Fitch ABD'nin kredi notunu bir kademe düşürerek AAA'dan AA+'ya indirdi. Bu karar, kanun yapıcıların ülkenin borç limitini yükseltmek için mücadele ederek temerrütle flört etmeleri nedeniyle notun tehdit altında olduğu uyarısında bulunmasından sadece iki ay sonra geldi.
Bloomberg'in haberine göre kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, vergi indirimleri, yeni harcama girişimleri, ekonomik şoklar ve tekrarlanan siyasi tıkanıklık nedeniyle ülkenin mali durumunun önümüzdeki üç yıl içinde muhtemelen kötüleşeceğini savunarak bu değişimi gerekçelendirdi.
Yellen: Not indirimi 'keyfi'
Hazine Bakanı Janet Yellen, bakanlığının artan bütçe açığını kapatmak için borçlanmayı artırmasına saatler kala, not indirimini "keyfi" ve "modası geçmiş" olarak nitelendirdi. Yellen, ekonominin son dönemde dayanıklılık işaretleri gösterdiğini ve borç limitinin nihayetinde kaldırıldığını belirtti.
Allianz SE'nin baş ekonomi danışmanı ve Bloomberg Opinion köşe yazarı Mohamed El-Erian, duyurunun zamanlamasından şaşkınlık duyduğunu söyledi ve yatırımcılar üzerinde fazla etkili olmayacağını öngördü.
Tahvil piyasası tepki vermedi
Tahvil piyasası ise not indirimini önemsemedi. Londra seansında 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi çok az değişirken, Alman menkul kıymetlerinin eşdeğer oranı mütevazı bir düşüş gösterdi. Riske duyarlı varlıklar darbe alırken, Avrupa'nın Stoxx 600 Endeksi son bir ayın en büyük düşüşünü yaşadı ve ABD vadeli işlemleri açılışta kayıplara işaret etti.
Fitch'in bu adımı 2011 yılında S&P Global Ratings tarafından atılan ve bir daha geri alınmayan adımın bir benzeri olması açısından önem taşıyor. Her ne kadar çok az yatırımcı Hazine tahvillerinin en güvenli liman ve en güvenilir teminat kaynağı olma özelliğini yitirdiğini düşünse de, not indirimi ABD'nin kötüleşen mali görünümüne ışık tutmaya devam ediyor.
Orta vadede etkisi olmaz
BlackRock International'da kıdemli yatırım stratejisti olan Laura Cooper, "ABD'nin notunun düşürülmesi yatırımcıları yüksek kamu borç yüklerine bakmaya sevk etse de, orta vadeli bir endişe olarak göz ardı edilmesi muhtemeldir" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Nihayetinde bu mali zorluklar piyasa katılımcılarının ilgi alanına girecek ve yatırımcıların ABD Hazine tahvillerinden daha yüksek vade primi talep edeceği yönündeki stratejik görüşümüzü destekleyerek bizi düşük ağırlıkta tutuyor"
Borçlanma tahmininde rekor artış
Mevcut mali yılın ilk dokuz ayında ABD'nin federal bütçe açığı 1.39 trilyon dolara ulaşarak bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 170 oranında artış gösterdi. Hazine bu hafta içinde bulunduğumuz çeyrek için borçlanma tahminini 1 trilyon dolara çıkararak Mayıs ayında öngördüğü 733 milyar doların oldukça üzerine çıktı. Bu rakamlar, Fitch'in konuşmasından önce Salı günü 30 yıllık ABD tahvil getirisinin neredeyse dokuz ayın en yüksek seviyesine çıkmasına yardımcı oldu.
2024 seçimlerine bir kanca
Fitch'in not indirimi, muhtemelen Kasım 2024 seçimlerine kadar sürecek olan yeni bir siyasi çekişmeye yol açtı. Kongre'deki Demokratlar bu yılın başlarında borç tavanının artırılmasını geciktirdikleri için Cumhuriyetçileri suçlarken, Cumhuriyetçiler ise yaşanan bu son gelişmeleri Başkan Joe Biden'ın "Bidenomics" olarak adlandırılan harcama gündemine bağladı.
Fitch, Demokrat ve Cumhuriyetçi milletvekillerinin borçlanma limitinin artırılması konusunda anlaşmazlığa düştüğü ve Hazine'nin nakit sıkıntısına girmesine haftalar kaldığı Mayıs ayında kredi notunu düşürmeyi değerlendirdiği uyarısında bulunmuştu. Bu kriz nihayetinde önlenmiş olsa da, Fitch yine de tekrarlanan borç limiti çatışmalarının ve 11. saatte alınan çözümlerin ülkenin mali yönetimine olan güveni aşındırdığını söyledi.
Şoklara karşı kırılganlık artıyor
Ayrıca ülkenin hızla artan borç yüküne de dikkat çeken rapor, 2025 yılında gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 118'ine ulaşacağını ve bu oranın AAA medyan değeri olan yüzde 39,3'ün iki buçuk katından fazla olacağını tahmin ediyor.
Raporda, derecelendirme şirketinin borç/GSYİH oranının uzun vadede daha da artacağını ve Amerika'nın gelecekteki ekonomik şoklara karşı kırılganlığını artıracağını öngördüğü belirtildi.
S&P 10 yıldan uzun bir süre önce ABD'nin kredi notunu düşürdüğünde, bu karar hisse senetlerinde geniş çaplı bir satışı tetiklemiş, ancak ironik bir şekilde yatırımcıların sığınacak liman arayışına girmesiyle Hazine tahvillerini desteklemişti.
Wellington'daki Australia & New Zealand Banking Group'ta stratejist olan David Croy, "Piyasanın bu konuda iki fikirde olacağından şüpheleniyorum. Görünürde ABD'nin itibarına ve duruşuna karşı kara bir leke, ancak aynı şekilde, piyasadaki gerginliği ve riskten kaçış hareketini körüklerse, ABD Hazine tahvillerinin ve doların güvenli liman alımı kolayca görülebilir. Bu ince bir denge" şeklinde konuştu.
Moody's Investors Service ise ABD'nin kredi notunu hala en üst seviye olan Aaa olarak değerlendiriyor.
