik bir teste dönüştü
“Dürzi toplumu Suriye rejimin kontrolünü reddediyor,” diyen Baram, “Çoğu Dürzi, hafif ve orta ölçekli silahlarını teslim etmek istemiyor ve rejim askerlerini kendi bölgelerinde, örneğin Süveyda'da istemiyor.”
Baram, “Şimdi Suriye ordusu, bu çatışmalar üzerinden Dürzi kasabaları üzerinde tam hakimiyet sağlama fırsatı görüyor olabilir,” yorumunu yaptı.
Şara ve Batı ile ilişkiler
Baram, Şara'nın Batı ile ve İsrail’le iş birliği yapma konusunda istekli olduğunu belirtiyor. İsrail, özellikle Hizbullah’a karşı Şara ile koordinasyon fırsatını ciddi şekilde değerlendirmişti.
Ancak son yaşananlar, İsrail için Şam’daki yeni liderliğe ne kadar güvenilebileceği sorusunu gündeme taşıdı. Şam'ın bombalanması nedeniyle aynı durum Suriye kanadı için de geçerli.
İsrail’in stratejik ikilemi
Baram, İsrail’in hem Şara ile ortak düşmanlara karşı iş birliği yapmak istediğini hem de İsrail vatandaşı olan Dürzi toplumu nedeniyle Suriye’deki Druze’lere karşı ahlaki bir yükümlülüğü bulunduğunu öne sürerek şöyle devam etti:
“İsrail, Suriye’deki Dürzilerin İsrail yanlısı olmamasına rağmen, burada yaşayan ve IDF’de hizmet eden Dürzi vatandaşlarımız nedeniyle onlara karşı bir sorumluluk hissediyor.”
Ancak Baram’a göre, İsrail’in sınırlı askeri eylemler dışında büyük çaplı bir müdahaleye girmesi beklenmiyor.
Çözüm arayışları
İsrail kanadına göre en iyi çözüm özerklikten geçiyor. Yerel basında çıkan haberlere göre Tel Aviv kanadı Suriye ordusunun bölgeden tamamen çekilip yerine hafif silahlı polislerin gelmesini istiyor. Bu polisler ise elbette bölgedeki Dürzilerden oluşacak.
İsrail basını ayrıca Şara ve yönetiminin İsrail ile anlaşamama durumunda başta ABD olmak üzere batılı ülkelerden Suriye'ye yönelik yeni bir ekonomik yaptırım çağrısında bulunulacağını ifade ediyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
