Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçtiğimiz haftalarda Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye yönelik tartışmalara açık olacağını ima etti. Ele geçirilen dökümanlara göre Rus liderin muhtemelen isteyeceği bir anlaşmanın ana hatları, savaşın başlamasından yaklaşık altı hafta sonra Nisan 2022'de hazırlanmıştı. Taslak, Rus ve Ukraynalı müzakereciler tarafından hazırlanmıştı. Batılı yetkililer ve analistler, iki yıllık savaşın ardından bu hedeflerin büyük ölçüde değişmediğini söylüyor: Ukrayna'yı, Rus askeri saldırganlığına karşı kalıcı olarak savunmasız, tarafsız bir devlete dönüştürmek.
Sonuçta başarısız olan barış müzakerelerinin genel hatları açıklanmış olsa da, The Wall Street Journal ve müzakerelere aşina olan diğer kişiler tarafından incelenen 17 sayfalık belgenin tamamı kamuya açıklanmadı. 15 Nisan 2022 tarihli belge, her iki taraftaki müzakerecilerin Ukrayna'yı Batı desteğiyle ordusunu yeniden inşa etmesi yasaklanan "askeri bloklara katılmayan kalıcı olarak tarafsız bir devlete" dönüştürmeyi kabul ederek çatışmayı nasıl sona erdirmeye çalıştıklarını anlatıyor ve Kırım'ın fiilen Rus kontrolüne bırakılması.
Rusya çekilmeden Ukrayna anlaşma imzalamayacak
Ancak sonuç olarak hiçbir anlaşmaya varılmadı. Rusya'nın Ukrayna'daki savaş suçlarının boyutu ortaya çıktı, Ukrayna'nın askeri şansı arttı ve Batı, Kiev'i desteklemek için silah yolladı. Bugün Ukrayna, Rusya askerlerini ülkesinden çekmedikçe barış görüşmelerine başlamayacağını söylüyor. İki yıl süren çatışmalar, Ukrayna kamuoyunun her türlü barış anlaşmasına karşı sertleşmesine neden oldu ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, düşmanlıkların herhangi bir şekilde durdurulmasının, Rusya'nın yeniden silahlanmasına ve Ukrayna'ya daha ileri düzeyde daha iyi saldırmasına olanak sağlayacağı konusunda uyardı. Analistler, her iki taraf için de askeri zaferin giderek daha ulaşılmaz göründüğünü söylüyor.
Kiev derin tavizler vermeyi düşündü
Belge, Kiev savaşın ilk haftalarında mücadele ederken Ukrayna tarafındaki müzakerecilerin derin tavizler vermeyi düşündüklerini gösteriyor. Bu aynı zamanda Batı'nın askeri desteğinin sona ermesi ve Rusya'nın önemli toprak kazanımları sağlaması durumunda Rusya'nın Ukrayna'yı anlaşmaya zorlayabileceğinin bir hatırlatıcısı.
AB üyeliğine izin, NATO'ya hayır
Taslak anlaşma, Ukrayna'nın AB üyeliğini sürdürmesine izin verilirken, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü gibi askeri ittifaklara katılmasına izin verilmeyeceğini belirtiyor. Ukrayna topraklarında hiçbir yabancı silaha izin verilmeyecek. Ukrayna ordusu belirli bir oranda küçültülecek. Halihazırda Rusya tarafından işgal edilen Kırım Yarımadası Moskova'nın etkisi altında kalacak ve tarafsız sayılmayacak. Taslak belgeye göre Moskova ayrıca Rus dilinin hükümette ve mahkemelerde Ukraynaca ile eşit temelde işlemesi için baskı yaptı; ancak Kiev bu maddeyi henüz imzalamamıştı.
Anlaşmayı yabancı güçler garanti altına alacaktı
Anlaşma, belgede ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya da dahil olmak üzere listelenen yabancı güçler tarafından garanti altına alınacaktı. Anlaşmanın ihlal edilmesi halinde bu ülkelere Ukrayna'nın tarafsızlığını savunma sorumluluğu verilecek. Ancak anlaşma devam ederken garantörlerin, ikili askeri yardım vaatleri de dahil olmak üzere "Ukrayna'nın kalıcı tarafsızlığıyla bağdaşmayan uluslararası anlaşmaları ve anlaşmaları feshetmeleri" gerekecek. Uluslararası güvenlik garantileri Kırım ve Sivastopol için geçerli olmayacak.
Putin geçtiğimiz günlerde talk-show sunucusu Tucker Carlson'a "diyaloğa" hazır olduğunu söyledi ve bazı eski Kremlin yetkilileri, son aylarda mevcut cephe hatlarındaki çatışmayı durdurmayı araştırmak için birilerini gönderdiklerini söylüyor.
