Vladimir Putin için sırada ne var? Kremlin'de geçirdiği 24 yılın ardından Rus lider, bu hafta sonu gerçekleşen başkanlık seçimleriyle birlikte altı yıl daha başkanlık koltuğunda oturmanın eşiğinde. Oylamanın kendisi büyük ölçüde formaliteden ibaret ve onu Stalin'den bu yana Rusya'nın en uzun süre görev yapan lideri olma yoluna sokuyor.
Hükümeti seçimi kazanmak için her yolu denedi. Kendisini eleştirenleri hapse attı, basını susturdu ve Ukrayna'daki savaşına yönelik eleştiri sayılabilecek her şeyi ortadan kaldırmak için yeni yasalar çıkardı. Putin'in en etkili muhalifi Aleksey Navalni, geçen ay Kuzey Kutbu'ndaki bir hapishanede ölü bulundu. Asıl önemli olan Putin'in zaferinin boyutu. Şu anda 71 yaşında olan Putin sadece kazanmak istemiyor. Ülke siyasetini takip eden analistler, Rusya'nın muhafazakar Ortodoks geleneklerini yeniden canlandırmak ve nihayetinde Ukrayna ve Batı ile daha geniş çaplı çatışmasında galip gelmek istiyorsa büyük bir zafer elde etmesi gerektiğini söylüyor.
"Savaşı meşrulaştıracak"
Avrupa Birliği ile ilgili politika konularında analiz ve araştırma yapan Avrupa Parlamentosu Düşünce Kuruluşu bu ay yayınladığı bir brifingde "Bu Putin'in mirasını ve saldırganlık savaşını meşrulaştıracak, kalan muhalefeti daha da marjinal bir role indirgeyecek ve Putin'in önümüzdeki altı yıl için vizyonunu kontrolsüz bir şekilde uygulamasına izin verecek" dedi.
Hükümet verilerine göre 2018'deki son başkanlık seçiminde katılım oranı yüzde 67,5'ti ve oyların yaklaşık yüzde 77'si Putin'e gitti. Kremlin, muhalefet partisi Yabloko'nun başkan yardımcısı Boris Vishnevsky'nin Telegram kanalında yayınlanan yorumlarında belirttiği gibi, "Putin'e seçim sonrası açık çek geleneğini" takip ederek, Rus lidere hedeflerini gerçekleştirmede özgür bir el sağlamak için bu sefer daha da yüksek rakamlar istediğini açıkça belirtti.
"Savaşa devam edecek"
Putin konuşmalarında ve röportajlarında bazı planlarının sinyallerini çoktan verdi. Bunların başında, ABD'nin Kiev'e verdiği destek sarsılma işaretleri verirken Ukrayna'daki savaşı sürdürme konusundaki ısrarı geliyor. Washington D.C. merkezli Birleşik Devletler Barış Enstitüsü'nde kıdemli danışman ve Putin’s World: Russia Against the West and With the Rest adlı kitabın yazarı Angela Stent, "Bence seçimin konusu buydu, bunun ulusal bir savaş olduğu, Rusya'nın dünyadaki rolünü ve toprak bütünlüğünü korumak için verilen bu varoluşsal mücadelede ulusun lideri olduğu. Verdiği tüm sinyaller savaşa devam edeceği yönünde" dedi.
Yeni seferberlik kapıda olabilir
Gözlemciler, Rus liderin yakında ülke içinde yeni bir tutuklama ve gözaltı dalgası başlatabileceğini, muhalefeti bastırmak için yeni yasalar çıkarabileceğini ve zenginlere uygulanan vergileri arttırabileceğini tahmin ediyor. Analistler, Rusya'nın Ukrayna'daki savaş alanında artan avantajını güçlendirmek için yeni bir seferberlik dalgasının da olabileceğini söyledi.
Avrupa Politika Analiz Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Andrei Soldatov perşembe günü bir medya brifinginde "Son zamanlarda gördüğümüz şey, son derece agresif olan Rus istihbarat ve güvenlik servislerinin faaliyetlerinde bir artış" dedi ve bunun rejimin seçim öncesi paranoyasının bir yansıması olduğunu söyledi. Soldatov, "Söz konusu olan siyasi istikrar olduğu için, siyasi muhaliflerin öldürülmesi ve yurtdışındaki saldırılar da dahil olmak üzere her şey meşrulaştırılabilir" dedi.
"Seçimi bahane olarak kullanıyor"
Soldatov, seçim öncesinde görülen eleştirilere yönelik baskıların oylama tamamlandıktan sonra da devam edeceğini ve bunun Rusya'da alışılagelmiş bir model olduğunu tahmin ediyor. Soldatov, "Seçimi bir bahane olarak kullanıyorlar ve ardından bu yöntemleri ve faaliyetleri oyun kitaplarının bir parçası haline getiriyorlar. Benim en büyük endişem, bunu aylar ve aylar boyunca kullanacak olmaları" dedi.
Putin, Rusya'nın ekonomisini ayakta tutma konusunda daha hassas bir dengeleme hareketiyle karşı karşıya kalabilir. Batı'nın yaptırımlarına rağmen nispeten iyi durumda olan Rusya ekonomisi, Çin ile yapılan ticaret ve petrol fiyatlarındaki artış sayesinde ülkenin zenginlerini gerçek bir sıkıntıdan izole etti. Analistler, Putin'in bir yandan Rusların normal hayatlarına devam etmelerini sağlamaya odaklanacağını, diğer yandan da yoksullukla mücadele için milyarlarca dolar harcama planlarını açıklayacağını ve ekonominin daha büyük bir kısmı savaşa girerken ülkenin eskiyen altyapısının büyük bir kısmını yeniden inşa edeceğini öngörüyor.
Yeni vergi sistemi planı
Bunun için Putin, bazı analistlerin hem mali açıdan hem de aile üyelerinin savaşa katılması nedeniyle daha fazla fedakarlık yapan yoksul Rusları yatıştırmayı amaçladığını öne sürdüğü bir vergilendirme sistemi önerdi. Çarşamba günü devlet televizyonuna verdiği bir mülakatta "Gerçekten de vergi yükünün dağılımı adil olmalı, yani daha fazla kazanan şirketler, tüzel kişiler ve bireyler ulusal hazineye, başta yoksullukla mücadele olmak üzere ülke çapındaki sorunların çözümüne daha fazla katkıda bulunmalı" dedi.
Putin ayrıca gazilerden ve Ukrayna savaşında görev yapanlardan oluşan yeni bir elit grubu yaratmaktan söz etti ve bu kişilere akademik fırsatlar ve eğitim de dahil olmak üzere daha fazla destek verilmesi çağrısında bulundu. Putin, "Gerçek elit, Rusya'ya hizmet eden herkes, işçiler ve savaşçılar, güvenilir, kanıtlanmış, Rusya'ya bağlılıklarını kanıtlamış, değerli insanlardır" dedi.
Bazı analistler bu tür söylemleri seçim öncesi boş vaatler olarak nitelendirdi. Onlara göre daha gerçekçi olan, Putin'in Ukrayna'nın askeri harekatını destekleyen Batılı ülkelerin ayak sürümesiyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde savaş alanında avantaj elde etmek için ikinci bir seferberlik emri verebileceği. Putin'in Eylül 2022'de yaklaşık 300 bin kişiyi askere alması, aralarında genç profesyonellerin de bulunduğu yüz binlerce kişinin sınır ötesine kaçmasına neden oldu. Bazı analistlere göre Rus liderin bu göçün tekrarlanmasını önlemek için sınırı kapatmak gibi bir yol bulması gerekecek.
Muhalefetin gerçek sınavı henüz gelmemiş olabilir. Aralarında Navalni'nin eşi Yulia Navalnaya'nın da bulunduğu Putin karşıtları güçlerini birleştirerek seçmenleri pazar günü öğle saatlerinde sandık başına gitmeye ve yeterince cesur olanları da Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşı muhalefeti simgelemek için kullanılan mavi ve beyaz renkleri giymeye çağırdı. Muhalifler ayrıca insanları geçersiz oy kullanmaya ya da başka birine oy vermeye teşvik etti.
Bu noktada, bu daha çok bir meydan okuma ve başka bir baskıya yakalanan herkes için ciddi sonuçlara yol açabilecek bir çağrı. Asıl önemli seçim Kasım ayında ABD'de yapılacak olan başkanlık seçimi olabilir. Analist Stent, Putin'in muhtemelen Ukrayna'ya desteğin çatlaklar gösterdiği Avrupa'daki diğer seçimlerle birlikte sonucu beklediğini söyledi. Stent, "Batı'nın Ukrayna'ya verdiği destek azalırsa ne olacağını bekliyor ve bu konuda ittifak içinde şimdiden açık farklılıklar var. Bence savaşa ihtiyacı olduğu sürece devam edecek. Bu noktada gidişatın ondan yana olduğunu hissediyor" dedi.
