Altın çağındaki politikacılar için değerli bir dönemdeyiz. Hem de sadece ABD'de değil. On yıl önce, dünyanın en kalabalık 10 ülkesinden sadece biri olan Hindistan'ın lideri 70 yaş ve üzerindeydi. Bugün ise bunlardan sekizinin lideri bu barajın üstünde. Bu da dünya nüfusunun en az yarısının 70'li ve 80'li yaşlardaki insanların elinde olduğunu gösteriyor.
Bu listeye girmeyen Endonezya ve Pakistan ise bu ay yapılacak seçimlerin ardından yetmişlik liderlere sahip olmaya hazırlanıyor. Şubat 2014'te iktidar koridorları çok daha az gri görünüyordu. Barack Obama 52 yaşında nispeten dinç bir şekilde Beyaz Saray'da oturuyordu. Çin'in Şi Cinping'i ve Rusya'nın Vladimir Putin'i 60'lı yaşlarının başındaydı. Meksika'da Enrique Peña Nieto daha 47 yaşındaydı. Boomer başkanlar ve başbakanlardaki patlamanın arkasında çok sayıda neden var.
Otokratlar iktidar üzerindeki hakimiyetlerini derinleştirdiler. Şi, 2022 yılında 69 yaşındayken Komünist Parti başkanı olarak normları yıkan üçüncü dönemine başladı. Rusya'da 47 yaşındayken otoritenin zirvesine çıkan Putin, yaklaşık 25 yıl sonra hala orada ve yönetimine karşı direnişi çok rahat engelleyebiliyor. En sadık muhaliflerinden biri olan Aleksey Navalni, bu ayın başlarında 47 yaşında hapishanede öldü.
Seçimleri kazanmanın her zamankinden daha fazla para gerektirdiği demokrasilerde de engeller arttı, bu da iyi işleyen bağışçı ağlarına sahip köklü siyasetçilere üstünlük sağladı. Hindistan'da Narendra Modi'nin bu yıl 73 yaşında üçüncü dönemini tamamlaması bekleniyor. 76 yaşındaki Şeyh Hasina, Ocak ayında Bangladeş başbakanı olarak eşi benzeri görülmemiş bir beşinci dönem kazandı ve muhalefete baskı uyguladıktan sonra görevdeki 16. yılını doldurdu.
"Yeni siyasetçiler için çok engel var"
İngiltere'deki düşünce kuruluşu Chatham House'un Asya-Pasifik Programı Direktörü Ben Bland, "Dünya genelinde, demokratik olsun ya da olmasın, yeni partiler ve yeni siyasetçiler için giriş engellerinin yüksek olduğu pek çok yer var. Karşılaştığımız zorlukların büyüklüğü ve dünyamızın değişim hızı göz önüne alındığında, her yerde bu kadar az sayıda genç liderin ve yeni fikrin ortaya çıktığını görmek oldukça iç karartıcı" ifadelerini kullandı.
Amerika'da "Kaç yaş çok yaşlıdır?" sorusu başkanlık seçimlerine damgasını vuruyor. Pew Araştırma Merkezi'nin 2023 anketine göre, seçmenlerin çoğu 70 yaşın altında bir başkan tercih edeceklerini söylüyor. Pek çok kişi sağlık durumunun kötü olmasının 81 yaşındaki Başkan Biden ya da 77 yaşındaki Donald Trump için bir engel teşkil edebileceğinden endişe ediyor. İsveç'teki Göteborg Üniversitesi'nde siyaset bilimi doçenti olan Aksel Sundström, "İki büyük partiyi düşünürsek, bu duruma düşmemek için birkaç yılları vardı ve hala seçmenlere gençlik sinyali veren liderler bulamadılar" dedi.
Kenara çekilme çağrılarına direniyorlar
Washington'daki hatalar ve beceriksizlikler manşetlere taşındı. Biden geçtiğimiz günlerde Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi'den Meksika lideri olarak bahsetti. Trump Cumhuriyetçi rakibi Nikki Haley'i eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ile karıştırdı. Bu ay 82 yaşına giren Cumhuriyetçi Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell geçen yaz iki kez kameralar önünde dondu kaldı. Ofisi başının döndüğünü söyledi ve McConnell ve müttefikleri sağlığı için kefil oldular. Çarşamba günü McConnell, Kasım ayında liderlik görevinden istifa edeceğini söyledi. Yaşlı politikacılar kenara çekilme çağrılarına direndi ve görevde kalma avantajları seçmenlerin onları nadiren zorladığı anlamına geliyor.
Daha genel olarak, nüfusu ABD'den daha yaşlı olan Avrupa, kıdemli liderler trendini tersine çeviriyor. Parlamenter demokrasileri, 2022'de 45 yaşındayken ülkesinin ilk kadın lideri olan İtalya'nın sağcı başbakanı Giorgia Meloni gibi genç siyasetçilere daha fazla yer açıyor. Ukrayna'nın savaş çabalarına liderlik eden Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise 46 yaşında.
Yaşlı liderler, Ukrayna ve Gazze'deki iki savaşın ve ABD ile Çin arasındaki büyük güç rekabetinin dünya düzenini değiştirdiği bir dönemde ileri yaşlarını bir avantaj olarak görüyorlar. Destekçileri, dünya diplomasisinin beş boyutlu satrancının deneyime ihtiyacı olduğunu savunuyor.
Gençler siyasetten kopabilir
Öte yandan pek çok kişi, yapay zeka ve iklim değişikliğiyle hızla yeniden tanımlanan 21. yüzyıl dünyasına eski kuşaktan cumhurbaşkanları ve başbakanların liderlik edip edemeyeceğini sorguluyor. Siyaset bilimciler, gençlerin büyükanne ve büyükbabalarının kuşağından siyasetçilere mahkum olduklarını düşünmeleri halinde siyasetten kopacaklarından endişe ediyor. Siyaset bilimi profesörü Sundström, riskin bir "yabancılaşma döngüsü" olduğunu, yaşlı adayların genç seçmenlerin katılımının düşmesine neden olduğunu, bunun da politikacılara gençlerin endişelerine odaklanmak için çok az teşvik verdiğini söylüyor.
Japonya ve Almanya'da yapılan araştırmalar, genç belediye liderlerinin gençleri etkileyen konulara daha fazla harcama yöneltme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Yale Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan Charles McClean, örneğin, 50 yaşın altında belediye başkanlarına sahip Japon belediyelerinin, kamu kreşlerindeki uzun bekleme listeleri sorununa para aktarma olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
Ancak dünyanın pek çok yerinde, yetmiş yaşındakiler, gençlerle küresel ısınmanın uzun vadeli etkisi ya da daha fazla doğum ihtiyacı gibi konularda hassas konuşmalara öncülük ediyor. Singapur Başbakanı 72 yaşındaki Lee Hsien Loong, kısa bir süre önce yaptığı Yeni Ay Yılı konuşmasında "Şimdi genç çiftler için ailenize 'küçük bir ejderha' eklemenin tam zamanı" dedi.
Pennsylvania Eyalet Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Kevin Munger, gençlerin daha fazla boomer lider için kemerlerini bağlamaları gerektiğini söyledi. Munger, "10 ila 15 yıl içinde siyasetten çekildiklerinde durum değişecek ama o zamandan önce bir değişiklik olmayacak" dedi.
