Türk lirasındaki değer kaybı dramatik ve korkutucu. Ülkenin yeni ekonomi yöneticilerini toptan bir politika değişikliğine gitmeye zorluyor. Liranın değer kaybetmesi sürpriz olmamalı: Yapılan ayarlamalar, rekor seviyede yüksek enflasyon için uygulanan hatalı reçeteler büyük sorunları biriktirdi. Kapsamlı bir çözüme gidilmesi zaman alacak.
Hazine ve Maliye Bakanı olarak görevine günler önce başlayan Mehmet Şimşek, doğru açıklamalar yapıyor. Rasyonel ve geleneksel olma sözü verdi. Bu çok önemli bir adım olmasa da önemli bir adım. Şaşırtıcı fiyat artışları karşısında faiz indirimlerine öncelik veren yaklaşık, muhtemelen bu yaklaşımı savunan merkez bankası yöneticisi ile birlikte bırakılacaktır. Teorik olarak, böyle bir yenileme ülkenin çökmekte olan para biriminin altına bir taban koyma yolunda bir yol kat edebilir.
Yeni ekonomi ekibinin daha geleneksel politikalara yönelmesinin bir parçası olarak, kamu bankaları dolar satışlarını geçici süreliğine durdurdu. Bu nedenle Türk lirasının rekor düşük seviyeye geriledi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler Bloomberg'e yaptıkları açıklamada, yeni atanan Mehmet Şimşek yönetimindeki Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Merkez Bankası'ndan kamu bankaları aracılığıyla döviz piyasasına müdahaleleri azaltmasını istediğini söylediler.
Bu kadar basit mi?
Keşke bu kadar basit olsaydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha önce de ortodoks ekonomi politikalarına dönüş sinyali verdi ancak maliyeti çok büyük bulunca rotasını değiştirdi. Yeni gelen finans ekibinin de dikkatli olması gerekiyor. Liranın zorlu yolculuğu bitmemiş olabilir. Herhangi bir yükselişin kısa vadeli olması muhtemel. Çarşamba günkü düşüş TL'yi dolar karşısında rekor düşük seviyeye itti; düşüş bir noktadan sonra son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Son dört çeyrekte yaklaşık yüzde 24 düşüşle, yalnızca Arjantin pesosu gelişmekte olan piyasalar arasında daha kötü performans gösterdi.
Değişime davetiye çıkarıyor
Bu dünyanın sonu olmak zorunda değil. Liranın düşmesine izin verilmesi Şimşek'in vaat ettiği yeni anlaşmanın bir yansıması olarak yorumlanabilir. Hükümetin talebi üzerine devlet bankaları para birimini desteklemeyi bıraktı. Düşüş sert olsa da aynı zamanda yara bandını da yırtıp atıyor. Şimşek büyük bir değişime davetiye çıkarıyor.
Ama biz bunu daha önce de yaşadık. 2021'in başlarında Merkez Bankası'nın başına getirilen Şahap Kavcıoğlu'na yöneltilen tüm eleştirilere rağmen o yapması gerekeni yaptı. Selefi Naci Ağbal'ın enflasyonla mücadele konusundaki ana hat yaklaşımını düzeltti. Ağbal, ciddi faiz artışları yaptı ve bankacı sadece birkaç ay sonra işinden oldu. Ağbal'ın kendisi de yatırımcıları kazanmayı başaramayan bir önceki başkanın panzehiri olarak seçilmişti. Yeniden seçim zaferinden yeni çıkan Erdoğan bu kez neden farklı davransın?
Erdoğan muhtemelen yüksek faizlerin enflasyonu önlemekten ziyade teşvik ettiği görüşüne yürekten bağlı. Dolayısıyla, eğer önemli faiz artışları gelecekse, yetkililer harekete geçse iyi olur. Merkez Bankası'nın 22 Haziran'da alacağı karardan önce atılacak bir adım göz ardı edilemez. Panik oluyor olabilirler mi? Elbette. Belki de paniğe kapılmalılar.
