Joe Biden, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Avustralya'nın nükleer denizaltıya sahip olması ve nükleer denizaltılarda kullanılan teknolojinin paylaşılmasını içeren AUKUS anlaşması kapsamında California eyaletinin San Diego kentinde bir araya geldi. Biden, üçlü görüşmenin ardından liderlerle ayrı olarak ikili görüşmeler de gerçekleştirdi.
Sunak, Biden'ı Kuzey İrlanda'ya davet etti
Biden, Sunak ile ikili görüşmesinde, ABD, İngiltere ve Avustralya'nın, Hint-Pasifik'teki barış ve güvenliğe yardımcı olacak adımlar attığını belirterek, bugünün ülkeleri için tarihi bir gün olduğu değerlendirmesinde bulundu. Görüşmelerinde Rusya-Ukrayna savaşı dahil birçok konuyu ele aldıklarını aktaran Biden, ABD ve İngiltere'nin dünyadaki meseleler karşısında uyum içerisinde hareket ettiğini kaydetti.
Sunak da AUKUS'un, ülkeleri arasındaki önemli çok taraflı savunma ortaklıklarından biri olduğunu vurgulayarak, mevcut küresel güvenlik manzarası karşısında iki ülkenin birlikte çalışmasının doğru olduğunu söyledi. "BM Güvenlik Konseyi'nde yan yana oturuyoruz. NATO'ya en çok harcama yapan iki ülkeyiz" diyen Sunak, iki ülkenin birlikte çalışarak çözemediği bir sorun olmadığını kaydetti. Sunak, ayrıca Biden'ı Kuzey İrlanda'ya davet ederek, Hayırlı Cuma anlaşmasının yıldönümünü birlikte anmayı teklif etti. Biden da Kuzey İrlanda'yı ziyaret etme niyetinde olduğunu söyledi.
Biden, Çin Devlet Başkanı ile görüşmeyi planlıyor
Diğer taraftan, Çin'in AUKUS'u kendisine karşı bir saldırganlık olarak görmesinden endişe duyup duymadığına ilişkin bir soruya Biden, "Hayır" yanıtını verdi. Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yakın zamanda görüşüp görüşmeyeceğine dair soruyu ise "Evet" şeklinde yanıtladı ancak ne zaman görüşeceğine dair ise bilgi vermeyeceğini kaydetti.
"Nükleer silah değil, nükleer enerji" vurgusu
Biden, Avustralya Başbakanı Albanese ile görüşmesinde de Avustralya'ya verilecek nükleer denizaltılarla ilgili açıklanan planın önemli olduğunu belirterek, "Bana göre bu, oyunun kurallarını değiştirecek" dedi. ABD ve Avustralya'nın iklim değişikliği, bölgesel istikrar ve Ukrayna'ya yapılan yardımlar konusunda ortak hareket ettiğini kaydeden Biden, diğer taraftan AUKUS ittifakının kimseye karşı bir meydan okuma olmadığını, aksine Güney Çin denizi ve Hint Okyanusu'na istikrar getirmenin bir yolu olduğu görüşünü savundu.
Biden ayrıca nükleer denizaltı projesi kapsamında "nükleer silahlardan" değil, "nükleer enerjilerden" bahsettiklerini ve bunu dünyanın anlamasının önemli olduğunu, bu kapsamda da Uluslararası Atom Enerjisi ile de birlikte çakıştıklarını vurguladı. Biden, gelecekte ABD'nin izolasyonunu savunabilecek birinin başkan olması halinde AUKUS anlaşmasının devam edip edemeyeceğine ilişkin gazetecilerin sorusuna, anlaşmanın devam edeceği yanıtını verdi. Avustralya'nın tam anlamıyla güvenilir bir ortak olduğunu ifade eden Biden, ülkede bankaların batmasıyla ilgili Sunak ve Albenese ile görüşüp görüşmediğine dair soruyu ise gülerek, "Borç para istemedim." şeklinde yanıtladı.
"Denizaltı inşası ekonomilere de katkı sağlayacak"
Albenese de Mayıs ayındaki Avustralya, Hindistan, Japonya ve ABD'den oluşan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quad) zirvesi kapsamında Biden'ı Avustralya'da görmeyi dört gözle beklediğini ifade etti. Biden ile düzenli iletişim kurarak, kişisel dostluk ilişkisi ve güven tesis ettiklerini söyleyen Albenese, bugünkü anlaşma ile ortak gelecekleri için önemli bir adım attıklarını söyledi.
Albenese, Biden'a tarihte ikinci kez nükleer denizaltı teknolojisini kendileriyle paylaşmalarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, bunun çok önemli olduğunu vurguladı. Avustralya Başbakanı, bugün atılan adımı sadece bir savunma ve güvenlik planı olarak değil, aynı zamanda bir ekonomik olan olarak da gördüklerini aktardı. Ayrıca, iklim değişikliğini kendilerinin de ulusal güvenlik sorunu olarak gördüklerini aktaran Albenese, Enflasyonu Düşürme Yasası kapsamında iklim değişikliğini önlemek için atılan adımları övdü.
ABD Başkanı Biden, Twitter'dan yaptığı paylaşımda da Hint-Pasifik'in "açık ve güvenli" kalmasını sağlamak için son teknoloji ürünü yeni bir denizaltı geliştirdiklerini belirtti. Bu kapsamda orduları, bilim insanları ve mühendisleri bir araya getireceklerini kaydeden Biden, bu sayede çok sayıda "iyi maaşlı" istihdam da yaratabileceklerini ifade etti.
Our friendship with the USA is based on shared values, shared histories and a shared commitment to peace and stability in the Indo-Pacific.
— Anthony Albanese (@AlboMP) March 14, 2023
Great to catch up with @JoeBiden after our AUKUS announcement today to discuss the significance of our next steps. pic.twitter.com/S2UuOZaDTV
Avustralya Başbakanı Albanese de Twitter'dan, AUKUS kapsamında bugün atılan adımın, "Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki dostlukta yeni bir sayfa" olduğu mesajını paylaştı. Bu sayede Avustralya'nın bölgede ulusal güvenlik ve istikrarının güçleneceğini kaydeden Albanese, ayrıca ülkesinin savunma kabiliyetinin gelişeceğini kaydetti.
Avustralya'nın rolüne vurgu
Albanese, ABD ve İngiltere ile yeni nesil denizaltıların üretimi için birlikte çalışacaklarını kaydederek, "Denizaltılar Avustralyalılar tarafından inşa edilecek, Avustralya Donanması tarafından komuta edilecek ve Avustralya tersanelerinde Avustralyalılar tarafından idame ettirilecek" ifadesine yer verdi. Bu sürede Avustralyalı personelin gereken eğitimi alarak becerilerini geliştireceğini belirten Albanese, üç adet "Virginia" sınıfı nükleer denizaltı satın alacaklarını bildirdi. Albanese, AUKUS sayesinde Avustralya genelinde 20 bin kişiye istihdam yaratacaklarını aktararak, bunun "tarihi bir yatırım" olduğu değerlendirmesinde bulundu. AUKUS'un bu yüzyılı "dönüştürebilecek" bir proje olduğunu kaydeden Albanese, bu kapsamda atılacak adımların Avustralya ekonomisine sağlayacağı katkıdan bahsetti.
