Fransa'da Yargıtay, Suriye'nin devrik lideri Beşşar Esad'la ilgili kararında, dokunulmazlığının kaldırılamayacağına hükmederek alt mahkemenin çıkardığı tutuklama emrini iptal etti. Ulusal basında yer alan haberlere göre, Yargıtay, Paris Temyiz Mahkemesinin Esad hakkında çıkardığı tutuklama emrine, Suriyeli devrik liderin dokunulmazlığı olduğu gerekçesiyle yapılan itirazı değerlendirdi.
Yargıtay, Esad'ın "devlet başkanı olarak dokunulmazlığının" kaldırılamayacağına hükmederek, Suriyeli devrik lider hakkındaki tutuklama emrinin iptaline karar verdi. Ancak Mahkeme, kararında, Esad hakkında devrildiği Aralık 2024'ten bu yana "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle" yeni tutuklama emirleri çıkarılabileceğini belirtti.
Esad'a karşı açılan davanın taraflarından Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi (SCM) Başkanı Mazin Derviş, Yargıtay'ın Esad aleyhine vereceği kararın "mağdurlar için büyük bir zafer" olacağını söylemişti. Derviş böylesi bir kararın "ilk" niteliğinde olacağını söyleyerek "Bu, sadece Suriyeliler için değil hangi ülkeden olursa olsun mağdurlara kapı aralayacak ve ilk kez bir ulusal soruşturma hakimi, bir devlet başkanı hakkında görevde olduğu döneme ilişkin tutuklama emri çıkarma hakkına sahip olacak." ifadelerini kullanmıştı.
Fransa'da soruşturma başlatılmıştı
Paris'teki mahkeme, Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi (SCM), avukatlardan oluşan Açık Toplum Adalet Girişimi (OSJI) ve Suriye'deki insan hakları ihlallerini kayıt altına alan Suriye Arşivi'nin şikayeti üzerine Esad hakkında soruşturma başlatmıştı. Soruşturma, 2013'teki Doğu Guta kimyasal saldırılarında insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlediği şüphesiyle 2021'de açılmıştı.
Mahkeme, Kasım 2023'te, Esad'ı 2013'teki Doğu Guta kimyasal saldırılarında insanlığa karşı suç ve savaş suçuna ortaklık etmekle suçlamış ve Esad hakkında tutuklama emri çıkarmıştı. Fransa Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı (Pnat) görevde olan devlet başkanlarının yabancı mahkemeler önünde "yargı dokunulmazlığı olduğu" gerekçesiyle Esad hakkında çıkarılan tutuklama emrine itiraz etmiş ve temyiz yoluna başvurmuştu. Pnat'ın başvurusunu değerlendiren Paris Temyiz Mahkemesi de 26 Haziran 2024'te alt mahkemenin Esad hakkında verdiği tutuklama emrini onamıştı.
Mahkeme kararında "kimyasal silah kullanım yasağının, emredici bir norm olarak uluslararası hukukun bir parçası olduğunu hatırlatmış ve bunun "bir devlet başkanının resmi görevinin parçası kabul edilemeyeceğine" hükmetmişti. Mahkeme ayrıca Esad’ın "Suriye’de bu suçlardan yargılanamayacağını ve kişisel dokunulmazlığından feragat etmeyeceğini" belirterek Fransa’da çıkarılan tutuklama emrinin geçerli olduğuna hükmetmişti. Rusya’da sürgünde olan Esad, Suriye’deki kimyasal saldırılara ilişkin kendisine yöneltilen suçlamaları reddetmişti.
Kaynak: AA
