Joe Biden, 13-16 Temmuz'da gerçekleştirdiği Orta Doğu turu kapsamında İsrail'i ziyaret ederek burada çeşitli temaslarda bulundu. Ziyaret sırasında pek çok konu gündeme geldi. İsrail ziyaretine 13 Temmuz'da başlayan Biden, Başbakan Yair Lapid ve Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Biden, 14 Temmuz'da Lapid ile bir araya geldi. Batı Kudüs'te gerçekleşen buluşmada Biden ve Lapid, ABD ile İsrail arasında Kudüs Müşterek Stratejik Ortaklık Deklerasyonu'nu imzaladıktan sonra ortak basın toplantısı düzenledi. Lapid, burada yaptığı açıklamada Biden'a hitaben "İran'ın nükleer faaliyetlerine karşı diplomasinin işe yaramayacağını, onları durdurmanın tek yolunun askeri tehdit olduğunu" söyledi.
Diplomasi tercihi
Biden ise konuşmasında Tahran'ın nükleer faaliyetleriyle ilgili olarak "İran'ın nükleer güç olmasına asla izin vermeyeceğiz" derken, Lapid'in söz konusu meselenin askeri yolla çözülmesi taleplerine umduğu karşılığı vermedi. Biden, "Diplomasinin, bu sonuca ulaşmanın en iyi yolu olduğuna inanmaya devam ediyorum" ifadelerini kullandı.
İsrail'i rahatlatan konular
Tel Aviv, Biden'ın ziyareti sırasında ele alınan "İsrailliler için ABD'ye girişte vize muafiyeti, Arap ülkeleriyle normalleşme ve Filistin meselesi" gibi konulardaki gelişmelerden memnun kaldı. İsrail basınına göre, Biden'ın Batı Şeria'da yerleşim birimlerinin durdurulması mevzusu üzerine eğilmemesi Tel Aviv yönetimini rahatlattı. Biden'ın Lapid ile düzenlediği ortak basın toplantısında Filistin asıllı ABD vatandaşı gazeteci Şirin Ebu Akile'nin öldürülmesinin üzerinde durmaması da Tel Aviv için bir rahatlama oldu.
İsrail basınına göre, Biden'ın Tel Aviv'e verdiği en büyük hediye ise ABD'nin, İsrail'in lazer hava savunma sisteminin geliştirilmesi için mali ve teknolojik destek vereceği yönündeki taahhüdü oldu.
Suudi Arabistan'la normalleşme adımları
Biden'ın İsrail ziyaretindeki en önemli meselelerden biri de Suudi Arabistan'la normalleşme yolunda ilerleme kaydedilmesi oldu. İsrail basını, Biden'ın bu konu üzerine eğildiğini, Suudi Arabistan'ın hava sahasını İsrail uçuşlarına açmasının da bu konuda önemli bir gelişme olduğunu yazdı. İsrailli yetkililer, Suudi Arabistan'ın hava sahasını açmasından sonra memnuniyetlerini ifade eden açıklamalarda bulundu.
İsrail'in hayal kırıklığı
İsrail basınına göre Tel Aviv, Biden'ın ziyareti kapsamında ele alınan pek çok konudan memnun olurken, İran'ın nükleer meselesinde ise hayal kırıklığına uğradı. İran meselesinde Tel Aviv'in Tahran'a karşı askeri seçenek ısrarına karşı Biden'ın diplomatik yol vurgusu İsrail nezdinde hayal kırıklığı yarattı.
Yediot Aharonot gazetesinde konuya dair bir yazı kaleme alan analist Ron Ben-Yishai, Biden'ın İsrail'in baskılarına rağmen nükleer konusunda diplomasi yerine askeri seçeneğin tercih edilmesine razı olmadığını belirtti. Ben-Yishai, "Biden, ziyareti sırasında İsrail'in İran'ın nükleer bomba elde etmesi konusundaki endişelerine somut cevaplar sunmadı. Bunun yanı sıra Başbakan ile görüşmesinde Lapid'in istediği gibi diplomatik seçenek için nihai zaman da belirlemedi" ifadelerini kullandı.
Orta Doğu turuna 13 Temmuz'da İsrail'den başlayan Joe Biden, Batı Şeria'yı da ziyaret etmiş, daha sonra Suudi Arabistan'a geçerek burada 2 gün süren temaslarının ardından dün ABD'ye dönmüştü.
Kaynak: AA
