ABD pazarında çok satan fusilli ve makarna çeşitleri raflardan kaybolmak üzere.
Wall Street Journal'ın aktardığına göre, İtalya’nın en büyük makarna üreticileri, toplamda %107’yi bulan ithalat ve aşırı düşük fiyat karşıtı vergiler nedeniyle ocak ayından itibaren ABD’den çekilmeye hazırlanıyor. Bu oran, Trump yönetiminin hedef aldığı ürünler arasında uygulanan en yüksek vergilerden biri.
İtalyan üreticiler, kararın hem sektör hem de Roma-Washington hattındaki ilişkiler için “yıkıcı” olduğunu söylüyor.
ABD Ticaret Bakanlığı, La Molisana ve 12 İtalyan makarna üreticisine %92 oranında düşük fiyat karşıtı vergi getirdi. Bu vergi, AB ürünlerine uygulanan %15’lik genel vergilere ekleniyor. Trump yönetimi bu adımı, yıllardır süren fiyat soruşturmalarının ardından attı; ancak sektör, cezanın “orantısız ve siyasi” olduğu görüşünde.
La Molisana CEO’su Giuseppe Ferro, “Bu kadar düşük kâr marjıyla bu vergileri karşılamamız imkânsız” derken, ABD pazarının şirketi için hayati önemde olduğunu vurguluyor: “Pazarın elimizden alınması için hiçbir neden yok.”
İtalya’da dipten alınan fabrika, ABD sayesinde büyümüştü
Ferro, iflas etmiş durumdaki La Molisana’yı 2011’de satın almış ve yıllık 400 milyon dolarlık ciroya ulaşan bir dev haline getirmişti. Firmanın Campobasso’daki fabrikası 350 kişiyi istihdam ediyor ve bölge ekonomisinin bel kemiği konumunda. Üretim hatları 24 saat çalışıyor; klasik spagettiden kalp şeklindeki rigatoniye kadar onlarca çeşit üretiliyor. ABD pazarı, şirketin büyümesinin en önemli ayaklarından biri.
Amerikalı üreticiler —Ronzoni’nin sahibi 8th Avenue Food & Provisions ve Winland Foods— 2024’te şikâyette bulundu. Bunun üzerine sadece iki şirket, La Molisana ve Garofalo, incelemeye alındı.Ticaret Bakanlığı, bu iki şirketin “iş birliği yapmadığını” savunarak belgelerdeki çeviri eksikliklerini ve tanımsız kısaltmaları gerekçe gösterdi. Böylece tüm 13 şirkete aynı ağır ceza uygulandı.
İtalyan üreticiler ise bakanlığın yıllardır aynı şekilde hazırlanan belgeleri bu kez geçersiz saydığını, ekibin değiştiğini ve “İtalyan muhasebesinden anlamayan analistler” atandığını belirtiyor.
Ne Roma ne de üreticiler bu yaklaşımı “iyi niyetli” buluyor.
Vergilerin arkasında siyasi hesap mı var?
İtalya’da yaygın görüş, dev cezanın yalnızca teknik bir karar olmadığı yönünde. Trump yönetimi, yıllardır Avrupa’yı “ABD’yi sömürmekle” suçluyor ve çelik, alüminyum dahil birçok Avrupa ürününe ağır vergiler getirdi. Bir İtalyan yetkili, bu karar için “orantısız ve siyasi” yorumunu yapıyor.
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, konuyu kişisel olarak takip ediyor; hem Washington hem AB nezdinde görüşmeler sürüyor. AB’nin ticaret şefi Maros Sefcovic, %107’lik verginin “kabul edilemez” olduğunu söyledi.
Beyaz Saray ise kararın teknik bir süreç olduğunu ve henüz nihai olmadığını savunuyor.
İtalyan üreticiler arasında rekabet iddiası
Bazı şirketler, şikâyetin ardında İtalyan bir özel sermaye şirketi olan Investindustrial’in etkisi olabileceğini öne sürüyor. Şikâyetçi Winland Foods, Investindustrial’a ait. Bu grup aynı zamanda üç İtalyan makarna firmasına ortak —La Doria, Eataly ve Pastificio Di Martino— ve bu üçü cezalardan etkilenmiyor. Rakip şirketler bu durumu “tesadüf değil” diye nitelendiriyor.
Kararın nihaileşmesi halinde, ABD'ye ihracat yapan İtalyan markalarının büyük kısmı pazardan çekilecek.
Ferro, ABD’deki zincirlerin tedirgin olduğunu söylüyor: “Bizi sorunlu görürlerse rafa koymayacaklar.”
Ancak sektör, karar bu şekilde onaylanırsa ABD’de İtalyan makarnasının önemli ölçüde azalacağı veya tamamen kaybolacağı görüşünde.
