İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, bu hafta Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede ABD Başkanı Donald Trump’a, Tahran’ın nükleer silah geliştirme çabalarını yeniden başlatması halinde İran’ı tekrar vuracaklarını söylediği iddia edildi.
The Wall Street Journal’ın Cuma gecesi yayımladığı habere göre, iki lider arasındaki bu özel görüşme, Trump’ın kamuoyuna “İran’a yönelik yeni saldırılara gerek kalmamasını umuyorum” açıklamasından kısa bir süre sonra gerçekleşti. Trump o açıklamasında, “Bunu yapmak isteyeceğimi hayal edemiyorum” demişti.
ABD savaş yerine diplomasi istiyor
İsrail medyasında çıkan haberlere göre Netanyahu’nun mesajı, İsrail, ABD ve İran arasında son ortak askeri operasyonların İran’ın nükleer programına verdiği zarar konusunda farklı değerlendirmelerin bulunduğunu gösteriyor. Trump hala İran’ı nükleer hedeflerinden vazgeçirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya varmayı isterken, İsrailli yetkililer diplomasinin Tahran’ın gizli silah çalışmalarını engellemeye yetmeyeceği görüşünde.
Öte yandan İran, Washington’la müzakere masasına dönmenin ön şartı olarak bir daha saldırıya uğramayacağına dair garanti talep ediyor.
İsrailli üst düzey bir yetkili, gazeteye yaptığı açıklamada İsrail’in bir sonraki saldırı için ABD’den mutlaka onay aramayacağını, ancak İran’ın faaliyetleri diplomatik süreci sona erdirecek ölçüde ciddi görülmezse Netanyahu’nun Trump’tan tepki görebileceğini itiraf etti.
Haberde, İran’ın uranyum zenginleştirmeyi sürdürmesi ve nükleer geliştirme çalışmalarına yeniden başlaması halinde hem İsrail’in hem de muhtemelen ABD’nin askeri yanıtlarının Tahran rejiminin istikrarını tehdit edebileceğine dikkat çekildi.
Uranyumun hepsi yok edilemedi
Geçtiğimiz ay düzenlenen “Yükselen Aslan Operasyonu” öncesinde İsrail istihbaratı, İran’ın aylar içinde basit bir nükleer cihaz üretebileceğini ve bir yıl içinde kullanılabilir bir silaha sahip olabileceğini değerlendiriyordu. İsrailli ve Pentagon yetkilileri, son saldırıların İran’ın programını iki yıla kadar geriye ittiğini tahmin ediyor. Ancak bir İsrailli yetkili, İran’ın İsfahan tesisindeki zenginleştirilmiş uranyumun saldırılardan sağ çıktığını ve kurtarılabileceğini söyledi.
Yetkiliye göre, ABD’nin “sığınak delici” bombalarıyla ağır hasar gören Fordo ve Natanz tesislerinden uranyum çıkarılması ise pek mümkün değil. Yine de İsrail, İran’ın İsfahan’daki uranyumu geri kazanma ya da silah programını yeniden başlatma girişimlerinin hızla tespit edileceğini düşünüyor.
ABD’de Demokrat ve Cumhuriyetçi yönetimlerde Ortadoğu meselelerinde üst düzey görevlerde bulunan Dennis Ross, Journal’a yaptığı açıklamada “İranlılar son derece temkinli davranacaktır. İsrail’in tehditlerini çok ciddiye alacaklar” dedi.
Geniş çaplı saldırının ayak sesleri
Öte yandan Associated Press tarafından analiz edilen uydu görüntüleri, İran’ın Katar’daki ABD hava üssüne düzenlediği saldırıda Amerikalıların güvenli iletişim için kullandığı bir ekipmanın bulunduğu jeodezik kubbenin vurulduğunu gösterdi.
Pentagon sözcüsü Sean Parnell, bir İran balistik füzesinin söz konusu kubbeyi vurduğunu doğruladı. Katar ise hasara ilişkin yorum yapmayı reddetti. ABD medyasında çıkan haberlerde ise İran'ın saldırıya rağmen hala uranyum üretebilecek kapasitesi olduğu ve bunu devam ettirmeye başlamasının an meselesi olduğu ifade ediliyor.
Netanyahu'nun açıklamasından da anlaşılabileceği üzere eğer İran yeniden üretime başlarsa ki bu her an olabilir İsrail-İran arasında yeni ve hatta daha geniş çaplı bir çatışma başlayabilir.
Kaynak: Gazete Oksijen
