Türkiye, bölgedeki askeri dengeyi korumak ve hava gücünü modernize etmek amacıyla Avrupa ülkeleri ve ABD ile yeni savaş uçağı alımına ilişkin görüşmeler yürütüyor. Konuya yakın kaynaklara göre Ankara, 40 adet Eurofighter Typhoon savaş jeti için temmuz ayında ön anlaşma yaptı ve gelecekte ABD yapımı F-35’leri de filosuna katmak istiyor.
NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip olan Türkiye, Batı ile son yıllardaki en olumlu diplomatik ilişkilerini fırsata çevirmeyi hedefliyor. Ancak Washington’un CAATSA yaptırımları halen F-35 alımını engelliyor.
İsrail’in bölgesel saldırıları
Reuters'a konuşan kaynaklar, Türkiye’nin hava kuvvetlerini hızla güçlendirme çabasının arkasında İsrail’in son dönemde İran, Suriye, Lübnan ve Katar’a yönelik hava saldırılarının bulunduğunu belirtiyor.
Yüzlerce ABD yapımı F-15, F-16 ve F-35 savaş uçağına sahip İsrail, bölgede en gelişmiş hava gücüne sahip ülke olarak öne çıkıyor.
Bu saldırılar Ankara’da güvenlik endişelerini artırırken, Türkiye’nin savunma yetkilileri bu durumun ülkenin hava savunmasındaki zafiyetleri açıkça ortaya koyduğunu söylüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’in Gazze ve diğer bölgelere yönelik saldırılarını sert dille eleştirirken, iki ülke arasındaki ilişkiler tarihinin en gergin dönemine girdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığı ve desteklediği grupların “İsrail için tehdit oluşturduğunu” öne sürdü.
Eurofighter'larda son durum
Türkiye, Eurofighter Typhoon alımında süreci hızlandırmak için İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya ile görüşmeler yürütüyor.
Konuya yakın bir kaynak Reuters'a Katar ve Umman’ın daha önce kullandığı 12 adet ikinci el Typhoon jetinin Türkiye’ye hızla teslim edilmesinin gündemde olduğunu söyledi. Plan kapsamında kalan 28 yeni jetin ilerleyen yıllarda teslim edilmesi öngörülüyor.
Erdoğan’ın bu hafta Katar ve Umman’ı ziyaret ederek jet sayısı, fiyat ve teslimat takvimini ele alması bekleniyor.
Ay sonunda ise İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’in Ankara ziyaretleri sırasında anlaşmanın resmiyet kazanabileceği belirtiliyor.
Birleşik Krallık hükümeti, temmuz ayında imzalanan mutabakat zaptının “40 adede kadar uçağın çok milyar sterlinlik bir siparişine zemin hazırladığını” açıklarken, Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul da Berlin’in satışa olumlu baktığını ve anlaşmanın bu yıl tamamlanabileceğini söyledi.
F-35'ler ve CAATSA yaptırımları
Türkiye’nin F-35 alımının önündeki en büyük engel, Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle 2020’de uygulanan ABD yaptırımları.
Erdoğan’ın geçen ay ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmede somut ilerleme sağlanamadı. Ancak Ankara, iki lider arasındaki olumlu kişisel ilişkilere ve Türkiye’nin Gazze ateşkes sürecindeki arabuluculuk rolüne güveniyor.
Ankara, CAATSA yaptırımlarını aşmak için geçici bir “başkanlık muafiyeti” (waiver) seçeneğini gündeme getirdi. Böyle bir adım, Kongre’de Türkiye’ye karşı olumsuz havayı yumuşatabilir.
AK Parti Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı Harun Armağan, “Her iki taraf da CAATSA sorununu çözmemiz gerektiğini biliyor. Bunun başkanlık muafiyetiyle mi yoksa Kongre kararıyla mı olacağı ABD’ye bağlı,” dedi.
Reuters ayrıca, ABD Dışişleri Bakanlığı, Trump yönetiminin “yaratıcı çözümler” aradığını doğrularken, ayrıntı vermedi.
ABD’nin F-16 satışına dair müzakereler ise Türkiye’nin fiyat konusundaki çekinceleri ve F-35 isteği nedeniyle yavaş ilerliyor.
Yerli üretim: KAAN
Batı ile ilişkilerde yaşanan dalgalanmalar nedeniyle Türkiye, yerli üretim KAAN adlı kendi beşinci nesil savaş uçağını geliştiriyor fakat yetkililer, KAAN’ın F-16’ların yerini almasının yıllar alacağını kabul ediyor.
Jet modernizasyonu, Türkiye’nin “Çelik Kubbe” projesiyle iç hava savunmasını güçlendirmeyi ve uzun menzilli füze kapasitesini genişletmeyi hedefleyen daha kapsamlı bir stratejinin parçası.
CHP milletvekili ve eski Hava Kuvvetleri Tuğgeneral Yankı Bağcıoğlu Reuters'a verdiği demeçte “Şu anda hava savunma sistemimiz istenilen düzeyde değil,” dedi.
Bağcıoğlu, “KAAN, Eurofighter ve F-16 projelerinin hızlandırılması zorunlu hale geldi,” diye de ekledi.
Kaynak: Gazete Oksijen
