Likidite sıkışıklığı Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın trilyonlarca dolarlık ekonomik dönüşüm gündemini zorlarken Suudi Arabistan bankaları bu yıl rekor miktarda borçlanma gerçekleştirebilir. Bloomberg Intelligence'a göre, Suudi Arabistan'ı petrole bağımlı bir ekonomiden daha geniş bir alanda (turizmden teknolojiye kadar) gelir elde eden bir ekonomiye dönüştürmeyi amaçlayan Vizyon 2030'a fon sağlamak için kredi verenlerin yerel ve yabancı para birimlerinde en az 11,5 milyar dolarlık tahvil ihraç etmesi gerekebilir. Bu rakam, 2022 yılında toplanan 10 milyar doları aşarak yeni bir zirveye ulaşmış olacak.
Borçlanmaya ağırlık verebilirler
Riyad merkezli Jadwa Investment Co'ya göre, gerekli yatırımın büyüklüğü, Krallık bankalarındaki mevduat artışının yavaşlaması ve Suudi Arabistan'a yabancı yatırım gelmemesi ile birleştiğinde, kredi verenlerin Neom ve eğlence şehri Qiddiya gibi mega projelere fon bulmak için borçlanmaya ağırlık vermeleri gerekeceği anlamına geliyor.
Suudi Arabistan'ın egemen varlık fonu ekonomisti James Reeve, "Tüm Vizyon 2030 projesi için en sıkıntılı olduğunu düşündüğüm konu sermaye eksikliği. Suudi bankacılık sistemi adeta tıkanmış durumda" dedi.
Kredi kuruluşları likidite sıkışıklığı ile boğuşuyor
Suudi Arabistan'ın kredi kuruluşları, geçen yıl daralan iç ekonomiyi desteklemek için kredi büyümesinin mevduatların önüne geçmesi nedeniyle likidite sıkışıklığı ile boğuşuyor. Dubai merkezli analiz firması MEED Projects tarafından derlenen verilere göre, mevcut proje hattına dayanarak ülkenin önümüzdeki beş yıl içinde 640 milyar dolarlık inşaat harcamasına ihtiyacı olacak. Bu da bankaların daha fazla mevduat ve borç kullanarak proje hattının %60'ını finanse etmeleri halinde yaklaşık 384 milyar dolar bulmaları gerekebileceğini gösteriyor.
En az 11,5 milyar dolar ihraç
Bloomberg Intelligence'ın kıdemli finans analisti Edmond Christou'ya göre Suudi Arabistan'daki mevduat artışı fonlamanın temel itici gücü olmaya devam ediyor, ancak ihtiyaç duyulan miktarın yaklaşık %15'inin borçtan gelmesi gerekebilir. Bu da yılda en az 11,5 milyar dolar civarında yeni ihraç anlamına gelecektir. Christou, "Bankalar inşaat ihtiyaçlarının büyüklüğünü destekleyecek likiditeye sahip değil ancak daha fazla mevduat toplayacak ve uluslararası borç piyasasına girecekler" dedi.
Bazı projeler ertelenebilir
2030'a kadar belirlenen gelişim süresinin uzayacağına dair işaretler de var. Suudi Arabistan Maliye Bakanı Mohammed Al Jadaan aralık ayında yaptığı açıklamada, fabrika ve işgücü kapasitesinin oluşturulması için daha fazla zamana ihtiyaç duyulabileceğinden bazı belirtilmemiş projelerin ertelenebileceğini söyledi.
Başarılı banka ve hükümet arzları, devlet finansmanında bir boşluk yaratan cansız petrol fiyatlarını dengelemeye yardımcı olabilir. Suudi Arabistan'ın petrol ihracatı gelirleri geçen yıl neredeyse 80 milyar dolar azalarak 248 milyar dolara geriledi; bu düşüş bütçeyi yeniden açık vermeye sürükledi ve ülkenin yüksek enerji fiyatlarına olan bağımlılığını hatırlattı.
Fitch geçen ay yaptığı açıklamada Suudi Arabistan'ın bütçesini dengelemek için bu yıl ham petrolün varilinin 90 doların üzerinde işlem görmesi gerektiğini, bunun da Brent'in şu anki seviyesinden (85 dolar) daha yüksek olduğunu söyledi. Bloomberg Economics'e göre, Krallık'ın varlık fonu tarafından yapılan iç harcamalar da hesaba katıldığında 108 dolarlık petrole ihtiyacı var.
