Merkez Bankası, politika yapıcıların kademeli bir geçiş olacağını söyledikleri yeni bir döneme girerken, faiz oranında beklenenden çok daha küçük bir artışı yaptı. Lira dolar karşısında rekor düşük seviyeye geriledi. Başkan Hafize Gaye Erkan'ın bu ay görevi devralmasının ardından yapılan ilk faiz toplantısında Para Politikası Kurulu politika faiz oranını yüzde 8,5'ten yüzde 15'e yükseltti.
Kararın ardından Türk lirası yüzde 3'e varan düşüşle rekor seviyeye geriledi. Saat 14:50'de dolar başına 24,3185'ten işlem görüyordu. Türkiye'nin dolar tahvilleri kazançlarını kaybederek gün içinde daha düşük işlem gördü ve kredi temerrüt swaplarını kullanarak Türk borcunu temerrüde karşı sigortalamanın maliyeti 20 baz puan artarak 513'e yükseldi. Karar, Bloomberg anketine katılan ve yüzde 20 veya daha fazla bir artış öngören ekonomistlerin büyük çoğunluğu için sürpriz oldu. Goldman Sachs yüzde 40'a kadar bir sıçrama öngörüyordu.
Londra'daki Gemcorp Capital Management'ın baş ekonomisti Simon Quijano-Evans, "Bu, önümüzdeki aylarda piyasalar ve yetkililer arasında bir öğrenme süreci olacak kademeli bir yaklaşım için zemin hazırlıyor" dedi.
Kademeli adımlar
Merkez Bankası daha fazla sıkılaştırma sözü verdi ancak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yönlendirmeleri doğrultusunda atılacak adımların kademeli olacağı konusunda uyarıda bulundu. PPK, "Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma, ihtiyaç duyulan ölçüde, zamanında ve kademeli olarak güçlendirilecektir" dedi. "Kurul, mevcut mikro ve makro ihtiyati çerçeveyi sadeleştirecek ve iyileştirecektir" denilerek ülke bankalarına yönelik düzenlemelerin gevşetileceği sinyali verildi.
İki yılı aşkın bir süredir yapılan ilk faiz artırımı, Türkiye'nin yabancı yatırımcıların kaçmasına ve fiyatların kontrolden çıkmasına neden olmakla suçlanan geleneksel olmayan politikalardan ayrılmasında bir dönüm noktası olarak görülüyor.
"Temmuz ve Ağustos'ta 500'er baz puan artış bekliyoruz"
Ancak bu karar, yıllardır yüksek faiz düşmanı olarak tanımlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Erkan'ı serbest bırakıp bırakmayacağını sorgulayanları da haklı çıkardı. Londra'daki Societe Generale'in baş stratejisti Marek Drimal, faiz artışının yüzde 15'e çıkacağını doğru tahmin ederek kararı olumlu olarak değerlendirdi. Drimal, "Merkez Bankası güçlü talep ve yüksek enflasyon sorununa doğru bir şekilde işaret etti. Ayrıca daha fazla sıkılaştırma sözü verdi. Temmuz ve Ağustos toplantılarının her birinde 500 baz puanlık faiz artışları bekliyoruz ve bu da politika faizini yüzde 25'e çıkaracak" dedi.
Enflasyon geçen yıldan bu yana yavaşladı ancak hala yüzde 40 gibi yüksek bir oranda seyrediyor. Bu durum, devletin müdahalesine rağmen son iki yılda değerinin yüzde 60'ından fazlasını kaybeden lira üzerinde baskı yaratıyor.
Politikaları yeniden düzenleme
Erdoğan geçen ay yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden zaferle çıktıktan kısa bir süre sonra politikaları yeniden düzenlemek için düğmeye bastı. Ekonomi ekibinde revizyona giden Erdoğan, eski Merrill Lynch stratejisti Şimşek'i Maliye Bakanı olarak geri getirdi ve Erkan'ı Merkez Bankası'nın başına getirdi.
Türkiye'nin ilk kadın merkez bankası başkanı, yaklaşık on yıl Goldman Sachs'ta çalıştıktan sonra neredeyse sekiz yılını iflas eden ABD'li bölgesel kredi kuruluşu First Republic Bank'ta geçirdi. Son hamle piyasaların büyük bir kısmı için sürpriz olsa da yetkililer toplantı öncesinde beklentileri yönetmeye çalıştı.
Konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir ekonomi yetkilisi, piyasa tarafından fiyatlanan büyük faiz artışlarının Perşembe günü gerçekleşmeyebileceği uyarısında bulundu. Şimşek ayrıca geçen hafta ülkenin üst düzey işletme ve bankacılık yöneticilerine istenmeyen yan etkilerden kaçınmak için dikkatli davranmak istediğini söyleyerek para maliyetini çok keskin bir şekilde yükseltmekten çekindiğini gösterdi.
