İstanbul’da da 2013’te bir sergi açan İngiliz sanatçı Damien Hirst, değer kavramını sorgulatan; alıcılarına renklerini ve desenlerini belirleme imkanı sunan NFT tabanlı The Currency (Para) projesi çok konuşulacak. Proje, her biri A4 kağıdına basılmış 10 bin, birbirine çok benzeyen fakat birbirinden farklı eserlerden oluşuyor. Bu eserlerin kopyalanmasını zorlaştırmak için, banknotlarda olduğu gibi filigran ve hologramlar da kullanılıyor. Her birine 10 dolarlık banknottan yola çıkılarak ‘onluk’ ismi veriliyor. Kağıt üzerine uygulanan çalışmaların biri 2 bin dolar karşılığında satın alınabiliyor ve her eser bir NFT’ye karşılık geliyor.
Karar için iki ay süre var
Fakat eseri satın alanların iki ay sonra bir karar vermesi gerekiyor: NFT’yi mi yoksa fiziksel eseri ellerinde tutacaklar. NFT’ye karar verilirse veya bir seçim yapılmazsa, sanat eseri yok edilecek. Eğer fiziksel eser seçilirse, eserin NFT değeri silinecek. Bu durum aynı zamanda bir deneyin de parçası. Alıcılar, Hirst tarafından imzalanan orijinal ve fiziksel sanat eserini mi elinde tutacak yoksa giderek değer kazanması beklenen NFT edisyonunu mu? Hirst, Bank of England’ın eski başkanı Mark Carney ile yaptığı röportajda (Financial Times’ın web sitesinden izleyebilirsiniz), “Evet insanları bir seçim yapmaya zorluyorum. Ama alıcının her zaman bir seçeneği vardır. Sadece konu, hangisi yolun değerli olduğu değil aynı zamanda da hangisinin eğlenceli olduğu,” diyor. Elbette alıcıların çoğunun ellerinde tutabilecekleri bir sanat eserini tercih etmelerini ümit ediyor Hirst. Ama eğer bunu seçmezlerse de olayın daha heyecanlı olacağını vurguluyor. “Sonuçta bu bir deney” diyor.Çoktandır planlıyordu
Projenin ilginç yönlerinden birisi de Damien Hirst’in NFT çılgınlığı başlamadan önce bu projeyi kurgulamaya başlatması. Değer, güven ve inanç kavramlarını irdeleyen bir seri olan The Currency/ Para sanat piyasasını elinde tutan müzayede evlerinin ve sanat galerilerinin hakimiyetini de yok etmeyi amaçlıyor.Damien Hirst Kimdir?
- 1965 doğumlu İngiliz sanatçı, 90’lı yıllardan itibaren sanat büyük isimlerinden biri. YBA olarak bildiğimiz Genç Britanyalı Sanatçılar grubunun bir anlamda yaratıcısı. Charles Saatchi tarafından da desteklenen bir sanatçı.
- Formaldehitte muhafaza edilen ölü hayvan figürleriyle tanındı. İkonik çalışması Yaşayan Birinin Zihninde Ölümün Fiziki İmkansızlığı bir vitrin içinde, formaldehitte muhafaza edilen ölü bir kaplan köpekbalığından oluşuyordu. Eser çok tartışıldı ve 2004 yılında 8 milyon dolara satıldı.
- Bir diğer işi Tanrı Aşkına daha bilindik ismiyle Elmas Kafa. Üzerinde binlerce elmas kullanılarak meydana getirilen bu eseri 2007 yılında 51 milyon euro fiyattan satıldı. En pahalı eserlerden biri olarak tarihe geçti.
