ABD’de ve dünyada ticari havayolu pilotlarının önemli bir bölümü, ruh sağlığı sorunlarını mesleklerini kaybetme korkusuyla gizliyor. Reuters’ın pilotlar, doktorlar ve sektör yetkilileriyle yaptığı görüşmelere göre; depresyon, kaygı bozukluğu ya da tedavi arayışı, birçok pilot için “uçuşlardan men edilme” anlamına geliyor.
Utah’ın Salt Lake City kenti yakınlarında yaşayan Delta Air Lines pilotu Brian Wittke, 2022 yılında 41 yaşında yaşamına son verdi. Wittke’nin annesi Annie Vargas, oğlunun depresyon için yardım almaktan çekindiğini, bunun pilot lisansını kaybetmesine yol açacağından korktuğunu anlattı. Pandemi döneminde uçuşların azalmasıyla evde daha fazla zaman geçiren Wittke’nin ruh sağlığının belirgin biçimde bozulduğu belirtildi.
Reuters’ın görüştüğü en az 24 ticari pilot, hafif ve tedavi edilebilir sorunlar dahil olmak üzere ruh sağlığıyla ilgili durumları bildirmekten kaçındıklarını söyledi. Pilotlar, katı düzenlemeler, uzun ve masraflı tıbbi inceleme süreçleri ile sektördeki damgalamayı gerekçe gösterdi. Pilotlar arasında yaygın bir deyiş bu durumu özetliyor: “Yalan söylemiyorsan uçamazsın.”
Kaygı ve depresyon uçuştan men sebebi
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), pilotların uçuş yapabilmesi için sıkı fiziksel ve psikolojik kriterler uyguluyor. Kaygı ya da depresyon bildiren pilotlar çoğu zaman geçici olarak uçuştan men ediliyor. Hafif vakalar hızlıca çözülebilse de ağır durumlarda incelemeler bir yıl ya da daha uzun sürebiliyor. Bu süreç, pilotlar için ciddi gelir kaybı anlamına geliyor.
FAA, son yıllarda onaylı antidepresan listesini genişlettiğini ve bazı tanılar için yeni başvuru yolları açtığını açıkladı. Ancak 2023’te yapılan bir araştırmaya göre ABD ve Kanada’daki pilotların yarıdan fazlası, uçuş statülerini kaybetme korkusuyla sağlık hizmetlerinden kaçındıklarını belirtti.
Bazı ülkelerde ise daha esnek uygulamalar bulunuyor. Avustralya’da havacılık otoritesi, güvenlik riski yönetildiği sürece tedavi gören pilotların uçuşa devam etmesine izin verebiliyor. Yetkililer, bu tür başvuruların ortalama 20 gün içinde sonuçlandığını ifade ediyor.
ABD’de pilot sendikaları ve sektör örgütleri, FAA’nın pilotların ruh sağlığı beyanlarını daha hızlı ve koruyucu biçimde ele almasını talep ediyor. ABD Temsilciler Meclisi, eylül ayında FAA’nın bu yönde düzenlemeleri iki yıl içinde hayata geçirmesini öngören bir tasarıyı kabul etti.
Ruh sağlığı için yardım alan pilotlardan biri olan Troy Merritt, tedavinin onu daha güvenli bir pilot yaptığını söyledi. Ancak Merritt, uçuşa dönebilmek için aylarca beklediğini ve yaklaşık 11 bin dolar masraf yaptığını aktardı. “Ruh sağlığını ihmal etmek, kokpitte daha büyük sorunlara kapı aralıyor” diyen Merritt, sistemin pilotları yardım almaya teşvik edecek şekilde değişmesi gerektiğini vurguladı.
Kaynak: Gazete Oksijen
