Kabil'in düşmesinden kısa bir süre sonra, bir avuç Çinli turist, yirmi yıl önce Taliban tarafından havaya uçurulan yüksek Buda heykellerine ev sahipliği yapan dağlık Bamiyan eyaletinde görüldü. 2022'de görülen turistler Çin hükümeti ile Taliban arasında tomurcuklanan ilişkinin küçük bir sembolü oldu ve bu turistleri çok daha fazlası takip etti. Ancak bugün, Çin'in cazibesi ve Pekin'in eski İpek Yolu üzerindeki altyapı projelerinin getirisi, Afganistan ile komşusu Pakistan arasındaki sallantılı ilişkileri tehdit ediyor.
Her ikisi de Pekin'i güvenli ve istikrarlı oldukları konusunda ikna etmeye çalışıyor ki bu da Çin'in projelerinin parçası olmaları için kilit bir durum.
Yeni başlayan bu rekabet bu hafta Pakistan'ın kuzeybatısındaki baraj projesinde meydana gelen intihar saldırısında 5 Çinli mühendisin ölmesiyle su yüzüne çıktı. Pakistanlı yetkililer komşularını suçlamakta gecikmedi.
Ülkenin simgelerini tanıtmaya çalışıyor
Afganistan için turizm, Taliban'ın Çin'li lider Şi'yi ülkeyi Çinli işçiler için güvenli hale getirdiğine ikna etmesinde önem taşıyor. Şimdi de son yirmi yılın büyük bölümünde savaş halinde olan bir ülkenin simgelerini tanıtmaya çalışıyor. Taliban'ın resmi sözcüsü Zabihullah Mücahid The Times'a verdiği demeçte “Ana otoyollar ve yollar güvenli. Turistlerin gittiği bölgelerde barış ve düzene dikkat ediliyor" dedi.
İki haftadır Afganistan'da bulunan 35 yaşındaki Belçikalı blog yazarı Laura Meyers, Bamiyan'ın kendisini çektiğini söyledi. Taliban'ın Mart 2001'de oyulmuş dev Buda'ları yok etmesi, grubun iktidarda olduğu son dönemde en çok hatırlanan eylemlerinden biriydi. Meyers, “Ailem ve arkadaşlarım endişeliydi, Belçika'da tanıdığım neredeyse herkes gitmememi söyledi ama Pakistan'a gittiğimde de aynısı oldu. Pakistan'da uzun süre kaldım ve oradaki arkadaşlarım ve bazı gezginler bana aslında güvenli olduğunu ve şimdi gitmek için iyi bir zaman olduğunu söylediler" dedi.
İki yıl önce Kabil'e girmelerinden kısa bir süre sonra bir grup savaşçı, Hindukuş sıradağlarındaki Buda'lardan kilometrelerce uzakta, eyaletin Band-e Amir milli parkındaki altı gölden birini çevreleyen deniz bisikletlerinin üzerinde fotoğraflandı. Çinli bilim insanlarının şimdi onların korunmasına yardımcı oldukları söyleniyor.
Barış sağlandı, turistler geldi
Mücahid, Taliban döneminde Kabil'e büyükelçi atayan ilk ülke olan Çin'in hem Pakistan'ı hem de Afganistan'ı destekleyecek imkânlara sahip olduğunu iddia etti. Pakistan, yaklaşık 2.500'ü Şi'nin 65 milyar dolarlık bir yatırım planı olan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (Cpec) tarafından finanse edilen projelerde çalışan yaklaşık 30.000 Çin vatandaşına ev sahipliği yapıyor. Kabil, Cpec'e katılma arzusunu dile getirdi ancak kendisine güvenliği artırması gerektiği söylendi. Mücahid, “Afganistan'a turistlerin gelmesi Pakistan'daki durumla ilgili değil. Son 40 yılda burada huzursuzluk vardı, bu nedenle turistler buraya gelemiyordu, şimdi barış sağlandı, bu nedenle turistlerin buraya gelişi başladı" dedi.
"Herkese eşit muamele yapılır"
Mücahid, “Çin de dahil olmak üzere Afganistan'a gelen tüm ülke vatandaşlarını memnuniyetle karşılayacağız. Herkese eşit muamele yapılır. Turistlerin korunmasına özel önem verilmektedir. Afganistan'da bulunan yabancı uyruklulara, burada bulundukları süre içerisinde ziyaret ettikleri her bölgede güvenlik makamları tarafından özel ilgi gösterilir" dedi.
Yerli ve yabancı tur şirketleriyle Afganistan'ı keşfetmeye başlayan YouTuber'ların ve cesur gezginlerin izinden gidiyor Meyers ise "Afganistan ilgimi çekti ama oraya yalnız bir kadın olarak seyahat etmenin mümkün olduğunu bilmiyordum ve turlara katılmayı da sevmiyorum. Ancak yalnız kadınların oraya bağımsız olarak seyahat edebildiğini fark ettiğimde gitmeyi düşünmeye başladım. Yaygın bir seyahat noktası değil ve kesinlikle herkese göre değil ama Afganistan'ın son 40 yıldır en güvenli halde olduğunu duyduğumda, bunun gitmek için bir şans olduğunu düşündüm. Güzel ve ilginç bir ülke ve görülecek çok şey var ama aynı zamanda yürek parçalayıcı" dedi.
