İngiltere Başbakanı Keir Starmer Brezilya'daki G20 zirvesinin kapanış basın toplantısını, İngiltere tarafından tedarik edilen Storm Shadow füzelerinin Rusya'da kullanılmasına ilişkin en net ipuçlarını vermek için kullandı. Starmer, “Ukrayna'nın bu savaşı kazanmak için ihtiyaç duyduğu süre boyunca ne gerekiyorsa ona sahip olmasını sağlamalıyız” dedi ve “Operasyonel konulara girmeyeceğim, çünkü bunu yaparsam tek bir kazanan olur, o da Putin'dir” diye ekledi.
Rusya’yı kışkırtmadan gözdağı vermek
Aradan 24 saat geçmeden, Başbakan Rio de Janeiro'dan döndüğü sırada ilk saldırılar doğrulandı. Rus askeri blog yazarları, bir kısmı Ukrayna güçleri tarafından ele geçirilen Kursk bölgesine 12 uzun menzilli füze atıldığını söyledi. Üzerinde Storm Shadow yazan metal parçaları Marino köyü sakinleri tarafından bulundu ve fotoğrafları internette yayınlandı. Downing Street saldırıları resmi olarak doğrulamayı reddediyor. Burada izlenen strateji bir yandan kamuoyuna yapılan açıklamalarla Rusları gereksiz yere kışkırtmaktan kaçınmak, diğer yandan da Ukrayna'ya verilen desteği iki katına çıkarma kararlılığının açık bir işaretini vermek. Ancak Rusya'nın karşılık vermesi muhtemel. Rusya şimdiden söylemini sertleştirdi ve Başkan Putin nükleer saldırı eşiğini düşürdü. Nükleer tehditler düşük ihtimal olarak görülse de ciddiye alınıyor.
Hibrit savaş riski büyüyor
Kritik altyapılara yönelik siber saldırılar, sabotajlar ve hatta hedefli suikastlar gibi hibrid savaş riski ise daha büyük bir endişe kaynağı. Bunların hepsi Rusya'nın repertuarında yer alıyor ve Kremlin'in harekete geçmeye hazır olduğuna dair şimdiden çok sayıda kanıt var. 22 Temmuz'da Birmingham'ın eteklerindeki Minworth'da bulunan DHL lojistik merkezinde bir koli alev aldı. Bir başka koli ise Almanya'nın Leipzig kentindeki bir DHL tesisinde bir nakliye konteynerinin içindekileri yaktı. Paketlerde elektrikli masaj makinesi kılığına sokulmuş yangın çıkarıcı cihazlar ve bir uçağı düşürebilecek kadar şiddetli yanan yüksek derecede yanıcı magnezyum bazlı bir madde bulunuyordu. Patlayıcı paketler, Rus askeri istihbaratını suçlayan Litvanya'dan gönderilmişti.
Rusya'nın uluslararası sınırlara çok az saygısı var. 2006'da Londra'da polonyum-210 ile zehirlenen Putin muhalifi Alexander Litvinenko'nun öldürülmesi de dahil olmak üzere, Rusya Britanya topraklarındaki 14 ölümle ilişkilendiriliyor. İngiltere için çifte ajan olarak çalışan eski bir Rus askeri istihbarat subayı olan Sergei Skripal, Wiltshire, Salisbury'de sinir gazı novichok ile zehirlendikten sonra hayatta kaldı.
Suçlular ve özel istihbarat teşkilatları kullanılıyor
Rusya'nın diğer misilleme eylemleri arasında İran'a ve uzantılarına daha fazla destek vermesi ve aynı zamanda suç örgütleriyle bağlantıları olması muhtemel. MI5 Başkanı Ken McCallum, Rusya'nın istihbarat teşkilatı GRU'nun “Britanya ve Avrupa sokaklarında sürekli kargaşa” yaratmaya niyetli olduğunu söyledi.
McCullum, MI5'in Rusya'dan gelen tehditle başa çıkmaya çalışırken “önlerinde çok büyük bir görev” olduğunu söyledi. İngiltere'nin casusluk yaptıkları gerekçesiyle Rus diplomatları sınır dışı ettiğini hatırlatan McCullum, bunun Rus istihbarat servisinin kapasitesine “büyük bir darbe” vurduğunu söyledi. “Onları ülkeden kovmak, dışarıda tutmak anlamına geliyor” dedi.
Rusya'nın “kirli işleri” için suçlular ve özel istihbarat teşkilatları gibi vekillere daha fazla bel bağladığını söyledi. Bunlar aynı profesyonellikten yoksun ve diplomatik dokunulmazlıktan da yoksunlar, bu da özellikle cezai kovuşturmalar olmak üzere “engelleyici seçenekleri” arttırıyor. Hükümet ayrıca elektrik santralleri, veri merkezleri ve su temini gibi kritik ulusal altyapıyı da güçlendirmeye çalışıyor.
Storm Shadow’ların etkisi sınırlı kalıyor
Bir düşünce kuruluşu olan Rusi'de askeri bilimler direktörü olan Matthew Savill şunları söyledi:
Nükleer risk konusunda asla umursamaz olmamalıyız, ancak bu son derece aşırı görünüyor. Ancak başka gerilimi tırmandırma ve misilleme biçimleri de görebiliriz. Birleşik Krallık güvenlik birimleri tetikte bekliyor olacak. Yurtdışında ölümcül güç ya da şiddet kullanmaktan ya da sabotaj girişiminde bulunmaktan çekinmiyorlar. Askeri açıdan bakıldığında, Storm Shadow füzelerinin Ukrayna'daki çatışmada kendi başlarına önemli bir fark yaratması pek olası değil. Bir hükümet kaynağının ifade ettiği gibi durumu değiştirecek nitelikte değiller.
Füzelerin kullanımına ilişkin yaz boyunca süren tartışmalar, herhangi bir sürpriz unsurunun çoktan ortadan kalktığı anlamına geliyordu. Rusya uzun menzilli bombardıman uçakları ve helikopterler gibi pek çok önemli varlığını çoktan menzil dışına çekmiş durumda.
Bir askeri kaynak Ukrayna'nın cephaneliğinde nispeten az sayıda Storm Shadow füzesi bulunduğunu ve ABD'nin uzun menzilli Atacms füzelerinin çatışmada daha önemli bir etkiye sahip olacağını söyledi.
Kuzey Kore’nin dahil olması kararda etkili oldu. Bununla birlikte, hem sembolizm hem de mesaj açısından füzeler önemli bir tırmanışı temsil ediyor. Storm Shadow füzelerinin Kırım gibi Rusya tarafından işgal edilmiş toprakları vurması bir şey, bu füzelerin sınırı geçerek Rusya'nın kendi hedeflerini vurması ise bambaşka bir şey. Hem Birleşik Krallık hem de ABD'deki görüş, uzun menzilli füzelerin kullanımının orantılı ve haklı olduğu yönünde.
Yaklaşım değişikliğini tetikleyen dönüm noktası, Kuzey Kore birliklerinin Ukrayna'daki çatışmaya dahil olması oldu. Putin'e bir “çıkış yolu” vermek amacıyla kararı aylarca erteleyen Biden'ın sabrı nihayet başkanlığının son günlerinde tükendi. Şimdi asıl soru Putin'in ne kadar ileri gitmeye istekli olduğu. Donald Trump'ın seçilmesi ve göreve geldiği ilk gün ihtilafı çözme sözü vermesi, Rusya'ya kazanımlarının bir kısmını konsolide etme fırsatı sunuyor. Ancak Putin'in her zaman olduğu gibi bundan sonra da ne yapacağı kestirilemiyor.
