Maui'nin gördüğü en kötü yangınlardan biri olan 2019 orman yangını sezonunda Hawaiian Electric, elektrik hatlarının kıvılcım çıkarmasını önlemek için çok daha fazla şey yapması gerektiği sonucuna vardı. Kamu şirketi, California'nın elektrik hatlarından çıkan yangınları azaltma planlarını inceledi, kendi bölgesi üzerinde insansız hava araçları uçurmaya başladı ve ekipmanını ve müşterilerini yangın tehdidinden korumak için adımlar atacağına söz verdi.
Ancak yaklaşık dört yıl sonra şirket verdiği sözlerden çok azını tamamladı. Resmi belgelere göre 2019 ile 2022 arasında adadaki orman yangınlarına özel projelere 245 bin dolardan daha az yatırım yaptı. 2022 yılına kadar geniş kapsamlı orman yangını güvenliği iyileştirmelerinin ödeme oranlarını yükseltmek için devlet onayı başvurusu yapmadı ve hala almadı.
Elektrik hatları şüphesi
Şimdi şirket, elektrik hatlarının bir yüzyıldan fazla bir süredir ABD'deki en ölümcül orman yangınını tutuşturmada rol oynamış olabileceğine dair göstergeler nedeniyle inceleme, dava ve mali krizle karşı karşıya. Yangın 100'den fazla kişinin ölümüne neden oldu, tarihi Lahaina kasabasını yok etti ve tahminen milyarlarca dolarlık hasara yol açtı.
Yangının nedeni henüz belirlenemedi ancak tespit edilen kanıtlar, elektrik hattının yangında rol oynadığını gösteriyor. Bir kasaba sakini tarafından çekilen bir video, Lahaina yakınlarındaki bir yol boyunca devrilmiş elektrik hattının kuru otları tutuşturduğunu gösteriyor. Şebeke sensörlerini izleyen bir firma, yangın başlamadan önceki saatlerde düzinelerce elektrik kesintisi olduğunu bildirdi. Bunlardan biri, elektrik hatlarından çıkan bir ışık parlamasının video görüntüleri ile aynı zamana denk geldi.
Soruşturma için işbirliği yapacak
Hawaiian Electric, altyapısının oynamış olabileceği herhangi bir rolü araştıracağını ve Hawaii başsavcısı tarafından geçen hafta başlatılan yangınla ilgili ayrı bir soruşturma ile işbirliği yapacağını söyledi. Hawaiian Electric'in CEO'su Shelee Kimura, "Hepimiz ne olduğunu anlamanın önemli olduğuna inanıyoruz. Sanırım hepimiz bunun bir daha olmamasını sağlamanın önemli olduğuna inanıyoruz" dedi.
Hawaiian Electric'in bir sözcüsü, orman yangınlarına karşı yaptıkları çalışmalara dair şirketin ağaçları kesmek ve ekipmanları değiştirmek ve incelemek dahil olmak üzere rutin kamu hizmeti çalışmaları yaptığını aktardı. 2018'den beri Maui İlçesinde bakım ve ağaç işleri için yaklaşık 84 milyon dolar harcadığını da ekledi.
Hisseleri yüzde 49 değer kaybetti
Şirket, Hawaii siyasetinde ve ticaretinde uzun süre büyük bir güç oldu. Ancak yangının ardından ekonomik olarak sarıldı. Hisse senedi bu hafta yüzde 49 düştü ve S&P kredi notunu düşürdü. Hawaiian Electric, Batı ABD'de son yıllarda birçoğu kamu hizmeti ekipmanları tarafından tetiklenen büyük orman yangınlarının ardından mücadele eden son kamu hizmeti kuruluşu oldu. Kuzey Kaliforniya'nın kamu hizmeti devi PG&E, elektrik hatlarının 84 kişinin ölümüne neden olan ve Kaliforniya'nın Paradise kasabasını yok eden 2018 yangını da dahil olmak üzere bir dizi büyük yangına neden olmasının ardından 2019 yılında iflas koruması istedi. Bu yangın, Maui yangınına kadar modern ABD tarihindeki en ölümcül orman yangınıydı.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, Hawaiian Electric yetkililerinin son günlerde PG&E'deki meslektaşlarıyla görüştüklerini ve bir krizin nasıl atlatılacağı konusunda yasal rehberlik istediklerini söyledi. Yakın kaynaklar, şirketin yeniden yapılandırma danışmanlık firmalarıyla görüştüğünü, mali ve hukuki zorlukları aşmak için seçenekleri araştırdığını söyledi.
Riskler yıllardır biliniyordu
Maui'de artan orman yangını riski yıllardır biliniyordu. Devlet kurumları ve halkla birlikte çalışan kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Hawaii Wildfire Management Organization tarafından derlenen verilere göre, 1999 yılında adana yanan dönüm sayısı 150 iken 2019 yılında 39 bine yükseldi.
Grup ve diğerleri organizasyonlar tarafından son yıllarda yayınlanan çeşitli raporlar, kısmen eski şeker ve ananas plantasyonlarını ele geçiren istilacı bitkiler nedeniyle tehlikenin arttığını söyledi. Hawaii Üniversitesi ve düşünce kuruluşu East-West Center tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Hawaii'deki devlet arazilerinin yaklaşık dörtte biri şu anda istilacı otlar ve çalılarla kaplı.
2018 yılında güneyden geçen Lane Kasırgası'nın rüzgarları Maui'de 2 bin dönümden fazla alanın yanmasına neden olan yangınları körükledi. Orman yangını yönetim grubunun verilerine göre, bir sonraki yıl çok daha kötüydü. Maui News'e göre, o Temmuz ayında Maui'nin merkezinde 9 bin dönümlük bir alan kontrolden çıktı ve dakikada 25 dönümlük bir alan yandı. Gazeteye göre, yangın yüzlerce kişinin tahliye edilmesine neden oldu ve Hawaiian Electric'in Maui'deki enerji santralinin 150 metre yakınına kadar geldi. Santral adanın elektrik ihtiyacının yüzde 80'ini karşılıyor.
2019 yılının sonunda Hawaiian Electric orman yangını riskiyle ilgili bir basın açıklaması yayınladı. Açıklamada, Maui ve Oahu'da rüzgârlar arttığında kıvılcım riskini en aza indirmek için daha ağır, yalıtımlı iletkenler ve iletkenler bitki örtüsü veya birbirleriyle temas ettiğinde kesintileri tespit etmek için teknoloji kurulacağı belirtildi. Riskli bölgelerdeki direklere yangın geciktirici uygulayacağını ve yangın sezonu boyunca hava koşullarını izlemek için kameralar ve diğer cihazlar kurmayı düşündüğünü söyledi.
Şirket, kamu hizmeti projelerini ve harcamalarını onaylamakla görevli Hawaii Kamu Hizmetleri Komisyonu'na önümüzdeki iki yıl boyunca yapacağı başvurularda, orman yangınlarının azaltılması konusuna sadece atıfta bulundu.
"Bölgenin yangına eğilimli olduğuna inanmadıklarını söylediler"
Şirketin 2020 yılında yapılan bir yönetim denetiminde, kurumsal risk analizinin büyük ölçüde finansal riske odaklandığı, operasyonel ve iş riskinin ise sınırlı düzeyde dikkate alındığı tespit edildi. Denetim, şirket içinde enerji hattı operasyonlarını denetleyen birimin önemli yönetim sorunları olduğunu da ortaya koydu.
Düzenli olarak kamu hizmeti projelerine ağırlık veren bir çevre ve toplum grubunu yöneten Henry Curtis, Hawaiian Electric yetkililerinin kendisine özel olarak Hawaii'nin Kaliforniya'yı kasıp kavuran türden yıkıcı orman yangınlarına eğilimli olduğuna inanmadıklarını söylediğini belirtti. Yetkililer, eyaletin kurak otlaklarının Kaliforniya'nın geniş ve kuru ormanlık alanlarından daha az acil bir tehdit oluşturduğunu düşündüklerini söyledi.
190 milyon dolarlık plan
Haziran 2022'de Hawaiian Electric, şebekeyi artan orman yangını riski de dahil olmak üzere iklim değişikliğiyle ilgili yeni streslere hazırlamak için daha kapsamlı bir planı finanse etmek üzere yetkililerden izin istedi. Hawaii genelinde potansiyel olarak tehlikeli ağaçların kaldırılması, elektrik hatlarının değiştirilmesi ve yükseltilmesi ve birçoğu Batı'daki diğer kamu hizmetleri tarafından üstlenilen diğer koruyucu önlemler için yaklaşık 190 milyon dolar harcamayı planladığını söyledi.
Birçok işlemde olduğu gibi, teklifin ilerlemesi aylar aldı. Eyalet Kamu Hizmetleri Komisyonu ve diğer paydaşlar şirkete düzinelerce soru sordu. Hawaiian Electric, Maui yangını meydana gelmeden önce verdiği yanıtlarda, yükseltmelerin tamamlanmasının acil bir ihtiyaç olduğuna inandığını, ancak müşterilerden maliyetleri telafi etmek için devlet onayı alana kadar işe başlamayacağını söyledi. Haziran ayında yapılan bir başvuruda komisyon şunları söyledi: Bu iletim ve dağıtım esnekliğine dair ödemelerin artırılmasının aciliyeti ışığında, Hawaiian Electric neden bu projelerden bazılarını daha önce başlatmadı?
