Tayland ve Kamboçya arasında beşinci gününe giren ve en az 35 kişinin hayatını kaybettiği, 270 binden fazla kişinin yerinden edildiği sınır çatışmalarına son vermek amacıyla Malezya’da ateşkes sağlandı
Tayland’ın geçici Başbakanı Phumtham Wechayachai ile Kamboçya Başbakanı Hun Manet, ASEAN dönem başkanı olan Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in resmi konutunda, başkent idari merkezi Putrajaya’da bir araya geldi. Görüşmeler, Güneydoğu Asya’daki iki ülke arasındaki kanlı çatışmaları durdurmaya yönelik acil diplomatik çabanın bir parçası olarak yürütüldü.
Malezyalı yetkililer, toplantıya Amerika Birleşik Devletleri ve Çin’in büyükelçilerinin de katıldığını bildirdi. Reuters’a konuşan bir yetkili, görüşmelere dair bilgileri pazartesi günü paylaştı.
Kamboçya Başbakanı Hun Manet, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, görüşmelerin amacının Tayland ile yaşanan çatışmalarda “derhal ateşkes sağlanması” olduğunu ifade etti.
Ancak Tayland Başbakanı Phumtham, görüşmelere katılmak üzere Bangkok’tan ayrılmadan önce yaptığı açıklamada, “Kamboçya’nın bu sorunu çözme noktasında iyi niyetli davrandığına inanmıyoruz. Bu görüşmede gerçek bir niyetleri olup olmadığını değerlendireceğiz,” dedi.
Güven sorunu sürüyor
Al Jazeera muhabiri Rob McBride, Putrajaya’dan bildirdiği haberinde taraflar arasında hâlâ bir güvensizlik olduğunu ancak liderlerin aynı masada buluşmasının “umut verici bir gelişme” olduğunu vurguladı.
Öte yandan Al Jazeera’nın Tayland’ın Surin eyaletinden bildiren muhabiri Tony Cheng, görüşmelerin başlamasına rağmen sınır hattında çatışmaların sürdüğünü aktardı. “Topçu atışlarının sesi hala duyuluyor.
Tayland tarafında ciddi bir askeri yığınak söz konusu,” diyen Cheng, bölgede gerginliğin azalmadığını ancak halkın iyi bir haber duymayı umut ettiğini belirtti.
Tayland ordusu sözcüsü Albay Richa Suksuwanon, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Kamboçya’nın Oddar Meanchey eyaletine bağlı Samrong bölgesinde sabahın erken saatlerinde silah sesleri duyulduğunu kaydetti.
Pazar günü ise Tayland, Kamboçya tarafından Sisaket eyaletine atılan bir roket sonucu bir kişinin öldüğünü, bir kişinin de yaralandığını duyurdu.
Tayland askeri yetkilileri ayrıca, Kamboçyalı keskin nişancıların tartışmalı tapınaklardan birine mevzilendiğini, Phnom Penh yönetiminin sınır hattına asker yığdığını ve Tayland topraklarına roket atışları yaptığını öne sürdü.
Tapınaklar üzerinden yaşanan gerilim
Kamboçya Savunma Bakanlığı Sözcüsü Maly Socheata ise pazartesi günü yaptığı açıklamada, Tayland’ı Kamboçya topraklarına “ağır silahlarla saldırmakla” ve “çok sayıda asker konuşlandırmakla” suçladı.
Socheata, özellikle antik Ta Muen Thom ve Ta Kwai tapınaklarının çevresinin hedef alındığını, bu alanların Kamboçya toprağı olduğunu ve Tayland’ın bu bölgeleri hava saldırıları ve duman bombalarıyla vurduğunu savundu. Sözcü, Kamboçya ordusunun bu saldırılara başarıyla karşılık verdiğini de sözlerine ekledi.
ABD ve ASEAN’dan destek
Çatışmaların neden olduğu insani kriz ve artan can kayıplarının, tarafları barışa teşvik edebileceğini belirten analistler, görüşmelerden çıkacak sonucun bölgenin geleceği açısından kritik olduğuna dikkat çekiyor.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, pazar günü yaptığı açıklamada, “ABD’li yetkililer barış görüşmelerine destek vermek üzere Malezya’da sahada bulunuyor,” dedi. Malezya Başbakanı Enver İbrahim ise yerel medyaya yaptığı açıklamada önceliğinin “acil bir ateşkes sağlamak” olduğunu ifade etti.
İki ülke neden savaşıyor?
Tayland ve Kamboçya, özellikle antik tapınaklar ve çevresindeki topraklar üzerinde egemenlik iddiasında bulunuyor. En çok tartışılan bölgeler arasında Ta Muen Thom ve Ta Kwai tapınakları bulunuyor. Bu tapınaklar, Kamboçya'nın toprağı olarak görülse de, Tayland bu iddialara karşı çıkıyor.
2008 yılında UNESCO'nun Preah Vihear Tapınağı’nı Kamboçya adına Dünya Mirası ilan etmesiyle başlayan gerginlik, zaman zaman sıcak çatışmalara dönüşüyor. Her iki ülke de sınır boyunca askeri yığınak yaparak "savunma" gerekçesiyle karşılıklı saldırılarda bulunuyor.
Şu anki çatışmalar da bu tarihi anlaşmazlıkların yeniden alevlenmesi, karşılıklı provokasyonlar ve tarafların sınır hattını fiilen kontrol etme çabası nedeniyle yaşanıyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
