İsrail-Hamas savaşı, 7 Ekim'den bu yana sürerken HRW'nin İsrail'in, Gazze'de ve Lübnan'da askeri operasyonlarında beyaz fosfor kullanarak sivilleri "ciddi ve uzun süreli yaralanma riskiyle karşı karşıya bıraktığına" dair açıklaması gündeme oturdu. Askeri mühimmatta kullanılan beyaz fosfor, fosfat kayalarından elde ediliyor. Kristal, katı yapıya sahip beyaz fosforun rengi, ışığa maruz kaldığında koyulaşıyor. İnsanlar için son derece zehirli olan beyaz fosfor dumanı, teneffüs edildiğinde ciğerlerde ani yaraların oluşmasına ve nefessiz kalarak boğulmaya yol açabiliyor.
Beyaz fosfor, ciltte de ikinci ve üçüncü derece süregelen yanıklara neden olabiliyor. Oksijenle temas ettiği anda kolayca alev alan bu zehirli madde, ayrıca beyaz veya sarı renkli duman salma özelliğinden dolayı sis maddesi olarak da kullanılıyor. Beyaz fosfor, bomba olarak kullanıldığında da patlayıcı etkisinin yanı sıra yangınlara yol açıyor. Beyaz fosfor bombası nedeniyle çıkan yangınlar geniş alanlara yayılabiliyor ve alandaki fosfor tükenene kadar bu yangınlar devam ediyor.
Bulaşıcılığı nedeniyle tedavisi zor
Beyaz fosfora maruz kalanların tedavisi de fosforun bulaşıcılığı nedeniyle oldukça zor. Solunum yoluyla, cilt temasıyla ya da sindirim yoluyla vücuda alınan madde, birçok yüzeye yapışabiliyor ve temasla bulaşıyor. Bu bombanın neden olduğu yaralanmaları tedavi eden kişilerin de bu yüzden kendilerini korumak için özel eğitim almaları gerekiyor. Söz konusu maddeye belli aralıklarla maruz kalmanın, çene kemiğinin ileri düzeyde deformasyonuna yol açarak kırılmasına neden olabildiği ifade ediliyor.
Uluslararası hukukta beyaz fosfor bombası
Birleşmiş Milletler (BM) Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi (CCW) uyarınca sivil bölgelerde havadan yangın çıkarıcı silah saldırıları yasak. Beyaz fosforun yaydığı dumanın açık alanlarda askeri birliklerin kamufle edilmesi gibi amaçlarla kullanılmasının önünde ise herhangi bir hukuki engel bulunmuyor. Öte yandan, beyaz fosforun kullanıldığı anda insanların üzerinde yarattığı etki ve zarar nedeniyle savaş suçu kapsamında görülmesine ilişkin tartışmalar sürüyor.
İsrail, daha önce de beyaz fosfor kullanmıştı
HRW'nin Nisan 2010'da yayımladığı "Başka tarafa bakmak: Gazze Savaşı'nda savaş kuralları ihlalleri cezasız kalıyor" başlıklı raporda, İsrail'in, Gazze Şeridi'nde 27 Aralık 2008'de başlattığı ve 18 Ocak 2009'da sonlanan "Dökme Kurşun Operasyonu"nda da beyaz fosfor içeren mühimmat kullandığı belirtilmişti. Raporda, İsrail'in nüfusu yoğun yerlerde beyaz fosfor içeren mühimmat kullanması, siyasi ve askeri liderlerin uyguladığı ve savaş kuralları ihlallerine yol açan politikalar arasında gösterilmişti.
Kaynak: AA
