The Atlantic’te yer alan haberde ABD Başkanı Donald Trump ve en büyük müttefiklerinden biri olarak görünen dünyanın en zengin insanı Elon Musk arasındaki ilişki değerlendirildi. İkiliyle çalışmış altı kişi ile yapılan röportajlarda birbirinden farklı örneklerle Musk’ın her ne kadar hükümette güçlü bir pozisyona gelmiş olsa da daima Trump’ın onayıyla hareket edebildiği sonucuna varılıyor.
Örneklerden biri Musk’ın yeni yöneticisi olduğu Hükümet Verimliliği Departmanı’na (DOGE) green card sahibi olan Türk vatandaşı Barış Akiş’i almak istemesi. Trump’ın danışmanlarının, vatandaş olmayan kişilerin federal hükümette çalışmasını yasaklayan ABD yasalarına karşı olan bu talebi reddettiği iddia edildi.
Atlantic’e konuşan kaynaklar, danışmanların “hayır” cevabının son derece net olduğunu söyledi. Trump bir yandan yabancı uyruklu vatandaşları ülkeden sınır dışı etme planlarını hayata geçirirken bir yandan da böyle bir görevlendirmeyi kabul etmesi “kafa karıştırıcı” olacaktı.
Örnek sadece bu da değil. Kaynaklar Musk’ın tüm gücüne rağmen kendisini Beyaz Saray’ın kurallarına ve kısıtlamalarına boyun eğerken bulduğunu söylüyor. Örneğin Eisenhower Yönetici Ofis Binası'ndaki bir konferans odasında çalışmaya gittiğinde, binanın kendi güvenlik protokolleri nedeniyle bir otoparkta bekletiliyor.
Dünyanın en zengin adamı, hükümetin programlarını, ajanslarını ve federal çalışanlarını azaltma çabasında tek güç olarak kendini kanıtladı. Ancak seçilmemiş bir "özel hükümet çalışanı" olarak Musk, otoritesi için hâlâ Trump’a güveniyor.
Trump ile birlikte Washington'a girdiğinden beri Musk muazzam bir güç kullandı. Federal çalışanları istifalarını ertelemeye zorladı; hükümet verilerine ve finansal sistemlerine ulaştı; ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın Dışişleri Bakanlığı'na dahil edilmesine yardımcı oldu. Ancak tüm bunları Trump'ın isteğiyle, en azından onayıyla yapabiliyor.
Donald Trump ise "Elon bizim onayımız olmadan hiçbir şey yapamaz ve yapmayacak. Uygun olan yerde ona onay vereceğiz, uygun olmayan yerde ise vermeyeceğiz” diyor. Musk'ın vatandaş olmayan bir danışman için özel muafiyet talep etmesi, Tesla CEO'sunun göç politikasına ilişkin görüşlerinin geçen yılın sonlarında Trump’ın çevresinde bir tartışma konusu haline gelmesinin hemen ardından geldi.
Musk, yüksek vasıflı yabancı işçilere H-1B vizesi verilmesi uygulamasını savunduğunda, Steve Bannon da dahil olmak üzere Trump'ın müttefikleri, Musk'a Amerikan işçilerini baltalayan bir "tekno-feodal" grubunun parçası olmakla saldırdı. Trump daha önce H-1B vize sistemini eleştirmiş olsa da bu tartışmada Musk'ın tarafını tuttu.
Quinnipiac Üniversitesi'nin Ocak ayı sonlarında yaptığı bir anket, seçmenlerin %53'ünün Trump yönetiminde önemli bir rol oynamasını onaylamadığını, onaylayanların ise %39 olduğunu buldu. Beş Cumhuriyetçi seçmenden biri Musk'ın rolünü onaylamadı.
Özel hükümet çalışanı statüsü nedeniyle, Musk'ın hükümetteki zamanının sınırlı olması bekleniyor. Bu statü altındaki çalışanların, tek bir yılda 130 günden fazla çalışmasına izin verilmiyor. Hükümet Verimliliği Danışmanı Katie Miller da dahil olmak üzere Musk'ın ekibinin diğer üyeleri de geçici unvan altında hükümet için çalışıyor.
Musk'ın sağ kolu
Barış Akiş'in hükümet reformları ve bütçe politikalarında kritik bir rol oynadığı iddia ediliyor. Türkiye gazetesinin konuya ilişkin haberinde Akiş'in Musk'ın sağ kolu olarak tanımlandığı ifade ediliyor.
ABD merkezli Washington Post, Akiş için "Musk’ın Washington’daki en önemli danışmanlarından biri haline geldi." dedi. DOGE ekibinin baş danışmanlarından biri olan Akış federal devletin işleyişini yeniden düzenleme ve maliyetleri azaltma projelerinde söz sahibi oldu. Washington Post’un elde ettiği belgelere göre, Akiş’ın özellikle federal iş gücünün küçültülmesi ve devletin verimli hale getirilmesi konularında Musk’a doğrudan rapor verdiği belirtiliyor. Ayrıca, Musk’ın Personel Yönetimi Ofisi’ni yeniden yapılandırma sürecinde de aktif bir rol üstlendi.
Barış Akiş kimdir ?
İstanbul’da doğup büyüyen Barış Akiş, Stanford Üniversitesi’nde bilgisayar bilimleri eğitimi aldı ve öğrenciyken web geliştirme üzerine bir girişimi başarıyla kurup sattı. Daha sonra, Silikon Vadisi’nde mühendisler için bir yatırım şirketi olan Human Capital’in kurucu ortağı olarak öne çıktı. 250 milyon dolardan fazla varlığı yöneten (AUM) ve 5 binden fazla üyesi bulunan şirketiyle dikkat çeken Akiş, genç yaşına rağmen büyük bir etki alanına sahip. Fon, 2016'dan beri Brex, Livongo, Snowflake, Anduril ve Wildlife Studios dahil olmak üzere yedi unicorn'a yatırım yaptı. Akiş, firmaların stratejik vizyonunu belirlemeye yardımcı oluyor.
Akiş, Birleşmiş Milletler ile ortaklaşa kurduğu ulusal çapta bir sosyal girişim programı sayesinde gençlerin mesleki becerilerini geliştirmesine yardımcı oldu. Yetenekleri onu Musk’ın Devlet Verimliliği Departmanı’nda (DOGE) kilit bir pozisyona taşıdı.
