ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Perşembe günü Beyaz Saray’da iki saati aşkın süren bir görüşme yaptı. Trump, görüşmeyi “sonuç alıcı” olarak nitelendirdi ve Türkiye’nin yeniden Lockheed Martin üretimi F-35 savaş uçağı programına dahil edilmesinin “mümkün olabileceğini” ifade etti. Ancak bunun Ankara’nın “ABD’nin hedeflerine destek vermesine” bağlı olduğunu vurguladı.
Trump, “İstersem bunu kolayca yapabilirim. Belki olur, belki olmaz. Bu, onun (Erdoğan’ın) bizim için yapacaklarına bağlı” dedi.
Enerji ve savunma dengesi
Bloomberg'in haberine göre, Trump, Erdoğan’dan Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı sonlandırması için Kremlin’e baskı yapmasını da istedi. “Eminim Erdoğan Rus petrolü almayı bırakacak. Doğru olanı yapacak” diyen Trump, NATO müttefiklerinden Rusya’nın enerji gelirlerini kısacak adımlar beklediğini dile getirdi.
Erdoğan ise Washington ziyaretinde havacılık, savunma ve enerji alanlarında yeni anlaşmalar arayışındaydı. Görüşmede doğrudan bir anlaşma açıklanmasa da Türk Hava Yolları, kısa süre sonra Boeing’den 225 uçak siparişi vereceğini duyurdu.
F-35 çıkmazı
Türkiye, F-35 programının kurucu ortaklarından biriydi ancak Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması sonrası programdan çıkarıldı. Bu adım, Türk savunma sanayisine yönelik yaptırımları da beraberinde getirdi.
Trump, görüşme öncesinde Türkiye’nin F-35 programına dönüş talebini gündeme alacağını söylemişti. Erdoğan’ın Washington ziyaretiyle birlikte bu dosyanın yeniden masaya geldiği görülüyor.
Ankara, S-400’lerden vazgeçmeyi reddediyor ancak sistemlerin konuşlandırılmasına dair esneklik göstererek ABD ile uzlaşma zemini arıyor. Trump ayrıca, Türkiye’nin ABD yapımı Patriot hava savunma sistemini satın almasını da gündeme getirdi.
Enerji konusu
Rusya, Türkiye’nin en büyük enerji tedarikçisi konumunda. Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin petrol ithalatının yüzde 66’sı, doğal gazının ise yüzde 41’i Rusya’dan geldi.
Son dönemde Ankara, tedarik çeşitliliğini artırmak için adımlar attı. ABD’li Mercuria Energy Group ile bu hafta imzalanan 20 yıllık LNG anlaşması bu stratejinin bir parçası oldu. Ayrıca Irak’tan petrol ihracatı, iki yıllık aranın ardından Ceyhan Limanı üzerinden Cumartesi günü yeniden başlayacak.
Trump: Erdoğan'ın büyük bir etkisi olabilir
Trump, Erdoğan’ın hem Moskova hem de Kiev’de saygı gören bir lider olduğunu belirterek, “Eğer isterse büyük bir etkisi olabilir. Şu anda tarafsız kalmayı seviyor. Ama yapabileceği en önemli şey Rusya’dan petrol ve gaz almamak olur” dedi.
Gazetecilerin, Erdoğan’ın Rus petrolü alımını durdurmaya dair net bir taahhüt verip vermediğini sorması üzerine Trump, “Yanıtlamak istemiyorum” dedi ancak “İstediğimde bunu yapacağını düşünüyorum” ifadesini kullandı.
Rusya'dan açıklama geldi
Kremlin tarafından yapılan açıklamada TürkAkım ve MaviAkım boru hatlarından sevkiyatların devam ettiği belirtilerek 'Türkiye ile iş birliğimizi sürdürüyoruz' değerlendirilmesine yer verildi.
Kaynak: Gazete Oksijen
