ABD'de Audrey Hale, The Covenant School adlı bir okulda, AR-15 model bir otomatik tüfekle altı kişiyi öldürdü. Bu saldırı ülkede popüler olan AR-15'leri yeniden gündeme getirdi. Washington Post, silahın ülkede, adeta bir kitap gibi çok satanlar listesinde olmaması gerektiğini yazdı.
AR-15'ler 1950'lerin sonlarında asker tüfeği olarak tasarlandı. Pentagon'un bir iç raporu tüfek için "Olağanüstü ölümcüllüğe sahip olağanüstü bir silah diye övgüde bulunuyor. Kısa süre sonra, silahın yeni bir isim kazandığı Vietnam Savaşı'nda ABD birlikleri için standart bir üye haline geldi: M16.
16 milyon kişide var
AR-15'lerin yarı otomatik versiyonu sıradan insanlar için kullanılabilecek bir ürün gibi gözüktü. Ev savunması için abartılı gibi görünse de avlanmaya uygun değildi. Günümüz rakamlarına göre AR-15 ABD'de en çok satılan tüfek. Washington Post ve Ipsos'un anket verilerine göre ABD'de her 20 yetişkinden 1'i (yaklaşık 16 milyon kişi) en az bir AR-15'e sahip.
| 2012'den bu yana ABD'de meydana gelen AR-15'lerin kullanıldığı saldırılar | ||
| Las Vegas | 2017 | 60 |
| Newtown | 2012 | 27 |
| Sutherland Springs | 2017 | 25 |
| Uvalde | 2022 | 21 |
| Parkland | 2018 | 17 |
| San Bernardino | 2015 | 14 |
| Aurora | 2012 | 12 |
| Pittsburgh | 2018 | 11 |
| Boulder | 2011 | 10 |
| Buffalo | 2022 | 10 |
The Post'un araştırması, AR-15'in son 20 yıldaki yükselişinin, ülkenin en büyük silah şirketlerinin sektördeki birçok kişinin kültür ve gelenekleriyle çelişkili gördüğü bir ürüne yatırım yapma stratejisinde dramatik bir tersine dönüşle tetiklendiğini ortaya koydu. Hemen hemen her büyük silah üreticisi artık silahın kendi versiyonunu üretiyor. Modern AR-15, silah satıcılarının duvarlarına ve web sitelerine hakim.
Ulusal ilan etmek için yasa tasarısı
AR-15, Amerika'nın hayal gücünde kutuplaştırıcı bir yer edindi. Silahın belirgin silüeti tişörtlere, pankartlara ve bir avuç muhafazakâr Kongre üyesinin gümüş yaka iğnelerine işlenmiş siyasi bir ifade olarak kullanılıyor. Cumhuriyetçi bir milletvekili Barry Moore, Şubat ayında AR-15'i Amerika'nın Ulusal Silahı ilan etmek için bir yasa tasarısı sundu.
11 yıl içinde 10 saldırıda kullanıldı
Bu silah aynı zamanda ülkedeki silah şiddeti salgınının da çarpıcı bir sembolü haline geldi. ABD'de 2012'den bu yana gerçekleşen en ölümcül 17 kitlesel silahlı saldırıdan 10'unda AR-15'ler kullanıldı. Savaş silahından bir Amerikan sembolü oluşturan bu dönüşüm kasıtlı bir çabanın ürünü. ABD ateşli silah endüstrisi yeni gelir elde etmek için silahın siyasi ve kültürel önemini bir pazarlama avantajı olarak benimsedi.
Değişim, birçok yarı otomatik tüfeğin satışını engelleyen federal saldırı silahı yasağının 2004 yılında sona ermesinin ardından başladı. Bir avuç üretici, 11 Eylül sonrası askeri yüceltme dalgasından yararlanma şansı yakalarken, yeni silah sahipleri arasında silahlarını kişiselleştirme arzusunu da körükledi. AR-15'leri pazarlayan en eski şirketlerden biri olan silah üreticisi DPMS'nin kurucusu Randy Luth, "Havali görünmesini sağladık. Bir Corvette satın almanızla aynı sebepten AR-15 almaya başlandı" dedi.
Tüm bunlar olurken, ülkenin en karanlık anlarından bazılarını oluşturan AR-15'in kullanıldığı tekrarlanan toplu katliamlardan sonra bile, Kongre'de saldırı silahı yasağını yeniden canlandırma çabaları defalarca boşa çıktı. Demokrat politikacıların yasağı yenileme çağrıları yetersiz kaldı ve kendi partilerinden bazıları önemli anlarda yasağa karşı oy kullandı. Neredeyse hiçbir Cumhuriyetçi bu fikre sıcak bakmadı bile. Başkan Donald Trump kısa bir süre yasak getirmeyi düşündü, bir ara yardımcılarına neden AR-15'e ihtiyaç duyulduğunu sordu ancak danışmanlarının NRA'nın (Ulusal Tüfek Birliği) yanı sıra kendi tabanını da kızdıracağı uyarısı üzerine geri adım attı.
"Silah lobisinin bir numaralı önceliği"
Daha güçlü silah yasalarını destekleyen Senatör Chris Murphy "AR-15'in korunması silah lobisinin bir numaralı önceliği haline geldi. Silah lobisi bu konuda çok fazla mesaj verdiği için bu konuyu masaya yatırmak zorlaşıyor" ifadelerini kullandı.
Kongre'nin denetiminden uzak olan AR-15, korku barometresi ve siyasi kimlik göstergesi olarak, ektiği bölünmelerle pazar başarısını yönlendiren, benzeri olmayan bir tüketici ürünü haline geldi. FBI'a göre ABD'deki silahlı cinayetlerin çoğunda tabancalar yer alırken AR-15 satışları her okul saldırısında ve çekişmeli başkanlık kampanyasında en fazla artış gösteren ürün oldu.
En az üçte ikisi son 10 yılda üretildi
2008'de Demokrat Barack Obama'nın seçilmesinden önce ve 2012'de Newtown, Conn.'daki bir ilkokulda ve 2018'de Parkland, Fla.'daki bir lisede meydana gelen toplu katliamlardan sonra ve yine çalkantılı 2020 başkanlık seçimlerinden önce yükselişe geçtiler. Bugün endüstri, ülke genelinde en az 20 milyon AR-15'in depolandığını ve saklandığını tahmin ediyor.
Bunların 13,7 milyondan fazlası, 2012'nin sonlarındaki Newtown katliamından bu yana ABD'li silah üreticileri tarafından üretildi ve Post'un 2020'ye kadar olan endüstri tahminlerinin analizine göre, bu satışlar yaklaşık 11 milyar dolar gelir sağladı. Başka bir deyişle, bu silahların en az üçte ikisi sadece son on yılda üretildi.
AR-15'in destekçileri, bu silahın popülerliğinin yasalara saygılı insanlar için bir araç olarak meşruiyetini yansıttığını söylüyor. NRA sözcüsü Andrew Arulanandam, "Bu ateşli silah milyonlarca Amerikalı tarafından yasal olarak alınıyor. Atış yarışmalarında, eğlence amaçlı, avcılık ve ev koruması için kullanılıyor" dedi. Diğerleri ise silahın arkasındaki asıl fikrin bu olmadığını söylüyor.
