Ukraynalı liderler Rusya tarafından işgal edilen tüm topraklarını geri alma sözü verirken, Moskova özellikle 2014 yılında yasadışı olarak ilhak ettiği ve şu anda savaş bölgesindeki en önemli yerlerden biri olan yarımada Kırım'da kapsamlı savunmalar hazırladı.
The Washington Post'un haberine göre haftalar süren hendek kazma işleminden sonra, Ukrayna anakarasına geçişin yakınındaki küçük Medvedivka kasabasının etrafındaki alan, birkaç km boyunca uzanan ayrıntılı bir siper sistemiyle örülmüş durumda. Geçitler, askerlere daha geniş bir ateş menzili sağlamak için toprağı açılı olarak kesiyor. Yakınlarda, tankları ve ağır araçları tuzağa düşürmek için tasarlanmış derin hendekler de dahil olmak üzere başka savunma hatlarıda var.
Rus ordusu Kırım'ı savunacağı günü bekliyor
Bir uzay teknolojisi şirketi olan Maxar tarafından sağlanan uydu görüntüleri, Rusya'nın düzinelerce benzer savunma sistemi inşa ettiğini gösteriyor. Rus askeri analist Ian Matveev, "Görünüşe göre Rus ordusu Kırım'ın yakın gelecekte savunulması gerekeceğini anlıyor" dedi.
Savunma hatları Ukrayna'nın beklenen bahar saldırısı öncesinde hızla yükseldi. Analistler bölgeye yeni bir saldırı ihtimalinin düşük olduğunu söylese de Rusya sadece birkaç hafta içinde Kırım'ın batı kıyısındaki Vitino kasabası yakınlarında kilometrelerce uzunlukta savunma hattı kurdu.
Sovyet döneminden kalma bir hendek açma makinesi olan BTM-3, zemin donmuş olsa bile bir saatte oldukça derin hendekler oluşturabiliyor. ABD Ordusu bir zamanlar bu makinelere hayran kalmış, 1980 tarihli bir iç raporda ABD, Avrupa ya da Japonya'da benzerinin bulunmadığını yazmıştı.
Hendekler için eleman ilanı veriliyor
Rusya öte yandan ham insan gücünü de kullanıyor. Rusya'da internet üzerinden verilen iş ilanlarında, Kırım'daki hendekleri ahşap ve betonla donatacak inşaat işçileri aranıyor ve günlük 90 dolardan fazla ücret ödeniyor. Uydu görüntüleri Kırım'daki bazı engellerin birkaç gün içinde inşa edildiğini gösteriyor.
Kırım'ın geleceği sıkıntılı bir konu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky Kırım'ı ülkesinin kontrolüne geri verme sözü verdi ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Kırım'dan asla vazgeçmeyeceğine yemin etti.
Putin için Kırım çok özel
Bölgenin coğrafyası hem Ukrayna hem de Rusya için büyük zorluklar barındırıyor. Kırım, Ukrayna anakarasına bir saldırıyı durdurabilecek dar ve bataklık bir kara geçidiyle bağlı. Ancak cepheye yakınlığı Rusya'nın işgali için de tehlikeli olabilir, güçlerini izole edebilir ve Ukrayna'nın silahlarına kolayca ulaşmasını sağlayabilir."
Rusya başka yerlerde de savunma sistemleri inşa etmiş olsa da Kırım'daki ölçek dikkat çekiyor. Matveev, "Putin için Kırım çok özel. Eğer bir şey olursa, birlikler derhal bu savunma hattına gönderilir" sözlerini kaydetti.
Uydu görüntüleri, Rusya'nın savunma sistemlerinin çoğunun su kütleleri boyunca inşa edildiğini ortaya koyuyor ve bu da olası bir Ukrayna kara saldırısına karşı ekstra bir engel oluşturuyor.
Hendekler Rusya'nın korkusunu gösteriyor
Kiev'de hükümet tarafından finanse edilen bir araştırma enstitüsü olan Ukrayna Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde araştırma görevlisi olan Mykola Bielieskov, hendeklerin boyutunun Rusya'nın yaşadığı korkunun "en iyi göstergesi" olduğunu söyledi.
Ancak bazı Batılı yetkililer Kırım konusunda doğrudan bir çatışmanın tehlikeli olabileceğinden endişe ediyor. Aralarında eski devlet başkanı Dimitri Medvedev'in de bulunduğu üst düzey Rus yetkililer, Moskova'nın Kırım'ı savunmak için nükleer silah kullanabileceğini ima ettiler.
Yüzyıllardır uğruna savaşılan bölge
Kırım, stratejik konumu nedeniyle yüzyıllardır uğruna savaşılan bir yer. Her ne kadar savaş araya girmiş olsa da, plajları da burayı popüler bir tatil beldesi haline getiriyor.
1850'lerdeki Kırım Savaşı sırasında Rusya, Avrupalı güçlerden oluşan bir ittifakla savaştı. Tarihçiler, siper savaşının yaygın olarak kullanıldığı bu çatışmayı I. Dünya Savaşı'nın habercisi olarak nitelendiriyor. Ayrıca bir zamanlar doğal bir kale olarak kabul edilen Kırım'ın modern deniz saldırılarına karşı savunmasız olduğu da biliniyor.
Ukrayna donanması zayıf
Ancak Ukrayna'nın donanması zayıf. Ayrıca yarımadaya yukarıdan hükmedecek hava gücünden de yoksun. Geleneksel bir kara saldırısı çok daha zor bir yoldan gelmek zorunda. Kırım'ı Ukrayna anakarasına bağlayan kilit yollar boyunca engeller yerleştirildi.
Rus güçleri aylardır Herson bölgesindeki kilit erişim noktaları boyunca hendek inşa ediyor. Ayrıca işgal altındaki Ukrayna toprakları üzerinden Kırım'ı Rusya'ya bağlayan "kara köprüsü" olarak bilinen Melitopol yakınlarında da hendekler hazırlıyor.
Kırım'a kuzeyden girmek zaman kaybı
Basra Körfezi Savaşı, Irak Savaşı ve Afganistan'da görev yapmış eski bir ABD Ordusu mühendisi olan Steve Danner'a göre, Kırım'ın kuzey savunma hattını doğrudan aşmak ciddi bir zaman, çaba ve ekipman gerektirecek.
Danner mesajında "Ruslar savunma mevzileri hazırlama konusunda çok iyi bir iş çıkarıyor" diyerek Kırım'ın etrafındaki hattı Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi birliklerini püskürtmede belirleyici olan Kursk çevresinde kullandığı savunma hatlarına benzetti.
Virginia'daki CNA'da askeri analist olan Michael Kofman, Ukrayna'nın Kırım'ı "klasik anlamda" ele geçirmesinin olası olmadığını söylerken Rusya tarafı için yaşanacak sorunu da şu sözlerle anlattı:
"Rusya'nın zamanla Kırım'daki durumu savunulamaz hale gelebilir, öyle ki Rusya Kırım'ın statüsü konusunda pazarlık yapmak zorunda kalabilir".
Ukrayna Kırım'ı ateş altında tutuyor
Ukrayna bu stratejiyi şimdiden test ediyor. Silahlı Çatışma Konumu ve Olay Verileri Projesi verilerine göre Ağustos ayından bu yana Ukrayna güçleri ya da işbirlikçileri tarafından Kırım'daki ya da Kırım yakınlarındaki Rus mevzilerini hedef alan 70'ten fazla şüpheli saldırı düzenlendi.
Birçoğu insansız hava araçlarıyla yapılanlar da dahil olmak üzere hava saldırılarından oluşuyor. Bazılarının sabotajcıların işi olduğu anlaşılıyor. Rusya bazı saldırıları engellemiş olsa da, diğerleri başarılı oldu ve hattta bazen de yıkıcı sonuçlar doğurdu.
Ağustos ayında Kırım'ın batı kıyısı yakınlarındaki Saki hava üssü en az altı patlamayla sarsıldı. Yetkililer daha sonra en az sekiz askeri uçağın hasar gördüğü ya da tahrip olduğu saldırıyı Ukrayna özel kuvvetlerinin gerçekleştirdiğini açıkladı.
Saldırılar Kırım'ın kuzeyinde bulunan ve Ukrayna'nın güneyindeki Rus güçleri için önemli bir lojistik merkez olan Dzhankoy'u da hedef aldı. Şehir 20 Mart'ta patlamalarla sarsıldı. Patlamalar daha sonra demiryolu ile taşınan Rus seyir füzelerini hedef alan bir insansız hava aracı saldırısıyla ilişkilendirildi.
Kırım Köprüsü'nün imhası
Belki de en görkemli saldırı 8 Ekim'de Kerç Boğazı üzerindeki Kırım Köprüsü'nün bir patlama sonucu hasar görmesiyle gerçekleşti. Bu dev köprü Rusya'nın Kırım'ı ilhakından sonra inşa edilmişti ve Rusya'ya karayolu ve demiryolu bağlantısı sağlıyordu.
Kırım'ı geri almayan Ukrayna zayıf kalır
ABD Avrupa Ordusu'nun eski komutanlarından olan ve şu anda Human Rights First'te danışmanlık yapan Ben Hodges, Ukrayna'nın Kırım'ı geri almadığı sürece ekonomisinin savunmasız kalacağını söyledi. Örneğin Rusya Kırım limanlarını Ukrayna'nın ticaretini engellemek için ya da gelecekteki çatışmalar için bir hazırlık alanı olarak kullanabilir.
Hodges, "Rusya Kırım'ı işgal ettiği, Azak Denizi'ne erişimi engellediği ve Karadeniz Filosu Ukrayna'nın Karadeniz kıyı şeridine ve limanlarına hakim olduğu sürece Ukrayna asla güvende olmayacak ya da ekonomisini yeniden inşa edemeyecek" dedi.
Kırım'daki hendek çalışmaları Rusya'nın uzun bir mücadeleye hazır olduğu anlamına geliyor. Bu ay Rus devlet medyasına konuşan Kırım'ın Rusya tarafından atanan başkanı Sergei Aksyonov, Kırım'ın "savunma hattı" üzerindeki çalışmaların programa uygun olduğunu söyledi.
