Kirli hava yılda 7 milyon kişiyi erken öldürüyor

Hava kirliliğinde durum dünyanın zannettiğinden daha kötü. Her 10 kişiden 9’u, zararlı maddelerin en az birini soluduğu bölgelerde yaşıyor. O nedenle hava kirliliği insan sağlığına çevre kaynaklı en büyük tehdit.  Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2005’ten beri yapmadığı bir şey yaptı ve hava kirliliği standartlarını yeniledi ve bir kılavuz önerdi. Bağlayıcılığı bulunmayan, daha çok hükümetlere ve sivil topluma referans olması için açıklanan bu kılavuzda, sağlığa yönelik tehdit içeren altı maddenin (ozon, nitrojen dioksit, sülfür dioksit, karbon monoksit ve parçacıklı maddeler PM 2.5 ile PM 10) yoğunluğu konusunda yeni ölçekler belirlendi. Bunun yanı sıra motorlu araç kullanma, çöp atma yöntemleri vb. konularda geniş kitlelere günlük ve profesyonel hayatta yaptıkları seçimlerle ilgili mesaj da verildi.  DSÖ Genel Direktörü Ghebreyesus kılavuzla ilgili olarak “Yaşam için hava kalitesinden daha esas hiçbir şey yok” dedi: “Ama kirlilik nedeniyle, soluk alıp verme gibi basit bir işlem yılda 7 milyon kişinin ölümüne sebep oluyor ve dünyadaki neredeyse herkes sağlıksız seviyelerde hava kirliliğine maruz kalıyor.” Örgüte göre kirliliğe yol açan insan kaynaklı faktörler coğrafi olarak farklılık gösteriyor. Ama enerji ve ulaşım sektörleri, çöplük olarak kullanılan bölgeler, konut ısıtma ve yemek pişirme listede  kapsıyor.  O nedenle otomobilin motorunu gereksiz yere çalışır tutmamak, eninde sonunda yakılacak plastikleri tüketmemek, işe giderken yürümek, bisiklete binmek ya da toplu ulaşım kullanmak gibi önerilerde bulunuyor. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’daki varlıklı ülkeler hava kalitesini son yıllarda artırsa da, dünya nüfusunun yüzde 90’ı bugüne kadar önerilen yoğunluğun üstünde PM 2.5 soluyor. Bu tür partiküller akciğerin derinlerine ulaşıp kana karışıyor. Daha sonra hem solunum hem kardiyovasküler rahatsızlıklara sebep olabiliyor. Uzmanlar hava kirliliğinin kalp rahatsızlığı, diyabet, kanser gibi sonuçları olabileceğini söylüyor. DSÖ’nün yeni standartlarını karşılamayı düşünen ülkelerin, insani sistemlerde büyük değişiklik yapması gerekecek. Örneğin, fosil yakıtları bırakacaklar. Ve İskoçya’nın Glasgow şehrinde 26 Kasım’da düzenlenecek BM İklim Değişikliği Konferansı’nda iklim kriziyle ilgili ne yapılacağına dair kararlar, yeni kılavuzun takip edilip edilemeyeceği konusunda çok önemli.