İtalya Başbakanı Giorgia Meloni liderliğindeki hükümet, uzun süredir rafa kaldırılan Messina Boğazı Köprüsü projesini yeniden gündeme taşıdı. Sicilya ile ana karayı bağlayacak 3.3 kilometre uzunluğundaki asma köprünün inşasına onay verilmesi beklenirken, bu kez proje ekonomik değil askeri gerekçelerle savunuluyor.
Roma yönetimi, köprünün sadece güneyin kalkınmasına değil, aynı zamanda NATO'nun savunma hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlayacağını öne sürüyor. NATO üyeleri arasında yer alan İtalya, savunma harcamalarını önümüzdeki 10 yıl içinde GSYH’nin %5’ine çıkarma sözü vermişti. Bu oranın %1.5’i ise stratejik altyapılara ayrılacak. Meloni hükümeti, köprü maliyetini bu kapsama dahil etmeyi planlıyor.
'NATO için temel altyapıdır'
Nisan ayında hazırlanan ve projeyi “kamusal yarar açısından üstün öneme sahip” ilan eden resmi raporda, “Messina Boğazı Köprüsü, özellikle güney İtalya’daki önemli NATO üslerinin varlığı dikkate alındığında askerî hareketlilik açısından temel bir altyapıdır” ifadelerine yer verildi.
Yol ve demiryolu taşımasını birlikte sağlayacak olan köprünün, “İtalyan ve NATO müttefiklerinin silahlı kuvvetlerinin hareketliliğini kolaylaştırarak savunma ve güvenlik bağlamında kilit rol oynayacağı” belirtildi. Ayrıca Akdeniz’in giderek daha hassas bir jeopolitik alan haline geldiğine dikkat çekildi.
Ancak Roma Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden savunma programı direktörü Alessandro Marrone, bu yorumun “askeri varlık kavramını fazlasıyla zorladığını” savundu. Marrone’a göre NATO’nun önceliği, batı Avrupa’daki birliklerin doğu kanadına hızlıca sevk edilmesini sağlamak.
Tarihi arka plan ve tartışmalar
Messina Boğazı’nı aşma fikri antik çağlara kadar uzanıyor. MÖ 252’de Romalı tarihçi Yaşlı Plinius’a göre, bir konsül, 100 savaş filini Sicilya’dan İtalya’ya varillerle yapılmış sal sistemleriyle taşımıştı. 19. yüzyıldaki İtalya’nın birleşmesiyle birlikte Sicilya’nın ana karaya bağlanması “ulusal bir hedef” haline geldi. 1970’te proje resmen öncelik kazandı.
Ancak sonraki on yıllarda ekonomik zorluklar, kamu maliyesindeki kırılganlıklar ve yapının mühendislik açıdan güvenilirliğine dair endişeler nedeniyle proje defalarca durduruldu. Bölge halkı, özellikle Messina sakinleri, şehirdeki tren istasyonunun taşınması gibi köklü değişiklikler gerektiren bu projeye karşı yıllarca mücadele etti ve bugün de yeniden seslerini yükseltiyorlar.
2005’te dönemin başbakanı Silvio Berlusconi ilk 3.9 milyar euroluk sözleşmeyi imzalamıştı. Ancak hükümetin düşmesiyle proje rafa kaldırıldı. 2007’de yeniden iktidara gelen Berlusconi projeyi canlandırmak istese de, 2011’deki borç krizi nedeniyle bir kez daha iptal edildi.
O dönemde tahmini maliyeti 4.4 milyar euro olan köprünün günümüzdeki bedeli 13 milyar euroya ulaştı.
Stratejik önemi ne?
Meloni, geçtiğimiz hazirandaki NATO zirvesinde yaptığı açıklamada, “Rusya’nın Akdeniz’de kendini daha fazla gösterdiğini” ve Libya gibi ülkelerde etkisini artırdığını belirterek köprünün stratejik önemine vurgu yaptı. “Güney kanadında birçok hibrit tehdit ve düşman unsur var” diyen Meloni, NATO ittifakının bu bölgedeki güvenliğinin güçlendirilmesi gerektiğini savundu.
Ancak bazı uzmanlara göre, köprü stratejik bir altyapı olarak sınıflandırılırsa, savunulması da ciddi askeri maliyetleri beraberinde getirecek. 1987’de General Gualtiero Corsini, bu tür bir köprünün “en savunmasız bağlantı şekli” olduğunu belirterek hava ve füze savunmasıyla korunması gerektiğini yazmıştı.
İtalyan uzman Alessandro Marrone da köprünün sembolik ve politik olarak saldırıya açık bir hedef olabileceğini söylüyor. Ancak “Baltık ülkeleri veya Polonya’ya gönderilecek askeri birliklerin bu köprüyü kullanmayacağını Rus stratejistler de bilir,” diyerek köprünün gerçek operasyonel öneminin sınırlı olduğuna işaret ediyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
