Uygur pamuğu ABD-Çin kavgasının açılış hamlesi

Çin, insan hakları eleştirilerine en hassas ülkelerden biri değil. Hele söz konusu Uygur Türklerine yönelik muamele ve toplama kampları ise, Beijing kulaklarını kapar. Ancak ne olduysa, geçtiğimiz hafta Sincan bölgesinde üretilen pamuğu Uygurların tarlalarda zorla çalıştırılmasından dolayı almamaya karar veren Avrupa ve ABD devlerine, örneğin H&M ve Nike gibi markalara karşı harekete geçti. Çin hükümeti, dünyanın toplam pamuk üretiminin beşti birini sağlayan Sincan’dan hammadde  almazsa H&M’in “zırnık kazanamayacağını” ilan etti. İsveçli şirketin ürünleri, Çinli sitelerin satış listelerinden çıkarılıyor. BBC, Çin’in boykot ettiği markalara Burberry, Adidas ve Converse’in de eklendiğini yazdı.  Oysa şirketler endişelerini geçen yaz dile getirmişti. Çin’i harekete geçiren, İngiltere, ABD, Kanada ve AB ülkelerinin Sincan’daki Çinli yetkililere hak ihlallerinden dolayı seyahat yasağı ve varlık dondurma yaptırımları kararı oldu. AB, Çin’e en son 1989 yılında, Tiananmen Meydanı’nda göstericilere ateş açılmasından sonra insan hakları gerekçesiyle yaptırım uygulamıştı. Çin bu markalara karşı ülkedeki tüketicilerini ayağa kaldırmakla yetinmedi. Çok sayıda yerel ünlü, Sincan pamuğunu “karalayan” şirketlerle çalışmayacağını açıkladı. Bilgisayar oyunlarında Burberry giyen karakterlerin kıyafetleri değiştirildi. Çin’den pamuk ithalatı yasağı ateşini giderayak Donald Trump yakmıştı. Uluslararası politikada “insan hakları” düsturunu benimseyeceğini söyleyen ve ilk salvosunu Vladimir Putin’e “katil” diyerek yapan Joe Biden ise 30 Mart’ta Çin’in Uygur Türklerine muamelesini resmen “soykırım” diye tanımladı. Tüm bunlar daha büyük bir kutuplaşmanın açılış hamleleri gibi duruyor.